Statistiek Wet Inburgering (SWI) 2023

4. Vestiging en spreiding van inburgeringsplichtigen in gemeenten

4.1 Huisvesting eerste fase van het inburgeringsproces – asielmigranten

In figuur 4.1.1 is te zien dat 22 procent (8,6 duizend) van de asielmigranten al gevestigd was in de gemeente op het moment dat de inburgeringsplicht startte. Dit betreft vooral personen die nooit in een opvanglocatie van COA hebben gezeten en personen die al langer in Nederland wonen en in 2022 de leeftijd van 18 jaar hebben bereikt waardoor zij inburgeringsplichtig zijn geworden. Het aandeel asielmigranten dat al gevestigd was in de gemeente op het moment dat de inburgeringsplicht startte is hoger voor cohort 2023 (25 procent) vergeleken met cohort 2022 (18 procent). Bijna de helft van de asielmigranten die drie maanden inburgeringsplichtig zijn, is op dat moment gevestigd in de gemeente (15,1 duizend, 46 procent). Na twaalf maanden is dit 87 procent wat neerkomt op 15,2 duizend van de 17,4 duizend asielmigranten die twaalf maanden inburgeringsplichtig zijn. Deze percentages zijn vergelijkbaar tussen beide cohorten.

Figuur 4.1.1 Huisvesting eerste fase van inburgeringsproces - Asielmigranten cohort 2022 en 20231)
Maanden voor/na inburgeringsplichtigCOA (%)Huisvesting in gemeente (%)(Nog) niet in Nederland (%)
-3 maanden (N = 41 055)60,3010,8528,90
0 maanden (N = 39 305)78,0021,900,15
3 maanden (N = 33 120)54,2545,600,20
6 maanden (N = 27 425)34,1565,450,40
9 maanden (N = 22 490)20,8078,700,50
12 maanden (N = 17 355)11,8587,450,65
1)Percentageverdelingen zijn berekend op het aantal asielmigranten dat het desbetreffende aantal maanden inburgeringsplichtig is. Wanneer een asielmigrant bijvoorbeeld nog geen 6 maanden inburgeringsplichtig is, wordt deze niet meegenomen in de berekening. Hierdoor kunnen er populatieverschillen zijn tussen de staven.

Gezins- en overige migranten vestigen zich in Nederland direct bij de referent. Hierdoor zijn zij bij de vaststelling van de inburgeringsplicht al gevestigd in de gemeente.

4.2 Regionale spreiding - alle inburgeraars

In figuur 4.2.1 en 4.2.2 is de regionale spreiding van respectievelijk asielmigranten en gezins- en overige migranten eind 2023 opgenomen. Het gaat hier om personen die in 2022 of 2023 inburgeringsplichtig zijn geworden. Voor de asielmigranten geldt dat alleen de inburgeraars die eind 2023 niet meer in een COA-opvanglocatie verbleven, zijn opgenomen in figuur 4.2.1. Er zijn 30,3 duizend asielmigranten opgenomen in het figuur. 

Figuur 4.2.1 Aantal asielmigranten cohort 2022 en 2023 per 10 duizend inwoners, eind 2023
statnaamAandeel asielmigranten
Groningen21,3
Almere17,0
Stadskanaal15,6
Veendam14,5
Zeewolde10,5
Achtkarspelen15,9
Harlingen18,5
Heerenveen14,5
Leeuwarden21,7
Ooststellingwerf11,6
Opsterland15,0
Smallingerland14,1
Weststellingwerf11,3
Assen18,7
Coevorden16,8
Emmen16,5
Hoogeveen15,0
Meppel18,2
Almelo16,8
Borne22,3
Dalfsen13,5
Deventer22,2
Enschede23,2
Haaksbergen12,3
Hardenberg13,5
Hellendoorn20,7
Hengelo (O.)21,1
Kampen15,1
Losser10,7
Noordoostpolder15,0
Oldenzaal11,0
Ommen7,9
Raalte11,7
Staphorst11,3
Tubbergen9,3
Urk11,4
Wierden18,0
Zwolle21,0
Aalten16,5
Apeldoorn18,4
Arnhem19,1
Barneveld16,0
Beuningen18,7
Brummen16,4
Buren14,4
Culemborg20,0
Doesburg18,1
Doetinchem21,8
Druten12,8
Duiven16,1
Ede17,8
Elburg16,7
Epe16,6
Ermelo17,9
Harderwijk19,2
Hattem15,8
Heerde10,4
Heumen14,8
Lochem10,2
Maasdriel11,5
Nijkerk12,1
Nijmegen17,9
Oldebroek10,3
Putten14,0
Renkum15,9
Rheden12,6
Rozendaal0,0
Scherpenzeel9,7
Tiel18,9
Voorst17,7
Wageningen20,0
Westervoort16,5
Winterswijk20,5
Wijchen25,3
Zaltbommel11,5
Zevenaar15,5
Zutphen17,4
Nunspeet17,2
Dronten13,5
Amersfoort17,0
Baarn19,9
De Bilt10,3
Bunnik12,4
Bunschoten15,5
Eemnes15,4
Houten19,7
Leusden18,9
Lopik13,6
Montfoort18,0
Renswoude17,4
Rhenen14,8
Soest13,6
Utrecht15,8
Veenendaal20,9
Woudenberg10,2
Wijk bij Duurstede14,6
IJsselstein15,0
Zeist17,3
Nieuwegein17,4
Aalsmeer19,5
Alkmaar20,5
Amstelveen16,3
Amsterdam12,6
Bergen (NH.)23,4
Beverwijk17,5
Blaricum15,7
Bloemendaal23,1
Castricum5,5
Diemen12,1
Edam-Volendam13,5
Enkhuizen13,2
Haarlem19,4
Haarlemmermeer16,2
Heemskerk20,3
Heemstede19,9
Heiloo20,6
Den Helder17,7
Hilversum18,5
Hoorn19,2
Huizen14,6
Landsmeer8,6
Laren (NH.)17,5
Medemblik15,2
Oostzaan20,6
Opmeer16,4
Ouder-Amstel27,7
Purmerend19,4
Schagen15,7
Texel18,1
Uitgeest18,7
Uithoorn20,5
Velsen19,5
Zandvoort20,0
Zaanstad21,7
Alblasserdam12,3
Alphen aan den Rijn17,4
Barendrecht22,6
Drechterland14,6
Capelle aan den IJssel19,9
Delft22,4
Dordrecht17,2
Gorinchem20,7
Gouda21,8
's-Gravenhage20,2
Hardinxveld-Giessendam18,7
Hendrik-Ido-Ambacht16,8
Stede Broec13,5
Hillegom13,1
Katwijk18,7
Krimpen aan den IJssel16,9
Leiden19,2
Leiderdorp10,8
Lisse14,9
Maassluis20,9
Nieuwkoop16,9
Noordwijk13,1
Oegstgeest15,4
Oudewater14,7
Papendrecht14,0
Ridderkerk12,6
Rotterdam18,6
Rijswijk (ZH.)22,6
Schiedam18,3
Sliedrecht17,1
Albrandswaard15,1
Vlaardingen18,3
Voorschoten13,7
Waddinxveen13,2
Wassenaar14,8
Woerden18,6
Zoetermeer16,7
Zoeterwoude15,4
Zwijndrecht16,7
Borsele15,1
Goes16,4
West Maas en Waal24,6
Hulst14,6
Kapelle15,4
Middelburg (Z.)22,0
Reimerswaal15,0
Terneuzen19,0
Tholen13,0
Veere11,3
Vlissingen20,9
De Ronde Venen15,3
Tytsjerksteradiel21,5
Asten20,2
Baarle-Nassau14,1
Bergen op Zoom20,8
Best12,8
Boekel13,3
Boxtel19,1
Breda18,6
Deurne19,6
Pekela20,0
Dongen12,9
Eersel14,9
Eindhoven22,3
Etten-Leur21,0
Geertruidenberg18,1
Gilze en Rijen14,6
Goirle14,4
Helmond15,6
's-Hertogenbosch21,8
Heusden14,1
Hilvarenbeek6,3
Loon op Zand14,7
Nuenen, Gerwen en Nederwetten14,4
Oirschot20,7
Oisterwijk13,7
Oosterhout19,9
Oss21,1
Rucphen12,5
Sint-Michielsgestel15,0
Someren12,4
Son en Breugel8,4
Steenbergen14,3
Waterland14,3
Tilburg17,0
Valkenswaard17,3
Veldhoven14,9
Vught15,5
Waalre19,5
Waalwijk16,9
Woensdrecht20,3
Zundert11,1
Wormerland21,1
Landgraaf12,1
Beek (L.)21,6
Beesel14,9
Bergen (L.)19,0
Brunssum19,8
Gennep14,1
Heerlen18,3
Kerkrade18,8
Maastricht16,4
Meerssen13,5
Mook en Middelaar24,5
Nederweert14,3
Roermond18,9
Simpelveld19,5
Stein (L.)18,2
Vaals14,8
Venlo19,3
Venray16,8
Voerendaal12,1
Weert22,5
Valkenburg aan de Geul9,1
Lelystad11,3
Horst aan de Maas19,4
Oude IJsselstreek11,4
Teylingen13,0
Utrechtse Heuvelrug10,9
Oost Gelre13,3
Koggenland17,0
Lansingerland13,0
Leudal15,3
Maasgouw20,5
Gemert-Bakel17,5
Halderberge22,4
Heeze-Leende14,9
Laarbeek17,2
Reusel-De Mierden11,0
Roerdalen26,4
Roosendaal17,4
Schouwen-Duiveland10,1
Aa en Hunze17,4
Borger-Odoorn13,5
De Wolden14,2
Noord-Beveland25,2
Wijdemeren14,2
Noordenveld17,4
Twenterand10,3
Westerveld15,0
Lingewaard14,8
Cranendonck28,8
Steenwijkerland11,0
Moerdijk15,8
Echt-Susteren20,3
Sluis15,1
Drimmelen12,4
Bernheze15,4
Alphen-Chaam14,3
Bergeijk10,4
Bladel9,5
Gulpen-Wittem10,7
Tynaarlo13,0
Midden-Drenthe17,6
Overbetuwe14,3
Hof van Twente14,1
Neder-Betuwe13,6
Rijssen-Holten10,3
Geldrop-Mierlo17,2
Olst-Wijhe13,3
Dinkelland13,1
Westland15,1
Midden-Delfland18,1
Berkelland15,9
Bronckhorst16,6
Sittard-Geleen18,3
Kaag en Braassem13,7
Dantumadiel18,3
Zuidplas14,6
Peel en Maas15,4
Oldambt19,0
Zwartewaterland10,7
Súdwest-Fryslân13,3
Bodegraven-Reeuwijk17,8
Eijsden-Margraten17,3
Stichtse Vecht10,6
Hollands Kroon16,2
Leidschendam-Voorburg14,1
Goeree-Overflakkee11,6
Pijnacker-Nootdorp15,5
Nissewaard20,5
Krimpenerwaard13,8
De Fryske Marren12,5
Gooise Meren17,4
Berg en Dal15,5
Meierijstad20,8
Waadhoeke10,7
Westerwolde18,9
Midden-Groningen17,9
Beekdaelen11,1
Montferland12,2
Altena18,0
West Betuwe15,1
Vijfheerenlanden13,8
Hoeksche Waard10,5
Het Hogeland14,5
Westerkwartier12,3
Noardeast-Fryslân14,2
Molenlanden13,3
Eemsdelta5,5
Dijk en Waard21,1
Land van Cuijk14,7
Maashorst13,5
Voorne aan Zee15,5

Asielmigranten (figuur 4.2.1) wonen over het algemeen meer verspreid over Nederland dan gezins- en overige migranten (figuur 4.2.2).

Door de spreiding van asielmigranten over het land zijn het bij deze groep juist vaker de wat kleinere gemeenten die in verhouding veel asielmigranten huisvesten. Zo wonen in Craendonck en Ouder-Amstel relatief gezien de meeste asielmigranten (respectievelijk 29 en 28 asielmigranten per 10 duizend inwoners). Absoluut gezien gaat het hier echter respectievelijk om 60 en 40 inburgeraars die in deze gemeenten staan ingeschreven. Aan de randen van Nederland, in bijvoorbeeld Limburg, vinden we kleine(re) gemeenten met in verhouding veel asielmigranten. Van de vier grote gemeenten, staan in Den Haag per 10 duizend inwoners de meeste inburgeraars ingeschreven. Dit zijn er 20 per 10 duizend inwoners (1 145 asielmigranten). In Amsterdam is dit het minst: 13 per 10 duizend inwoners (1 170 asielmigranten). Nog maar een deel van het cohort asielmigranten uit 2023 is in een gemeente gevestigd. Met name gemeenten met een in verhouding grotere woningnood blijven achter wat betreft huisvesting van asielmigranten. 

Gezins- en overige migranten wonen juist vooral in de grote steden in het westen van het land, de vier grote gemeenten staan in de top 10 van gemeenten waar de meeste gezins- en overige migranten ingeschreven staan. In Amsterdam en Den Haag wonen de meeste gezins- en overige migranten per 10 duizend inwoners: respectievelijk 30 en 28 gezins- en overige migranten per 10 duizend inwoners. Dit komt neer op 2,8 duizend in Amsterdam en 1,6 duizend gezins- en overige migranten in Den Haag. 

Figuur 4.2.2 Aantal gezins- en overige migranten cohort 2022 en 2023 per 10 duizend inwoners, eind 2023
statnaamAandeel gezins- & overige migranten
Groningen12,5
Almere24,5
Stadskanaal3,1
Veendam5,5
Zeewolde6,3
Achtkarspelen3,5
Ameland0,0
Harlingen3,1
Heerenveen8,7
Leeuwarden10,1
Ooststellingwerf1,9
Opsterland1,7
Smallingerland7,1
Vlieland0,0
Weststellingwerf1,9
Assen8,6
Coevorden4,2
Emmen6,4
Hoogeveen6,2
Meppel8,4
Almelo10,1
Borne2,0
Dalfsen1,7
Deventer12,1
Enschede11,1
Haaksbergen4,1
Hardenberg3,2
Hellendoorn2,8
Hengelo (O.)9,6
Kampen7,1
Losser4,3
Noordoostpolder6,0
Oldenzaal7,9
Ommen2,6
Raalte2,6
Staphorst0,0
Tubbergen0,0
Urk2,3
Wierden4,0
Zwolle11,6
Aalten7,3
Apeldoorn9,2
Arnhem17,3
Barneveld4,0
Beuningen5,6
Brummen4,7
Buren5,4
Culemborg11,7
Doesburg4,5
Doetinchem9,2
Druten7,7
Duiven10,1
Ede10,9
Elburg2,1
Epe3,0
Ermelo7,2
Harderwijk7,1
Heerde5,2
Heumen5,9
Lochem5,8
Maasdriel3,8
Nijkerk6,6
Nijmegen11,5
Oldebroek4,1
Putten4,0
Renkum4,8
Rheden8,0
Rozendaal0,0
Scherpenzeel0,0
Tiel11,8
Voorst2,0
Wageningen11,7
Westervoort13,2
Winterswijk6,8
Wijchen7,2
Zaltbommel9,9
Zevenaar4,4
Zutphen8,2
Nunspeet5,2
Dronten3,4
Amersfoort13,0
Baarn8,0
De Bilt10,3
Bunnik6,2
Bunschoten4,4
Eemnes10,3
Houten8,9
Leusden4,7
Lopik3,4
Montfoort3,6
Renswoude0,0
Rhenen7,4
Soest9,4
Utrecht19,1
Veenendaal11,5
Woudenberg6,8
Wijk bij Duurstede4,2
IJsselstein9,0
Zeist9,8
Nieuwegein15,9
Aalsmeer7,5
Alkmaar12,9
Amstelveen18,4
Amsterdam29,8
Bergen (NH.)6,7
Beverwijk16,3
Blaricum3,9
Bloemendaal6,3
Castricum5,5
Diemen24,3
Edam-Volendam5,4
Enkhuizen13,2
Haarlem15,5
Haarlemmermeer14,7
Heemskerk8,9
Heemstede5,4
Heiloo6,2
Den Helder10,6
Hilversum15,9
Hoorn14,5
Huizen10,9
Landsmeer4,3
Laren (NH.)13,1
Medemblik4,3
Oostzaan15,5
Opmeer4,1
Ouder-Amstel10,4
Purmerend16,8
Schagen7,3
Texel3,6
Uitgeest3,7
Uithoorn15,8
Velsen10,1
Zandvoort8,6
Zaanstad18,0
Alblasserdam4,9
Alphen aan den Rijn11,7
Barendrecht9,2
Drechterland4,9
Capelle aan den IJssel16,2
Delft17,3
Dordrecht13,5
Gorinchem10,3
Gouda16,5
's-Gravenhage28,3
Hardinxveld-Giessendam5,3
Hendrik-Ido-Ambacht6,1
Stede Broec6,8
Hillegom6,6
Katwijk7,5
Krimpen aan den IJssel5,1
Leiden16,9
Leiderdorp9,0
Lisse4,3
Maassluis9,8
Nieuwkoop6,8
Noordwijk10,9
Oegstgeest17,3
Oudewater4,9
Papendrecht4,7
Ridderkerk11,5
Rotterdam23,9
Rijswijk (ZH.)19,3
Schiedam19,6
Sliedrecht7,6
Albrandswaard7,6
Vlaardingen13,7
Voorschoten7,8
Waddinxveen5,9
Wassenaar14,8
Woerden7,4
Zoetermeer12,8
Zoeterwoude15,4
Zwijndrecht11,1
Borsele4,3
Goes8,8
West Maas en Waal7,4
Hulst5,5
Kapelle3,8
Middelburg (Z.)9,0
Reimerswaal2,1
Terneuzen10,0
Tholen5,6
Veere2,3
Vlissingen12,1
De Ronde Venen9,8
Tytsjerksteradiel1,5
Asten2,9
Baarle-Nassau7,1
Bergen op Zoom10,0
Best9,6
Boekel0,0
Boxtel7,4
Breda10,6
Deurne4,5
Pekela4,0
Dongen5,5
Eersel5,0
Eindhoven19,5
Etten-Leur5,5
Geertruidenberg6,8
Gilze en Rijen5,5
Goirle4,1
Helmond9,9
's-Hertogenbosch12,8
Heusden3,3
Hilvarenbeek3,1
Loon op Zand4,2
Nuenen, Gerwen en Nederwetten8,3
Oirschot5,2
Oisterwijk4,6
Oosterhout9,5
Oss7,9
Rucphen4,2
Sint-Michielsgestel3,3
Someren2,5
Son en Breugel5,6
Steenbergen6,1
Waterland5,7
Tilburg10,7
Valkenswaard4,7
Veldhoven11,7
Vught4,6
Waalre5,6
Waalwijk7,0
Woensdrecht4,5
Zundert4,4
Wormerland6,0
Landgraaf4,0
Beek (L.)3,1
Beesel7,5
Bergen (L.)3,8
Brunssum9,0
Gennep2,8
Heerlen10,9
Kerkrade6,6
Maastricht11,6
Meerssen2,7
Mook en Middelaar6,1
Nederweert2,9
Roermond14,8
Simpelveld4,9
Stein (L.)6,1
Vaals4,9
Venlo9,6
Venray9,0
Voerendaal8,1
Weert6,9
Valkenburg aan de Geul9,1
Lelystad18,4
Horst aan de Maas4,6
Oude IJsselstreek5,1
Teylingen7,8
Utrechtse Heuvelrug5,9
Oost Gelre3,3
Koggenland6,4
Lansingerland6,1
Leudal4,2
Maasgouw4,1
Gemert-Bakel4,8
Halderberge3,2
Heeze-Leende5,9
Laarbeek4,3
Reusel-De Mierden3,7
Roerdalen2,4
Roosendaal9,7
Schouwen-Duiveland5,8
Aa en Hunze3,9
Borger-Odoorn1,9
De Wolden2,0
Noord-Beveland6,3
Wijdemeren6,1
Noordenveld1,6
Twenterand5,9
Westerveld2,5
Lingewaard4,2
Cranendonck7,2
Steenwijkerland6,6
Moerdijk5,3
Echt-Susteren7,8
Sluis6,5
Drimmelen5,3
Bernheze3,1
Alphen-Chaam4,8
Bergeijk5,2
Bladel2,4
Gulpen-Wittem7,1
Tynaarlo1,4
Midden-Drenthe2,9
Overbetuwe4,1
Hof van Twente4,2
Neder-Betuwe3,9
Rijssen-Holten2,6
Geldrop-Mierlo7,4
Olst-Wijhe2,7
Dinkelland1,9
Westland5,6
Midden-Delfland2,6
Berkelland4,6
Bronckhorst2,8
Sittard-Geleen8,6
Kaag en Braassem6,9
Dantumadiel2,6
Zuidplas6,3
Peel en Maas5,5
Oldambt6,3
Zwartewaterland4,3
Súdwest-Fryslân5,5
Bodegraven-Reeuwijk6,8
Eijsden-Margraten1,9
Stichtse Vecht9,9
Hollands Kroon3,0
Leidschendam-Voorburg16,0
Goeree-Overflakkee3,9
Pijnacker-Nootdorp6,9
Nissewaard12,0
Krimpenerwaard6,1
De Fryske Marren2,9
Gooise Meren9,9
Berg en Dal5,6
Meierijstad5,3
Waadhoeke4,3
Westerwolde1,9
Midden-Groningen6,5
Beekdaelen4,2
Montferland6,8
Altena3,4
West Betuwe4,7
Vijfheerenlanden7,3
Hoeksche Waard3,9
Het Hogeland4,1
Westerkwartier3,1
Noardeast-Fryslân4,4
Molenlanden2,2
Eemsdelta5,5
Dijk en Waard8,9
Land van Cuijk6,5
Maashorst3,4
Voorne aan Zee8,1