Ziekteverzuim
In het eerste kwartaal van 2024 lag het ziekteverzuim van werknemers met 5,5 procent opnieuw lager dan een jaar eerder. Bij een verzuim van 5,5 procent worden 55 van de duizend te werken dagen verzuimd wegens ziekte. Omdat het ziekteverzuim een seizoenseffect kent (’s winters wordt er meer verzuimd dan in de zomer), worden cijfers niet vergeleken met opeenvolgende kwartalen, maar met dezelfde kwartalen in voorgaande jaren.Sinds een piek in het verzuim eind 2022 heeft het verzuim in 2023 elk kwartaal lager gelegen dan het jaar ervoor. Die daling is in het eerste kwartaal van 2024 dus voortgezet.
Minste verzuim weer in de horeca
In het eerste kwartaal van 2024 waren de bedrijfstakken met het meeste en het minste verzuim de gezondheids- en welzijnszorg (7,8 procent) en de horeca (3,5 procent). De horeca had lange tijd het laagste verzuimpercentage, maar in de coronaperiode (van 2020 tot en met het eerste kwartaal van 2022) nam het ziekteverzuim snel toe. De horeca staat nu voor het eerst sinds 2020 weer onderaan het rijtje bedrijfstakken als het gaat om verzuim van werknemers.
De daling van het ziekteverzuim ten opzichte van een jaar eerder deed zich in vrijwel alle bedrijfstakken voor. De enige opvallende uitzondering was de financiële dienstverlening, waar het ziekteverzuim in de afgelopen jaren naar verhouding laag was. In het eerste kwartaal van 2023 was het verzuim nog 3,4 procent, in het eerste kwartaal van dit jaar 4,0 procent. De sterkste afname deed zich voor in de bedrijfstak overige dienstverlening (onder andere werknemers bij kappers, sauna’s en de uitvaartbranche).
Kleinste bedrijven kennen laagste verzuimcijfers
Het ziekteverzuim is traditiegetrouw het laagst bij de kleinste bedrijven. Bij alle bedrijfsgrootte nam het verzuim met 0,2 procentpunt af ten opzichte van het zelfde kwartaal een jaar eerder. Bij bedrijven met minder dan 10 werknemers kwam het verzuim op 2,6 procent. Bij de middelgrote bedrijven lag het verzuim met 4,3 procent iets hoger. Bedrijven met 100 werknemers of meer hadden een ziekteverzuimpercentage van 5,5 procent.
Verzuimklachten
Naast de gegevens die het CBS krijgt van werkgevers, zijn er ook uitkomsten van werknemers, afkomstig uit de jaarlijkse Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van CBS en TNO.
In 2023 gaf iets meer dan de helft van de werknemers aan dat zij in de voorafgaande twaalf maanden wel eens verzuimd hadden. Verreweg de meest voorkomende klacht waarmee werknemers verzuimen is een virusinfectie als griep of verkoudheid. Griep of verkoudheid waren voor 55 procent van die verzuimers de aanleiding voor de meest recente ziekmelding. Van de overige verzuimklachten werden psychische klachten, overspannenheid en burn-out het vaakst genoemd (8 procent van de verzuimers).
| Klachten | (% werknemers 15 tot 75 jaar) |
|---|---|
| Griep, verkoudheid of andere virusinfectie | 63,6 |
| Psychische klachten, overspannenheid, burn-out | 6,7 |
| Hoofdpijn | 3,6 |
| Klachten buik, maag of darmen | 3,6 |
| Rugklachten | 3,2 |
| Klachten heup, benen, knieën, voeten | 2,9 |
| Klachten nek, schouders, armen, polsen, handen | 2,8 |
| Vermoeidheid of concentratieproblemen | 1,9 |
| Klachten luchtwegen | 1,3 |
| Klachten hart- en vaatstelsel | 1,0 |
| Klachten oren of ogen | 0,7 |
| Huidklachten | 0,3 |
| Overige klachten | 8,5 |
| Bron: CBS, TNO (NEA) | |
Werkgerelateerd verzuim
Volgens iets meer dan 1 op de 5 werknemers die verzuimden, waren de klachten bij het laatste verzuim geheel of gedeeltelijk te wijten aan het werk. Daarbij noemden ze een (te) hoge werkdruk het vaakst als oorzaak voor de klachten. Ook besmetting op het werk en – in mindere mate – lichamelijk te zwaar werk zijn veelgenoemde redenen.
| Reden verzuim | (% werknemers 15 tot 75 jaar) |
|---|---|
| Te hoge werkdruk | 28,6 |
| Besmetting op het werk | 21,8 |
| Lichamelijk te zwaar werk | 10,6 |
| Lang dezelfde bewegingen doen | 5,4 |
| Lang achter de computer werken | 5,2 |
| Ruzie, conflict of grensoverschrijdend gedrag | 4,9 |
| Emotioneel te zwaar werk | 4,6 |
| Arbeidsongeval of ongeluk | 2,6 |
| Slechte fysieke werkomstandigheden (bijv. klimaat, geluid, giftige stoffen) | 1,6 |
| Iets anders | 14,6 |
| Bron: CBS, TNO (NEA) | |
Cijfers op StatLine: Ziekteverzuimpercentage, bedrijfstak en bedrijfsgrootte; Ziekteverzuim volgens werknemers; Ziekteverzuim volgens werknemers, beroep; Ziekteverzuim volgens werknemers, geslacht en leeftijd; Ziekteverzuim volgens werknemers, migratieachtergrond en onderwijsniveau; Ziekteverzuim volgens werknemers, bedrijfstak en bedrijfsgrootte.
