Vakbondslidmaatschap
In 2023 waren er ruim 1,4 miljoen mensen lid van een vakbond. Dat zijn 63 duizend vakbondsleden minder dan in 2021, een daling van 4 procent. Het aantal vakbondsleden loopt al terug sinds 2012.
Het aantal mannelijke vakbondsleden nam met 40 duizend af tot 891 duizend in 2023. Het aantal vrouwelijke vakbondsleden daalde met 23 duizend naar 550 duizend. In 2023 was de daling bij mannen en vrouwen in verhouding even sterk.
| Jaren | Mannen (x 1 000) | Vrouwen (x 1 000) |
|---|---|---|
| 1999 | 1417,6 | 517,7 |
| 2000 | ||
| 2001 | 1379,1 | 539,6 |
| 2002 | ||
| 2003 | 1361,4 | 559,2 |
| 2004 | ||
| 2005 | 1314,1 | 584,6 |
| 2006 | 1281,1 | 584,8 |
| 2007 | 1270,6 | 607,6 |
| 2008 | 1276,1 | 621,9 |
| 2009 | 1263,5 | 623,4 |
| 2010 | 1243,4 | 626,9 |
| 2011 | 1229 | 646,6 |
| 2012 | 1201,5 | 647,3 |
| 2013 | 1161 | 630,9 |
| 2014 | 1127 | 635 |
| 2015 | 1094,3 | 640,1 |
| 2016 | 1071,3 | 646,1 |
| 2017 | 1048,6 | 654,1 |
| 2018 | ||
| 2019 | 983,5 | 617,9 |
| 2020 | ||
| 2021 | 931,4 | 572,8 |
| 2022 | ||
| 2023* | 891 | 550 |
| *voorlopige cijfers | ||
Afname grootst in leeftijdsgroep 45 jaar tot AOW-leeftijd
Ruim de helft van de vakbondsleden valt in de leeftijdsgroep 45 jaar tot AOW-leeftijd. In deze groep was ook de grootste afname in lidmaatschap te zien, al daalde het aantal in alle leeftijdsgroepen. Vakbondsleden die in 2023 ten minste de AOW-leeftijd hadden, vormden 22 procent van het totaal aantal leden. Mannen vanaf de AOW-leeftijd zijn vaker lid dan vrouwen.
| Jaar | Jonger dan 25 jaar (%) | 25 tot 45 jaar (%) | 45 jaar tot AOW-leeftijd (%) | AOW-leeftijd of ouder (%) |
|---|---|---|---|---|
| 2010 | 71,1 | 589,5 | 957,9 | 251,8 |
| 2011 | 74,2 | 571,3 | 961,5 | 268,6 |
| 2012 | 69,2 | 547,7 | 945,1 | 286,7 |
| 2013 | 61,0 | 514,7 | 925,3 | 290,8 |
| 2014 | 67,1 | 488,9 | 906,4 | 299,6 |
| 2015 | 70,4 | 469,4 | 890,9 | 303,6 |
| 2016 | 69,4 | 444,8 | 885,3 | 318,0 |
| 2017 | 65,8 | 436,1 | 883,2 | 317,6 |
| 2018 | ||||
| 2019 | 46,6 | 407,9 | 865,9 | 281,1 |
| 2020 | ||||
| 2021 | 35,5 | 347,7 | 797,1 | 323,9 |
| 2022 | ||||
| 2023* | 35,3 | 340,7 | 748,9 | 316,0 |
| *voorlopige cijfers | ||||
Ook daling in organisatiegraad
De afname van het aantal vakbondsleden in de afgelopen jaren is ook gepaard gegaan met een daling van het percentage leden onder werknemers, de organisatiegraad. In 2018 was nog 18 procent van de werknemers van 15 tot 75 jaar lid van een vakbond, in 2023 is dat afgenomen naar 15 procent. Mannen zijn vaker lid dan vrouwen: 17 procent tegenover 14 procent in 2023. Verder loopt de organisatiegraad op met de leeftijd tot de groep van 55 tot 65 jaar. Zo was van de 15- tot 25-jarige werknemers 6 procent lid, tegenover 25 procent van de 55- tot 65-jarigen. Onder werknemers van 65 tot 75 jaar was dat met 22 procent weer wat lager. De afname van de organisatiegraad tussen 2018 en 2023 was het sterkst onder de oudere leeftijdsgroepen tot 65 jaar.
Werknemers in informatie en communicatie minst vaak vakbondslid
Werknemers in de bedrijfstak openbaar bestuur en overheidsdiensten waren in 2023 met 27 procent het vaakst vakbondslid. In de informatie en communicatie was het percentage leden met 6 procent juist relatief laag.
| Bedrijfstak | Organisatiegraad (%) |
|---|---|
| Openbaar bestuur en overheidsdiensten | 26,9 |
| Onderwijs | 25,9 |
| Vervoer en opslag | 23,5 |
| Bouwnijverheid | 20,0 |
| Industrie | 19,7 |
| Energievoorziening | 18,8 |
| Gezondheids- en welzijnszorg | 18,3 |
| Waterbedrijven en afvalbeheer | 15,9 |
| Overige dienstverlening | 14,7 |
| Delfstoffenwinning | 13,9 |
| Financiële dienstverlening | 12,5 |
| Verhuur en handel van onroerend goed | 12,3 |
| Cultuur, sport en recreatie | 10,2 |
| Landbouw, bosbouw en visserij | 10,0 |
| Verhuur en overige zakelijke diensten | 9,6 |
| Handel | 8,1 |
| Horeca | 7,1 |
| Specialistische zakelijke diensten | 6,8 |
| Informatie en communicatie | 6,2 |
| Bron: CBS, TNO | |
Bronnen
StatLine - Leden van vakverenigingen; geslacht en leeftijd
StatLine - Organisatiegraad werknemers; persoonskenmerken
StatLine - Organisatiegraad werknemers; bedrijfstak en vestigingsgrootte
Relevante links
Statistische trends - Wat kenmerkt vakbondsleden?
Nieuwsbericht - Percentage vakbondsleden onder werknemers verder gedaald
Nieuwsbericht - Meeste vakbondsleden onder werknemers openbaar bestuur en onderwijs
Nieuwsbericht - 63 duizend minder mensen lid van een vakbond
