Werkstakingen
In 2023 waren er 52 werkstakingen. Dat is het grootste aantal in meer dan 50 jaar. In 1972 werd het werk nog vaker neergelegd: 58 keer. In totaal gingen vorig jaar 142 duizend arbeidsdagen verloren. Sinds het eerste coronajaar 2020, met 9 werkstakingen, is het aantal werkonderbrekingen elk jaar fors toegenomen.
Ruim 17 duizend werknemers betrokken bij stakingen
Bij deze stakingen waren ruim 17 duizend werknemers betrokken, ongeveer duizend meer dan in 2022. Dat is aanzienlijk minder dan in 2021 (28 duizend) en 2020 (105 duizend). In 2019 was er zelfs sprake van 319 duizend betrokken werknemers.
Het CBS houdt ook bij hoeveel werkdagen er verloren gingen tijdens de stakingen. In 2023 waren dat er 142 duizend. Dat waren er aanzienlijk meer dan in de twee voorafgaande jaren, maar veel minder dan in 2019. Toen gingen 391 duizend werkdagen verloren.
Meeste stakers in industrie
De meeste arbeidsdagen (62 duizend) gingen verloren in de bedrijfstak vervoer en opslag, maar daar werd niet het meest gestaakt. Met 28 stakingen en 5 duizend betrokken werknemers stond de industrie bij zowel het aantal stakingen als het aantal betrokkenen bovenaan de lijst. Ook in de handel waren er naar verhouding veel stakingen (10), met 4 duizend stakende werknemers. Hierdoor gingen 22 duizend werkdagen verloren.Werknemersacties
Op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft het CBS in 2023 ook bijgehouden met welke andersoortige acties werknemers hun eisen kracht hebben bijgezet. Het gaat dan om georganiseerde acties, soms ludiek, die niet hebben geleid tot een verlies aan arbeidsuren. Net als de werkstakingen kwamen dergelijke acties het meest voor in de industrie (14 keer). In de zorg waren het er 9. In totaal telde het CBS 51 alternatieve werknemersacties. Daarvan leidden er 15 tot een werkstaking.
Werknemers kwamen het vaakst in actie in de eerste helft van het jaar: 39 van de 52 stakingen en 35 van de 51 werknemersacties.
Tevredenheid over arbeidsvoorwaarden
In de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van CBS en TNO is werknemers van 15 tot 75 jaar gevraagd naar hun tevredenheid over de arbeidsvoorwaarden. De meeste werknemers zijn daarover tevreden of zeer tevreden (77 procent), maar er is ook een groep werknemers die niet tevreden is. Werknemers zijn het vaakst niet tevreden over het salaris dat zij ontvangen en over de mogelijkheid om thuis te werken. In 2023 was ruim 1 op de 5 hierover niet tevreden. Andere arbeidsvoorwaarden waarover een relatief groot deel van de werknemers niet tevreden is, zijn de cao en de personeelsvertegenwoordiging. De inhoud van het werk, de werkzekerheid en het soort dienstverband zorgen minder vaak voor ontevredenheid.
| Niet tevreden (% werknemers 15 tot 75 jaar) | Tevreden (% werknemers 15 tot 75 jaar) | Heel tevreden (% werknemers 15 tot 75 jaar) | |
|---|---|---|---|
| Goed salaris | 22,3 | 56,5 | 21,2 |
| De cao | 19,2 | 61,7 | 19,1 |
| Mogelijkheid om thuis te werken | 21,1 | 40,8 | 38,2 |
| Vertegenwoordiging belangen door bijv. OR of medezeggenschapsraad | 19,4 | 63,8 | 16,8 |
| Vertegenwoordiging belangen door vakbonden | 17,6 | 64,0 | 18,4 |
| Mogelijkheid om zelf werktijden te bepalen | 17,3 | 48,2 | 34,5 |
| Uw pensioenregeling | 16,7 | 66,2 | 17,1 |
| Goede leidinggevenden | 15,5 | 53,7 | 30,9 |
| Mogelijkheid om te leren | 14,3 | 56,0 | 29,7 |
| Mogelijkheid om in deeltijd te werken | 11,7 | 53,8 | 34,5 |
| Reistijd/afstand naar het werk | 11,5 | 47,6 | 40,8 |
| Interessant werk | 8,6 | 53,2 | 38,3 |
| Goede werkzekerheid | 6,8 | 53,9 | 39,2 |
| Dienstverband/ contractvorm | 5,5 | 44,9 | 49,6 |
| Bron: CBS, TNO | |||
Cijfers op StatLine: Werkstakingen naar diverse kenmerken; Werkstakingen naar bedrijfstak; Historische reeks werkstakingen.
Tabel: Werknemersacties 2023
