2. De ontwikkeling van de index voor sociale uitsluiting

De index voor sociale uitsluiting is ontwikkeld in 2012 en was gebaseerd op gegevens uit 2010 (Coumans, 2012; Coumans en Schmeets, 2015) die verzameld zijn in het Europese onderzoek EU-SILC onder meer dan 10 duizend personen van 16 jaar of ouder.

Voor dit artikel is dezelfde stapsgewijze benadering toegepast, waarbij de volgende vijf stappen worden onderscheiden:

Stap 1: Keuze van de dimensies, subdimensies en itemselectie.

Stap 2: Constructie van somscores per dimensie.

Stap 3: Constructie van een overall somscore en toepassen van het afkappunt voor sociale uitsluiting.

Stap 4: Onderzoeken van de invloed van achtergrondvariabelen, zoals geslacht, leeftijd, onderwijsniveau en migratieachtergrond.

Stap 5: In een laatste validerende stap wordt de score op sociale uitsluiting gerelateerd aan relevante variabelen, zoals de ervaren gezondheid, welzijn en het zich al dan niet buitengesloten voelen uit de maatschappij.

In de technische toelichting worden deze stappen verder toegelicht.

In figuur 2.1 staat het conceptueel model weergegeven. Omdat de vragenlijst in 2018 is geactualiseerd, wijkt het aantal items per dimensie iets af van het aantal items dat in 2010 is gebruikt.

De gegevens komen uit EU-SILC 2018, waarin uitsluiting net als in 2010 in een speciale ad-hoc module werd opgenomen. In 2018 is de opzet van EU-SILC iets aangepast. In plaats van een vervolgonderzoek op basis van de deelnemers aan de Enquête Beroepsbevolking werd EU-SILC een op zichzelf staand steekproefonderzoek. Dit bracht met zich dat de respondenten niet alleen telefonisch (CATI) zijn benaderd zoals in 2010, maar ook door middel van internet enquêtering (CAWI). Daarnaast zijn in 2018 ook vragen over welzijn, eenzaamheid, psychische gezondheid en zich buitengesloten voelen opgenomen.