Arbeidsmarktprofiel van zorg en welzijn

4 Vacatures

4.1 Openstaande vacatures

Vanaf deze paragraaf verschuift de focus van beschrijvende kenmerken naar cijfers die een indruk geven van dynamiek en spanning op de arbeidsmarkt. Om een indicatie van laatstgenoemd aspect te geven, worden onder andere vaak vacaturecijfers gebruikt.

In het tweede kwartaal van 2020 stonden 200 duizend vacatures open in de Nederlandse economie. Daarvan betrof ruim 1 op de 6 een vacature in zorg en welzijn. Halverwege dit jaar was het aantal vacatures in deze bedrijfstak met 35 duizend het grootst, op de handel na. Vanaf 2016 zijn dit de bedrijfstakken met gemiddeld de meeste openstaande functies. Dit weerspiegelt vooral de grote omvang van deze bedrijfstakken.

Vacaturegraad gemiddeld

Om de personele krapte tussen bedrijfstakken van verschillende omvang te vergelijken wordt de vacaturegraad gehanteerd. Dit is het aantal openstaande vacatures per duizend werknemersbanen, die – naast gegevens over werkzoekenden – een indicatie van de spanning op de arbeidsmarkt geeft. In het tweede kwartaal van 2020 lag de vacaturegraad met 25 vacatures per duizend banen rond het gemiddelde voor de gehele economie. Ten opzichte van vijf jaar geleden is de vacaturegraad in vrijwel alle bedrijfstakken gestegen. In zorg en welzijn was deze halverwege 2020 bijna verdubbeld ten opzichte van medio 2015. Alleen in openbaar bestuur en bouwnijverheid steeg de vacaturegraad sneller.

4.2 Moeilijk vervulbare vacatures

8 op de 10 vacatures moeilijk vervulbaar bij huisartsenpraktijken

In het vierde kwartaal van 2019 gaven werkgevers aan dat gemiddeld 7 op de 10 openstaande vacatures in hun organisatie moeilijk vervulbaar waren [16]. In alle branches ervaren werkgevers wervingsproblemen. Bij de huisartsen en gezondheidscentra is 80 procent van de vacatures moeilijk vervulbaar. In de overige zorg en welzijn is dat 78 procent van de vacatures. Ook in de grotere branches GGZ, VVT, en ziekenhuizen, UMC’s en overige medisch specialistische zorg hebben werkgevers te maken met vacatures die moeilijk vervulbaar zijn. Ondanks deze wervingsproblemen groeit de werkgelegenheid in de meeste branches wel.

Het aandeel moeilijk vervulbare vacatures geeft een beeld van een kwantitatieve en kwalitatieve mismatch op de arbeidsmarkt. In beroepen met moeilijk vervulbare vacatures zijn relatief weinig werkzoekenden beschikbaar per openstaande vacature of lukt het werkgevers niet of nauwelijks om geschikte mensen te vinden met specifieke kennis en vaardigheden. Of zorg en welzijn een bedrijfstak is met veel moeilijk vervulbare vacatures is niet bekend. Wel blijkt uit onderzoek van het UWV dat zorg- en medische beroepen volgens de meest recente gegevens uit 2018 behoorden tot de negen beroepsrichtingen waarin moeilijk vervulbare vacatures zich concentreren. Daarbij gaat het ook om bijvoorbeeld technische, ICT- en financiële beroepen [17]. Binnen zorg en welzijn zijn met name arbeidskrachten op middelbaar en hoger beroepsniveau moeilijk te vinden, in het bijzonder verzorgenden individuele gezondheidszorg (ig) en verpleegkundigen [18].