6. Gevolgen van slachtofferschap

6.1 Financiële problemen

12 procent van de slachtoffers kreeg financiële problemen

Volgens opgave in de enquête werden er in 2023 4,7 miljoen delicten tegen burgers gepleegd met directe financiële schade als gevolg. Veel mensen werden het slachtoffer van meer dan één delict, en veel delicten maakten meer dan één slachtoffer. Van deze delicten werden 3,3 miljoen personen van 15 jaar en ouder het slachtoffer. Dit betreft 22 procent van de bevolking. De schade was niet altijd even hoog en de delicten hebben ook niet op iedereen evenveel impact. Bij 388 duizend slachtoffers - dus 12 procent van de slachtoffers- leidde het delict of de delicten naar eigen zeggen tot financiële problemen. Dit kan komen door de directe schade, maar ook door eventuele indirecte schade, zoals de kosten van alternatief vervoer.

Financiële problemen het vaakst na identiteitsfraude

Overige online criminaliteit (hoofdzakelijk identiteitsfraude) leidde het vaakst tot financiële problemen: 31 procent van de slachtoffers met directe schade gaven aan deze te hebben (gehad). In absolute aantallen leidde fietsdiefstal het vaakst tot financiële problemen: 126 duizend slachtoffers van fietsdiefstal zeiden hierdoor in de problemen te zijn gekomen, gevolgd door aankoopfraude (88 duizend slachtoffers) en vernieling van auto’s (65 duizend slachtoffers).

Aantal met financiële problemen door fietsdiefstal gestegen

Vooral het aantal slachtoffers dat financiële problemen kreeg als gevolg van fietsdiefstal is flink gestegen: van 85 duizend in 2021 naar 126 duizend in 2023. Ook is er een toename wegens diefstal uit de auto en zakkenrollerij van 8 respectievelijk 14 duizend slachtoffers.

Het aantal slachtoffers met financiële problemen wegens niet-bancaire fraude in het betalingsverkeer is ongeveer gelijk gebleven. De brutoschade daalde, maar ook de vergoeding door financiële dienstverleners daalde waardoor de totale schade voor de slachtoffers ongeveer gelijk bleef.

6.2 Emotionele of psychische problemen

1 op 6 slachtoffers ervaart emotionele problemen

Vermogens- of vernielingsdelicten hebben naast financiële ook vaak emotionele gevolgen. Bij 16 procent van de slachtoffers leidde het delict tot emotionele of psychische problemen. Met name slachtoffers van (poging tot) inbraak en niet-bancaire fraude in het betalingsverkeer als gevolg van spoofing kregen, met 48 respectievelijk 35 procent, in 2023 relatief vaak emotionele problemen.

Omvang emotionele problemen het grootst door fietsdiefstal

In absolute aantallen vergden fietsdiefstallen de meeste emotionele problemen, maar ook wegens aankoopfraude en vernieling van auto’s waren er veel emotionele slachtoffers. Zo kregen 109 duizend slachtoffers van fietsdiefstal emotionele problemen, bij aankoopfraude waren dat er 89 duizend en 77 duizend personen kregen emotionele problemen omdat hun auto vernield was.

Stijging emotionele problemen door fietsdiefstal en zakkenrollerij

Vergeleken met 2021 is het aantal slachtoffers met emotionele problemen door fietsdiefstal het sterkst gestegen. In 2021 waren dat er 79 duizend, in 2023 109 duizend. Ook het aantal slachtoffers met emotionele problemen door zakkenrollerij is gestegen, van 22 naar 35 duizend. De andere delicten zorgden niet noemenswaardig voor meer of minder slachtoffers met emotionele problemen.