5. Gemiddelde afgelegde afstand per verplaatsing
De totale reizigerskilometers zijn te ontleden in aantallen verplaatsingen en verplaatsingsafstanden. Dit hoofdstuk richt zich op de gemiddelde afgelegde afstand per verplaatsing naar vervoerwijze en naar motief. Evenals bij het gemiddeld aantal verplaatsingen per persoon per dag in het voorgaande hoofdstuk, wordt bij de afgelegde afstand per verplaatsing alleen gerekend met reguliere verplaatsingen. Voor deze indicator wordt vooral informatie op verplaatsingsniveau gebruikt. Echter, bij de indeling naar vervoerwijze wordt voor alle reguliere verplaatsingen gekeken naar de som van de ritafstanden per ritvervoerwijze (bijvoorbeeld de fiets) en deze wordt vervolgens gedeeld door het totaal aantal verplaatsingen waarvan (in dit geval) de fiets de hoofdvervoerwijze is.
In tabel 5.1 wordt de gemiddelde afstand per verplaatsing in Nederland van inwoners in particuliere huishoudens in Nederland weergegeven naar vervoerwijze.
| 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | verschil 2023 t.o.v. 2022 (%) | verschil 2023 t.o.v. 2019 (%) | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Totaal | 13,29 | 10,58* | 10,87* | 11,20* | 11,76* | +5 | -11 |
| Personenauto als bestuurder | 19,00 | 16,33* | 17,08* | 17,44 | 17,67 | +1 | -7 |
| Personenauto als passagier | 21,30 | 18,21* | 19,83* | 19,61 | 20,12 | +3 | -6 |
| Trein | 49,84 | 48,51 | 47,94 | 50,73 | 49,32 | -3 | -1 |
| Bus/tram/metro | 14,64 | 13,62 | 14,37 | 14,25 | 14,29 | 0 | -2 |
| Fiets | 3,97 | 4,16* | 4,22 | 4,04* | 4,00 | -1 | +1 |
| Lopen | 2,07 | 2,15* | 2,25* | 2,07* | 2,05 | -1 | -1 |
| Overig | 20,61 | 17,33* | 17,44 | 18,36 | 17,53 | -5 | -15 |
| * Cijfer wijkt significant af van het cijfer van het voorgaande jaar. | |||||||
Uit tabel 5.1 volgt dat de gemiddelde afstand per verplaatsing voor het totaal van alle vervoerwijzen in ODiN 2023 11,8 kilometer is. Dat is significant langer (5 procent) dan in 2022. Vergeleken met 2019 is de gemiddelde verplaatsingsafstand van personen van 6 jaar of ouder in 2023 met -11 procent significant korter.
De gemiddelde afstand per verplaatsing voor zowel personenautobestuurders (-7 procent) en personenautopassagiers (-6 procent) was in 2023 significant korter dan in 2019. Ook bij de categorie ‘overige vervoerwijzen’ is de gemiddelde verplaatsingsafstand in 2023 korter dan in 2019 (-15 procent). De gemiddelde verplaatsingsafstand van een verplaatsing met de trein, bus/tram/metro, met de fiets of lopend verschilde in 2023 niet significant met de verplaatsingsafstand in 2019.
In tabel 5.2 is de gemiddelde afstand per verplaatsing naar reismotief in Nederland van inwoners in particuliere huishoudens in Nederland weergegeven.
| 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | verschil 2023 t.o.v. 2022 (%) | verschil 2023 t.o.v. 2019 (%) | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Totaal | 13,29 | 10,58* | 10,87* | 11,20* | 11,76* | +5 | -11 |
| Van en naar het werk | 19,26 | 16,66* | 16,54 | 17,61* | 18,33* | +4 | -5 |
| Zakelijk en beroepsmatig | 30,56 | 25,76* | 25,26 | 25,43 | 26,44 | +4 | -13 |
| Diensten en verzorging | 8,51* | 8,55 | 8,44 | 7,92 | 8,59 | +8 | +1 |
| Winkelen en boodschappen doen | 5,75 | 4,49* | 4,59 | 4,92* | 5,23* | +6 | -9 |
| Onderwijs of cursus volgen | 9,25 | 7,44* | 8,13* | 8,86* | 9,03 | +2 | -2 |
| Visite en logeren | 21,41 | 17,10* | 18,02 | 19,08* | 19,34 | +1 | -10 |
| Uitgaan, sport en hobby | 13,09* | 11,23* | 12,55* | 11,84* | 12,63* | +7 | -4 |
| Toeren en wandelen | 9,52 | 7,69* | 7,88 | 7,32* | 7,12 | -3 | -25 |
| Ander motief | 10,07 | 9,13* | 9,00 | 8,78 | 9,29 | +6 | -8 |
| * Cijfer wijkt significant af van het cijfer van het voorgaande jaar. | |||||||
Uit tabel 5.2 blijkt dat de gemiddelde afgelegde afstand per reguliere verplaatsing voor de motieven ‘Van en naar het werk’, ’Winkelen en boodschappen doen’ en ‘Uitgaan, sport en hobby’ significant verschilt met ODiN 2022. Echter de gemiddelde afstand per verplaatsing in 2023 is in vergelijking met 2019 voor alle motieven behalve ‘Diensten en verzorging’, ‘Onderwijs of cursus volgen’ en ‘Uitgaan, sport en hobby’ significant lager.
Voor het motief ‘Van en naar het werk’ is de gemiddelde verplaatsingsafstand van 2022 op 2023 significant toegenomen met 4 procent (0,7 kilometer langer dan in 2022). Uit het Landelijk Reizigersonderzoek 2023 volgt dat de afgelegde woon-werkafstand per autorit is toegenomen met 3 procent, maar dat de gemiddelde ritafstand per fiets voor woon-werk met bijna 5 procent is afgenomen ten opzichte van 2022 (Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, 2024).
Gelet op het verschil tussen 2023 en 2019 met betrekking tot de gemiddelde verplaatsingsafstand, blijkt uit de resultaten dat er op totaalniveau een verschil is met 2019 van -11 procent. Ook is er een significant negatief verschil gevonden bij de meeste van de verplaatsingsmotieven. In vergelijking met 2019 is de verplaatsingsafstand in 2023 voor ‘Van en naar het werk’ 5 procent korter. Van 19,3 kilometer per verplaatsing in 2019 naar 18,3 kilometer per verplaatsing in 2023. Ook de afstand per verplaatsing voor doeleinden zoals ‘Zakelijk en beroepsmatig’ (-13 procent), ‘Winkelen en boodschappen doen’ (-9 procent), ‘Visite en logeren’ (-10 procent) en ander motief (-7 procent) is significant korter. Het grootste verschil in de gemiddelde verplaatsingsafstand in 2023 in vergelijking met 2019 is te vinden voor het motief ‘Toeren en wandelen’; gemiddeld is de afstand voor dit motief in 2023 2,4 kilometer korter (-25 procent). Voor de motieven ‘Diensten en verzorging’, ‘Uitgaan, sport en hobby’ en ‘Onderwijs of cursus volgen’ is er geen significant verschil ten opzichte van 2019.