6. Samenvatting
Deze rapportage bevat resultaten over het verplaatsingsgedrag van de personen van 6 jaar of ouder die wonen in het meerwerkgebied metropoolregio Rotterdam Den Haag. De cijfers zijn gebaseerd op respondenten uit 23 gemeenten (indeling 2023) in de provincie Zuid-Holland (zie bijlage A). De resultaten zijn weergegeven voor het totale jaar en voor verschillende selecties van dagen voor de jaren 2019 tot en met 2023. De significantie van verschillen tussen ODiN 2022 en ODiN 2023, alsmede tussen ODiN 2019 en ODiN 2023 is getoetst.
Het jaar 2023 is het eerste jaar sinds 2020 waarin geen mobiliteitsbeperkende maatregelen golden tegen de verspreiding van het coronavirus SARS-CoV-19. Begin 2022 golden nog maatregelen maar de meeste waren na een aantal maanden niet meer van kracht. Halverwege januari 2022 eindigde een periode met een harde lockdown. Het virus en de bijbehorende maatregelen hadden in 2022 een minder grote impact op de Nederlandse samenleving dan in de twee jaren daarvoor. 2022 was echter ook het jaar waarin Rusland haar buurland Oekraïne binnenviel (24 februari 2022) en daarmee een oorlog startte die wereldwijd (economische) gevolgen had en die nog steeds voortduurt.
ODiN 2023 laat een gewijzigd mobiliteitsbeeld zien in vergelijking met ODiN 2022 en ook met 2019. Dit geldt in 2023 in vergelijking met 2022 voor de indicatoren totale vervoersprestatie, (reguliere)reizigerskilometers, aantal verplaatsingen per 1.000 inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag, de gemiddelde afstand per verplaatsing van inwoners van MRDH van 6 jaar of ouder en de deelname aan het openbaar vervoer. Er zijn geen verschillen op het totaalniveau met betrekking tot het aantal verplaatsingen per 1.000 inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag en de verkeersdeelname. Als de gegevens van 2023 worden vergeleken met 2019 dan blijkt er tussen deze twee jaren op vele punten een significant gewijzigd mobiliteitsbeeld te zijn bij alle onderzochte indicatoren. Hieronder volgt nog informatie over de belangrijkste verschillen tussen met name 2023 en 2022.
Verkeersdeelname en deelname aan het openbaar vervoer
De verkeersdeelname van inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag verschilt in 2023 niet van de verkeersdeelname in 2022. De verkeersdeelname in 2023 verschilt wel ten opzichte van 2019, behalve op weekend- en feestdagen. Zowel op doordeweekse dagen (exclusief feestdagen), als op ‘alle dagen’ is de verkeersdeelname 4 procent lager dan in 2019.
In 2023 nam 12 procent inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag deel aan het openbaar vervoer op de enquêtedag. De deelname aan het openbaar vervoer was in 2023 18 procent hoger dan in 2022, bij vrouwen was de deelname 12 procent hoger, bij mannen 26 procent hoger dan een jaar eerder. Vergeleken met 2019 was de deelname aan het openbaar vervoer in 2023 15 procent lager, bij vrouwen was de deelname 18 procent lager, bij mannen was er geen verschil ten opzichte van 2019.
Totale vervoersprestatie
Het totale aantal reizigerskilometers in de metropoolregio Rotterdam Den Haag bedraagt in 2023 23,6 miljard. Dit is een toename met 13 procent ten opzichte van 2022. De vervoersprestatie nam significant toe voor ‘personenauto als bestuurder’, ‘bus/tram/metro’ en de trein. Ten opzichte van 2019 is de totale vervoersprestatie in 2023 significant lager (-9 procent). De vervoersprestaties van 'bus/tram/metro’ en ‘overige vervoerwijzen’ zijn in 2023 significant lager dan in 2019, terwijl er in 2023 een groter aantal kilometers te voet is afgelegd.
Reguliere reizigerskilometers
Het totale aantal reguliere reizigerskilometers afgelegd door inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag is in 2023 significant toegenomen met 13 procent tot bijna 22,9 miljard kilometer. De toename van het aantal reizigerskilometers is relatief het grootst voor de trein en ‘bus/tram/metro’. Ook zijn de reizigerskilometers voor de personenwagen als bestuurder significant gestegen tussen 2022 en 2023.
Het totaal aantal reguliere reizigerskilometers in 2023 ten opzichte van 2019 is significant lager (-9 procent). Er zijn significant minder kilometers gereisd met de ‘bus, tram en metro’ en ‘overig (incl. bestelauto)’. De reizigerskilometers voor ‘lopen’ zijn in 2023 significant hoger dan in 2019.
Wat betreft motief valt op dat in 2023 het aantal reizigerskilometers voor ‘Van en naar het werk’ en ‘Recreatief totaal en overig’ significant toegenomen is tussen 2022 en 2023. Vergeleken met 2019 is in 2023 het totaal aantal reizigerskilometers op zowel alle dagen als op werkdagen significant lager. Voor beide selecties van dagen is er significant verschil in reizigerskilometers tussen 2023 en 2019 voor ‘Van en naar het werk‘ en ‘Zakelijk en beroepsmatig‘.
Gemiddeld aantal verplaatsingen
In ODiN 2023 is het gemiddeld aantal reguliere verplaatsingen per 1.000 inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag op alle type dagen niet significant verschillend van ODiN 2022.
Op ‘alle dagen‘ in 2023 is het aantal verplaatsingen voor personenauto als passagier en de trein hoger en voor de fiets lager dan in 2022.
Daarnaast zien we op werkdagen alleen een significante toename van het aantal verplaatsingen door inwoners van MRDH met de trein. Op weekend- en feestdagen zijn er geen significante wijzigingen wat betreft vervoerwijze vergeleken met het jaar ervoor.
Gelet op motief, heeft er alleen een significante wijziging plaatsgevonden op weekend- en feestdagen in 2023. Het betreft een toename in het aantal verplaatsingen voor onderwijs of cursus volgen met 60 procent.
Vooral op ‘alle dagen’ en op werkdagen zijn er in 2023 nog bij diverse modaliteiten significante verschillen met 2019. Het aantal verplaatsingen met de personenauto als bestuurder, bus/tram/metro en overig (incl. bestelauto) zijn op beide type dagen in 2023 significant lager. Lopen is in 2023 is op beide dagen significant hoger dan in 2019. Voor de fiets geldt dat het aantal verplaatsingen in 2023 alleen op ‘alle dagen’ significant lager was dan in 2019 (-7 procent).
In 2023 zijn er op ‘alle dagen’ en op werkdagen significante verschillen gevonden met 2019. Voor ‘Van en naar het werk’, ‘Zakelijk en beroepsmatig’, en ‘Onderwijs of cursus volgen’ was het aantal verplaatsingen van inwoners van MRDH significant lager in 2023 dan in 2019. Voor ‘Recreatief totaal en overig’ was dit significant hoger.
Gemiddelde afstand per verplaatsing
De gemiddelde afstand per reguliere verplaatsing op een gemiddelde dag en op een gemiddelde werkdag in 2023 is significant langer dan in ODiN 2022. Op alle drie type dagen is er een significante toename van de verplaatsingsafstand bij de personenauto als bestuurder. Daarnaast is er op ‘alle dagen’ en op weekend- en feestdagen een significante toename van ‘bus/tram/metro’ vergeleken met 2022. Op werkdagen is er daarnaast een toename van de verplaatsingsafstand met de fiets.
Per motief bekeken is op ‘alle dagen’ en op werkdagen de afstand per verplaatsing voor ‘Van en naar het werk’ en ‘Recreatief totaal en overig’ significant langer dan vorig jaar. Op weekend- en feestdagen was in 2023 de gemiddelde afstand per verplaatsing voor het motief ‘Diensten en verzorging’ fors langer dan in 2022.
Vergeleken met 2019 is op ‘alle dagen’ en op werkdagen de totale gemiddelde verplaatsingsafstand in 2023 significant lager in 2023.
Wat betreft motief is alleen voor 'alle dagen' en werkdagen de gemiddelde afstand per verplaatsing in 2023 significant lager dan in 2019 voor het ‘Recreatief totaal en overig’.