Auteur: Timon Bohn, Tom Notten, Pascal Ramaekers, Khee Fung Wong
Kritieke materialen in de Nederlandse toeleveringsketen

3. Wereldwijde productie van kritieke materialen

Tabel 3.1 laat voor elk kritiek materiaal zien wat de belangrijkste producent in de wereld is en gaat specifiek in op de positie van China en Rusland. Voor 30 materialen zijn wereldwijde gegevens bekend. Daarbij is China 13 keer de grootste producent. Op grote afstand volgen Zuid-Afrika, Australië, de VS, Congo5), India (elk 2 keer), Peru, Turkije, Chili, Indonesië, Brazilië, Rusland en Spanje (elk 1 keer). Spanje is dus het enige EU-land in de lijst van grootste producenten. Daarbij gaat het om het materiaal strontium. Kijken we naar verwerkt koper in plaats van naar gemijnd koper, dan is China zelfs in 14 gevallen de grootste producent.

3.1 Productie van kritieke materialen in de wereld, 2022
Alle landen totaalGrootste producentChinaRusland
Productie (ton)LandAandeel (%)Aandeel (%)PositieAandeel (%)Positie
Antimoon110 000China55551182
Arseen (trioxide)61 000Peru4639225
Bariet7 900 000India3324229
Bauxiet380 000 000Australië26242137
Beryllium280VS64252nihiln.b.
Bismut (refined)20 000China80801nihiln.b.
Boraat (boor)n.b.Turkijen.b.n.b.2n.b.7
Fosforiet220 000 000China3939164
Gallium550China9898112
Germanium (verwerkt, '21)140China6868142
Grafiet1 300 000China6565116
Helium (mln m3 gas)160VS471833
Kobalt190 000Congo68112nihiln.b.
Koper (mijn)22 000 000Chili249456
Koper (refined)26 000 000China4242145
Lithium130 000Australië47153nihiln.b.
Magnesium (smelt)1 000 000China9090152
Mangaan20 000 000Zuid-Afrika3774nihiln.b.
Nikkel3 300 000Indonesië483773
Niobium790 000Brazilie90nihiln.b.14
Palladium210Rusland42nihiln.b.421
Platina190Zuid-Afrika74nihiln.b.112
Silicium8 800 000China6868172
Strontium340 000Spanje38243nihiln.b.
Tantaal2 000Congo434527
Titanium8 900.000China38381nihiln.b.
Vanadium100 000China70701172
Veldspaat28 000 000India2493nihiln.b.
Vloeispaat8 300 000China69691nihiln.b.
Wolfraam84 000China8585133
Zeldzame aardmetalen300 000China7070118
Bron: United States Geological Survey (2023).

China is niet alleen 14 keer de grootste producent, maar daarnaast ook vijf keer tweede, drie keer derde, twee keer vierde en één keer vijfde. Alleen bij nikkel, helium en kobalt zit China niet bij de vijf grootste producenten. Daarnaast heeft China niet of nauwelijks productie van niobium, palladium en platina. China’s banden met Rusland, Zuid-Afrika of Congo kunnen hierbij helpen. Zo gaat meer dan de helft van de gemijnde Congolese kobalt meteen door naar China voor verdere verwerking en dat laat zien dat China dus ook in deze waardeketen grote controle uitoefent (Vos & Čengić, 2020). In 2011 heeft China bovendien al een klein deel van de niobiumproductie in Brazilië opgekocht (MercoPress, 2011). 

Verder valt op dat Rusland 21 keer bij de tien grootste producenten zit; voor de overige negen materialen heeft Rusland niet of nauwelijks productie. Rusland is de grootste producent van palladium en is daarnaast zeven keer tweede producent en drie keer derde producent van de wereld. 

Voor kritieke materialen gebruikt in de productie van microchips geldt dat China vier keer de grootste producent is (gallium, germanium, zeldzame aardmetalen en silicium), Rusland één keer (palladium) en Congo ook één keer (kobalt). Hier zit dus een grote afhankelijkheid van westerse landen. 

Een andere opvallende constatering is dat de topproducent van elk kritiek materiaal een groot aandeel in de totale wereldproductie heeft. Het laagste percentage is 24 procent (Chileense koper en Indiase veldspaat) en dat is al hoog te noemen. In een aantal gevallen heeft een land meer dan drie kwart van de totale productie in handen: verwerkt bismut (China, 80 procent), gallium (China, 98 procent), magnesium (China, 90 procent), niobium (Brazilië, 88 procent) en wolfraam (China, 85 procent). Ook hier komt de wereldwijde afhankelijkheid van China nadrukkelijk naar voren.

5) Het betreft hier de Democratische Republiek Congo (oftewel Congo-Kinshasa).