3. Diversiteit
Het percentage 65-plussers onder kunstenaars is al drie verslagperioden hoger dan onder de werkzame beroepsbevolking en in andere creatieve beroepen. Bijna 60 procent van de kunstenaars in 2017/2019 was man en 60 procent was jonger dan 45 jaar. Iets minder dan een kwart van de kunstenaars had een migratieachtergrond. Vergeleken met de totale werkzame beroepsbevolking was het percentage kunstenaars met een westerse migratieachtergrond hoog en het percentage met een niet-westerse migratieachtergrond laag. Werkenden met een overig creatief beroep vormden in migratieachtergrond een betere afspiegeling van de totale werkzame beroepsbevolking.
Hoofdstuk 3 gaat over diversiteit. De leeftijd van kunstenaars en andere werkenden met een creatief beroep komt ter sprake, net als hun geslacht en migratieachtergrond. De cijfers in dit hoofdstuk hebben betrekking op de werkzame beroepsbevolking als geheel, dus het totaal van werknemers en zelfstandigen.
3.1 Leeftijd en geslacht
Van alle kunstenaars was 60 procent jonger dan 45 jaar in 2017/2019. Dat is nauwelijks hoger dan in eerdere monitoren. De leeftijdsopbouw onder kunstenaars in Nederland was wel anders dan de totale werkzame beroepsbevolking. Zo was het percentage 65-plussers onder kunstenaars in alle drie de monitoren groter dan onder de werkzame beroepsbevolking en werkenden in andere creatieve beroepen. Er waren relatief weinig kunstenaars in de leeftijdscategorie tot 25 jaar. Daarentegen waren in 2017/2019 kunstenaars in de leeftijdscategorie 25 tot 35 jaar licht oververtegenwoordigd. Bij het totaal van alle werkenden is de groep 45 tot 55 jaar het grootst in 2017/2019. Bij de kunstenaars is dat de groep 25- tot 35-jarigen.
61 procent van de werkenden in andere creatieve beroepen was jonger dan 45 jaar. Net als bij de kunstenaars was bij de andere creatieve beroepen de groep tot 25 jaar relatief klein en de groep van 25 tot 35 jaar oververtegenwoordigd ten opzichte van de totale werkzame beroepsbevolking.
| jaar | 15 tot 25 jaar (%) | 25 tot 35 jaar (%) | 35 tot 45 jaar (%) | 45 tot 55 jaar (%) | 55 tot 65 jaar (%) | 65 tot 75 jaar (%) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Kunstenaars | ||||||
| 2017/2019 | 9 | 27 | 24 | 22 | 13 | 5 |
| 2013/2015 | 9 | 27 | 23 | 22 | 15 | 4 |
| 2010/2012 | 8 | 24 | 26 | 23 | 12 | 6 |
| Anderen met een creatief beroep | ||||||
| 2017/2019 | 10 | 30 | 21 | 22 | 15 | 3 |
| 2013/2015 | 10 | 26 | 25 | 23 | 14 | 2 |
| 2010/2012 | 9 | 25 | 26 | 23 | 14 | 2 |
| Werkenden - beroepsniveau 4 | ||||||
| 2017/2019 | 5 | 25 | 24 | 25 | 18 | 2 |
| 2013/2015 | 5 | 24 | 26 | 26 | 17 | 2 |
| 2010/2012 | 4 | 24 | 27 | 26 | 16 | 2 |
| Totaal werkenden | ||||||
| 2017/2019 | 15 | 21 | 20 | 24 | 18 | 3 |
| 2013/2015 | 15 | 20 | 22 | 25 | 16 | 2 |
| 2010/2012 | 15 | 20 | 24 | 24 | 14 | 2 |
| Bron: EBB 1)Vanwege afrondingen tellen niet alle percentages op tot 100 procent. | ||||||
Het percentage mannen onder kunstenaars en andere werkenden in creatieve beroepen was in 2017/2019 hoger dan onder de totale werkzame beroepsbevolking. Het percentage mannen onder kunstenaars nam iets af ten opzichte van 2010/2012. In alle drie de monitoren was het percentage mannen onder kunstenaars met ontwerpende of uitvoerende beroepen hoger (2017/2019: meer dan 60 procent) dan onder beeldende beroepen of schrijvers, vertalers en overige kunstenaarsberoepen (minder dan 50 procent).
| jaar | Mannen (%) | Vrouwen (%) |
|---|---|---|
| Kunstenaars | ||
| 2017/2019 | 59 | 41 |
| 2013/2015 | 61 | 39 |
| 2010/2012 | 62 | 38 |
| Anderen met een creatief beroep | ||
| 2017/2019 | 55 | 45 |
| 2013/2015 | 55 | 45 |
| 2010/2012 | 56 | 44 |
| Werkenden - beroepsniveau 4 | ||
| 2017/2019 | 55 | 45 |
| 2013/2015 | 57 | 43 |
| 2010/2012 | 58 | 42 |
| Totaal werkenden | ||
| 2017/2019 | 53 | 47 |
| 2013/2015 | 54 | 46 |
| 2010/2012 | 54 | 46 |
| Bron: EBB | ||
3.2 Migratieachtergrond
In het afgelopen decennium is het percentage kunstenaars met een migratieachtergrond toegenomen. In 2017/2019 had 23 procent van de kunstenaars een migratieachtergrond, in 2010/2012 was dat 20 procent. Kunstenaars met een westerse migratieachtergrond zijn oververtegenwoordigd: in 2017/2019 had 16 procent zo’n achtergrond ten opzichte van 10 procent onder alle werkenden. Daarentegen zijn er onder kunstenaars relatief weinig personen met een niet-westerse migratieachtergrond: 7 versus 11 procent.
Andere werkenden met een creatief beroep lijken in migratieachtergond meer op de totale werkzame beroepsbevolking. In 2017/2019 had 9 procent van hen een niet-westerse migratieachtergrond en 12 procent een westerse.
| jaar | Nederlandse achtergrond (%) | Niet-westerse migratieachtergrond (%) | Westerse migratieachtergrond (%) |
|---|---|---|---|
| Kunstenaars | |||
| 2017/2019 | 77 | 7 | 16 |
| 2013/2015 | 78 | 5 | 16 |
| 2010/2012 | 80 | 6 | 14 |
| Anderen met een creatief beroep | |||
| 2017/2019 | 78 | 9 | 12 |
| 2013/2015 | 79 | 7 | 14 |
| 2010/2012 | 78 | 9 | 13 |
| Werkenden - beroepsniveau 4 | |||
| 2017/2019 | 81 | 8 | 11 |
| 2013/2015 | 83 | 6 | 11 |
| 2010/2012 | 83 | 6 | 10 |
| Totaal werkenden | |||
| 2017/2019 | 79 | 11 | 10 |
| 2013/2015 | 81 | 10 | 9 |
| 2010/2012 | 81 | 9 | 9 |
| Bron: EBB 1)Vanwege afrondingen tellen niet alle percentages op tot 100 procent. | |||
3.3 Positie in huishouden
Kunstenaars vormden vaker dan gemiddeld een eenpersoonshuishouden (23 procent) of waren lid van een paar zonder kinderen (31 procent). In de totale werkzame beroepsbevolking was dat respectievelijk 15 procent en 25 procent. Kunstenaars hadden ook minder vaak kinderen: 36 procent tegenover 43 procent van de totale werkzame beroepsbevolking.
Ook andere werkenden in creatieve beroepen waren, vergeleken met de totale werkzame beroepsbevolking, relatief vaak een eenpersoonshuishouden (21 procent) of deel van een paar zonder kinderen (30 procent). 39 procent was alleenstaande ouder of lid van een ouderpaar.
| Eenpersoonshuishouden (%) | Alleenstaande ouder (%) | Lid van een ouderpaar (%) | Lid van een paar (geen ouder) (%) | Minderjarige kinderen (%) | Meerderjarig kind (%) | Overig lid van huishouden (%) | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kunstenaars | |||||||
| 2017/2019 | 23 | 3 | 33 | 31 | 0 | 6 | 4 |
| 2013/2015 | 24 | 3 | 31 | 33 | 0 | 5 | 3 |
| Anderen met een creatief beroep | |||||||
| 2017/2019 | 21 | 3 | 36 | 30 | 1 | 7 | 3 |
| 2013/2015 | 21 | 3 | 38 | 28 | 1 | 6 | 3 |
| Werkenden - beroepsniveau 4 | |||||||
| 2017/2019 | 16 | 3 | 46 | 29 | 0 | 3 | 3 |
| 2013/2015 | 16 | 3 | 47 | 29 | 0 | 3 | 2 |
| Totaal werkenden | |||||||
| 2017/2019 | 15 | 4 | 39 | 25 | 4 | 10 | 3 |
| 2013/2015 | 15 | 3 | 41 | 26 | 3 | 9 | 2 |
| Bron: EBB 1)Vanwege afrondingen tellen niet alle percentages op tot 100 procent. | |||||||
3.4 Anciënniteit
Een relatief klein deel van de kunstenaars is minder dan 1 jaar werkzaam in het eigen bedrijf of bij de huidige werkgever (13 procent). Voor de totale werkzame beroepsbevolking was dat 18 procent. Het percentage dat minder dan 10 jaar werkzaam was in het eigen bedrijf of bij de huidige werkgever, was voor de totale Nederlandse werkzame beroepsbevolking 62 procent en voor kunstenaars 61 procent. Van de werkenden in de andere creatieve beroepen was 66 procent korter dan tien jaar werkzaam in het eigen bedrijf of bij de huidige werkgever, 17 procent minder dan een jaar.