Bijlage

Huishoudenspositie na uitstroom uit het onderwijs

Afgestudeerde mbo’ers zijn doorgaans jonger dan hbo’ers en universitair geschoolden als zij de arbeidsmarkt betreden. De mediane leeftijd van mbo’ers die in 2007-’08 en 2008-’09 afstudeerden was 21 jaar, zowel bij mannen als vrouwen. Bij afgestudeerde hbo’ers was dit 23 jaar voor vrouwen en 24 jaar voor mannen. Afgestudeerde wo’ers waren met een mediane leeftijd van 25 voor vrouwen en 26 voor mannen het oudst toen zij de arbeidsmarkt betraden. Hierbij moet worden opgemerkt dat alleen afgestudeerden tot 30 jaar in het onderzoek zijn betrokken.

Gerelateerd aan deze leeftijdsverschillen, verschilt ook de huishoudenspositie op het moment van afstuderen naar onderwijsniveau. Mbo’ers woonden het vaakst nog bij hun ouders (66 procent). Bij hbo’ers was dat 42 procent, bij wo’ers 20 procent. Van de mbo’ers die op het moment van afstuderen op zichzelf woonden, woonde een relatief groot deel samen met een partner. Hbo’ers en vooral wo’ers waren vaker alleenstaand. Dat vrouwen doorgaans op jongere leeftijd uit huis gaan en eerder gaan samenwonen (CBS, 2022a) blijkt ook uit de huishoudenspositie van pas afgestudeerden. Van de mannen met een pas behaald mbo-diploma woonde bijna drie kwart bij hun ouders en 12 procent woonde met een partner (met of zonder kinderen). Van de vrouwen woonde 60 procent nog thuis en 22 procent samen met een partner. Ook bij hbo’ers woonden mannen bij afstuderen minder vaak samen met een partner dan vrouwen (20 procent van de mannen tegenover 29 procent van de vrouwen). Bij wo’ers was dit 27 procent van de mannen tegen 34 procent van de vrouwen. 

In de jaren die volgen op de uitstroom uit het onderwijs verandert er veel in de huishoudenspositie van jongeren. In de figuren B.1 tot en met B.6 is de huishoudenspositie in de jaren na afstuderen weergegeven. Te zien is dat jongeren na verloop van jaren steeds minder vaak thuis wonen en steeds vaker samen met een partner, later ook met kinderen. Twee jaar na afstuderen woonde meer dan de helft van de mbo’ers zelfstandig en vijf jaar na afstuderen woonde meer dan de helft van hen samen met een partner. Bij hbo’ers woonde drie jaar na afstuderen meer dan de helft samen met een partner, bij wo’ers was dat twee jaar na afstuderen al het geval. Pas afgestudeerden hebben zelden kinderen. Vlak na afstuderen woonde 3 procent van de mbo’ers met partner en kind(eren), minder dan 1 procent was alleenstaande ouder. In de jaren daarna nam het aandeel met kinderen langzaam toe. Vijf jaar na afstuderen woonde bijna een kwart van de mbo’ers met partner en kind(eren), nog eens vier jaar later gold dat voor 44 procent. Ruim 3 procent woonde op dat moment als alleenstaande ouder. Ook hbo’ers en wo’ers woonden de eerste jaren na hun afstuderen meestal nog zonder kinderen. Vijf jaar na afstuderen woonde minder dan een kwart van hen met partner en kinderen. In de vier jaren daarna nam het aandeel met kinderen snel toe. Negen jaar na afstuderen woonde 53 procent van de hbo’ers en 57 procent van de wo’ers met partner en kind(eren). 

Vrouwen worden gemiddeld op jongere leeftijd moeder dan mannen vader. In 2021 waren vrouwen ruim 30 jaar bij de geboorte van hun eerste kind, mannen waren gemiddeld 33 jaar (CBS, 2022a). Vrouwen brengen, doordat ze bij afstuderen nauwelijks jonger zijn, gemiddeld minder jaren op de arbeidsmarkt door zonder kinderen dan mannen. Zij zijn immers gemiddeld slechts enkele maanden jonger als zij uitstromen uit het mbo, hbo of wo. Zo woonde negen jaar na uitstroom uit het mbo meer dan de helft van de vrouwen met kinderen, tegenover minder dan een derde van de mannen. Bij hbo’ers en wo’ers woonden vrouwen na het betreden van de arbeidsmarkt gemiddeld ook een kortere periode zonder kinderen dan mannen, maar zijn de verschillen kleiner dan bij mbo’ers.