2. Financiële schade

2.1 Aantal delicten en schade per delict

In 2021 zijn in de privésfeer in totaal 4,2 miljoen delicten gepleegd die directe financiële schade als gevolg hadden (zie tabel 2.1 en bijlagetabel B1). Driekwart betrof diefstal van geld of goed, bij een kwart ging het om vernieling. Van deze 4,2 miljoen delicten gebeurde 39 procent online, waarvan het meeste (35 procent) bij online handel. 

Fraude bij online aankopen komt het vaakst voor, maar relatief lage schade
Fraude bij online aankopen kwam met 1,3 miljoen delicten het vaakst voor. Tegelijkertijd is dit het delict met de laagste schadebedragen: de helft van de bedragen lag onder de 50 euro, bij 75 procent ging het om een bedrag van minder dan 100 euro. 

Autodiefstal de hoogste schade, maar komt relatief weinig voor
Autodiefstal is het delict met de hoogste schade: bij de helft ging het om minstens 10 duizend euro, bij een kwart om minstens 25 duizend euro. Autodiefstal komt in vergelijking met andere delicten weinig voor; volgens opgave in de enquête werden in 2021 ongeveer 10 duizend auto’s gestolen.

Vernieling van auto’s komt veel voor. In 2021 waren dit er 557 duizend. Bij de helft van deze vernielingen ging het om een schadebedrag van minstens 600 euro. 

Ruim 700 duizend fietsen gestolen 
In 2021 werden 735 duizend fietsen gestolen. Wanneer de gelijktijdig met een woninginbraak gestolen fietsen en de teruggevonden fietsen niet worden meegeteld waren dat er naar schatting 712 duizend. De helft van deze fietsen was minder dan 300 euro waard. 

Bijna 160 duizend delicten met fraude in het betalingsverkeer
Fraude in het betalingsverkeer³⁾ werd in 2021 naar schatting 157 duizend keer gepleegd. Deze vorm van fraude bestaat uit bancaire fraude waarbij de crimineel toegang tot de rekening had en niet-bancaire fraude waarbij het slachtoffer zelf geld overmaakte naar de crimineel. In 2021 hadden 82 duizend delicten betrekking op bancaire fraude. Bij de helft van de bancaire fraude bleef de schade beperkt tot maximaal 400 euro. 

Niet-bancaire fraude betreft altijd een vorm van spoofing. Ook bancaire fraude kan gebeuren via spoofing maar ook door diefstal of het kopiëren van een bankpas of door bijvoorbeeld het hacken van een betaalaccount (zie kader na tabel 2.1 voor aantal delicten en schadebedragen spoofing).  

2.2 Totale schade per delict en per categorie van delicten

De totale schade bestaat uit de schade voor de slachtoffers en de schade die uitgekeerd is door financiële dienstverleners (verzekeraars, banken, creditcardmaatschappijen, online betaaldiensten of andere instanties). 

Vernieling auto’s en fietsdiefstal grootste schadeposten
Vernieling van auto’s en fietsdiefstal veroorzaakten in 2021 in totaal de grootste financiële schade, op afstand gevolgd door aankoopfraude. Het grootste schadebedrag kwam voor rekening van vernieling van auto’s. Dit delict kwam vaak voor en betrof soms zeer hoge bedragen. De geschatte schade van dit delict bedroeg 444 miljoen euro in 2021. Bij fietsdiefstal is de schade per delict weliswaar doorgaans niet zo hoog, maar het grote aantal delicten leidt tot een grote totale schade van ongeveer 400 miljoen euro. 

Fraude bij online aankopen komt het vaakst van alle delicten voor, maar het gaat meestal om relatief kleine bedragen. De totale schade door aankoopfraude bedroeg in 2021 naar schatting ongeveer 238 miljoen euro.

Totale schade 2,5 miljard euro in 2021
De totale financiële schade van criminaliteit in de privésfeer bedroeg in 2021 naar schatting 2,5 miljard euro. Bij een kwart van de totale schade ging het om diefstal van voertuigen, nog een kwart was veroorzaakt door vernieling. Ruim een kwart van de criminaliteitsschade (28 procent) komt voor rekening van online gepleegde delicten: het gaat om fraude bij online handel (11 procent), fraude in het betalingsverkeer (14 procent) of overige online delicten als identiteitsfraude, afpersing na hacken of sextortion (samen 2 procent).