6. Samenvatting

Deze nota bevat resultaten uit het ODiN 2023 over het verplaatsingsgedrag van de inwoners van Noordvleugel. Het rapportagegebied Noordvleugel betreft de metropoolregio Amsterdam plus de gemeenten Zeewolde en Dronten. Noord-Holland Noord en Urk & Noordoostpolder, waar het meerwerk ook wordt uitgevoerd, behoren niet tot het gebied waarover gerapporteerd is. Dit om de vergelijkbaarheid van resultaten over Noordvleugel met voorgaande jaren te behouden. De resultaten zijn weergegeven voor het totale jaar en voor verschillende selecties van dagen voor 2019 tot en met 2023. In veel gevallen zijn uitsplitsingen gemaakt naar vervoerwijze en motief. De significantie van verschillen tussen ODiN 2022 en ODiN 2023, alsmede tussen ODiN 2019 en ODiN 2023 is getoetst. 

Het jaar 2023 is het eerste jaar sinds 2020 waarin geen mobiliteitsbeperkende maatregelen golden tegen de verspreiding van het coronavirus SARS-CoV-19. Begin 2022 golden nog maatregelen maar de meeste waren na een aantal maanden niet meer van kracht. Halverwege januari 2022 eindigde een periode met een harde lockdown. Het virus en de bijbehorende maatregelen hadden in 2022 een minder grote impact op de Nederlandse samenleving dan in de twee jaren daarvoor. 2022 was echter ook het jaar waarin Rusland haar buurland Oekraïne binnenviel (24 februari 2022) en daarmee een oorlog startte die wereldwijd (economische) gevolgen had en die nog steeds voortduurt.

ODiN 2023 laat een deels gewijzigd mobiliteitsbeeld zien in vergelijking met voorgaande onderzoeksjaren. Dit geldt in 2023 in vergelijking met 2022 op totaalniveau voor de indicator deelname aan het openbaar vervoer door van inwoners van Noordvleugel van 6 jaar of ouder. Voor de andere indicatoren zoals de totale vervoersprestatie, de reguliere reizigerskilometers, het gemiddeld aantal verplaatsingen, de gemiddelde afstand per verplaatsing en de verkeersdeelname is er op totaalniveau geen significant verschil tussen 2023 en 2022. Uitgesplitst naar vervoerwijze en motief zijn er soms wel enkele verschillen tussen 2023 en 2022. 

Als de gegevens van 2023 worden vergeleken met 2019 dan blijkt er tussen deze twee jaren op vele punten een significant gewijzigd mobiliteitsbeeld te zijn bij bijna alle onderzochte indicatoren behalve het gemiddeld aantal verplaatsingen per 1.000 inwoners van Noordvleugel. Ook uitgesplitst naar vervoerwijze en motief is er een reeks verschillen tussen 2023 en 2019. Hieronder volgt informatie over de belangrijkste verschillen in de mobiliteit van inwoners van Noordvleugel van 6 jaar of ouder tussen met name 2023 en 2022. 

Verkeersdeelname en deelname openbaar vervoer

In 2023 nam 79 procent van de inwoners van Noordvleugel van 6 jaar of ouder deel aan het verkeer. De verkeersdeelname van inwoners van Noordvleugel verschilt in 2023 niet van de verkeersdeelname in 2022. Dit geldt ook voor specifiek de doordeweekse dagen (exclusief feestdagen) en voor de weekend- en feestdagen. De verkeersdeelname in 2023 verschilt wel ten opzichte van 2019, behalve op weekend- en feestdagen. Op doordeweekse dagen (exclusief feestdagen) alsook op ‘alle dagen’ is de verkeersdeelname 3 procent lager dan in 2019. 

In 2023 was de deelname aan het openbaar vervoer door inwoners van Noordvleugel 11 procent. Er is een significant verschil in de deelname aan het openbaar vervoer tussen 2023 en 2022, en tussen 2023 en 2019. De deelname aan het openbaar vervoer was in 2023 14 procent hoger dan in 2022, bij vrouwen was de deelname 15 procent hoger, bij mannen was er geen verschil ten opzichte van een jaar eerder. Vergeleken met 2019 was de deelname aan het openbaar vervoer in 2023 bijna een kwart lager (vrouwen -26 procent, mannen -19 procent).

Totale vervoersprestatie

De totale vervoersprestatie van inwoners van Noordvleugel in 2023 was ruim 25,7 miljard kilometer. Dat is hetzelfde niveau als een jaar eerder. Voor ‘lopen’ nam de vervoerprestatie in 2023 af (-7 procent). Tussen 2023 en 2019 is er voor de totale vervoersprestatie sprake van een daling van 11 procent. Voor het openbaar vervoer is sprake van een afname van de vervoersprestatie: voor de trein -30 procent en voor ‘bus, tram en metro’ -27 procent. De vervoersprestatie voor lopen is in 2023 een kwart hoger dan in 2019.

Reguliere reizigerskilometers

Het totale aantal reguliere reizigerskilometers afgelegd door inwoners van Noordvleugel in 2023 is stabiel ten opzichte van het jaar daarvoor: 25 miljard kilometer. Uit de verdeling naar vervoerwijze blijkt dat lopen in 2023 is afgenomen met 7 procent. Op doordeweekse dagen in 2023 zijn er ruim 17,7 miljard kilometers afgelegd door inwoners van Noordvleugel van 6 jaar of ouder en op werkdagen bijna 17,2 miljard reguliere reizigerskilometers afgelegd. Beide niveaus zijn stabiel ten opzichte van 2022. Verdeeld naar vervoerwijze zijn de reizigerskilometers in 2023 met trein toegenomen (op zowel doordeweekse dagen als werkdagen 27 procent meer) vergeleken met 2022. 

Gemiddeld aantal verplaatsingen

In ODiN 2023 is er geen verschil in het gemiddeld aantal reguliere verplaatsingen per 1.000 inwoners van Noordvleugel met ODiN 2022. Er is ook geen verschil in het gemiddeld aantal verplaatsingen op werkdagen en op weekend- en feestdagen. In 2023 is het aantal verplaatsingen ten opzichte van 2022 met de trein toegenomen met bijna een derde op ‘alle dagen’ en met ruim 40 procent op werkdagen. 

Gelet op de onderverdeling naar motief zijn in ODiN 2023 10 procent meer verplaatsingen per inwoner gemaakt op een gemiddelde werkdag voor het motief ‘Van en naar het werk’, maar op ‘weekend- en feestdagen’ is het aantal verplaatsingen gemaakt per 1.000 inwoners van Noordvleugel voor dat motief met 24 procent afgenomen vergeleken met 2022. 

Gemiddelde afstand per verplaatsing

De gemiddelde afstand per reguliere verplaatsing op een gemiddelde dag, een gemiddelde werkdag en op een gemiddelde weekend- en/of feestdag in 2023 verschilt niet van ODiN 2022. Voor de vervoerwijze personenauto als passagier is er echter een significante afname in de gemiddelde afstand per verplaatsing op ‘alle dagen’ (-16 procent) en op werkdagen (-24 procent). Verder is er op werkdagen in 2023 een toename in de verplaatsingsafstand met brom-/snorfiets met 29 procent vergeleken met 2022.

Verdeeld naar motief zijn op geen van de onderscheiden dagen significante verschillen gevonden in de gemiddelde verplaatsingsafstand tussen 2022 en 2023.