2. Methode

Het Landelijk Beeld Volwasseneneducatie is twee keer in reguliere vorm uitgevoerd: over de verslagjaren 2022 en 2023. De data over de cursusdeelnemers worden per gemeente of cursusaanbieder verzameld en geleverd aan het CBS. Het gaat daarbij om data over het voorgaande jaar. In 2024 zijn dus de data verzameld over het aantal cursusdeelnemers in verslagjaar 2023. De volgende gegevens zijn per cursusdeelnemer gevraagd:

Geslacht
Geboortejaar
Moedertaal
Postcode/woongemeente
Soort cursus

Formeel
Non-formeel professional
Non-formeel vrijwilliger

Type cursus

Taal
Rekenen
Digitale vaardigheden
Taal en digitale vaardigheden
Rekenen en digitale vaardigheden
Taal, rekenen en digitale vaardigheden

Eigen administratienummer (optioneel)

Om de levering van de gegevens zoveel mogelijk te uniformeren, werd voor het aanleveren van de data gebruikt gemaakt van een Excel-sjabloon van het CBS. Van de 35 WEB-regio’s die Nederland kent, is over 2023 voor 33 regio’s data aangeleverd. Over 2022 ging het om 31 regio’s. Het aantal WEB-regio’s dat data heeft aangeleverd is daarmee gestegen. Dat geldt ook voor het aantal individuele records (cursusdeelnemers). In totaal is er voor 2023 van 65 duizend cursusdeelnemers bruikbare informatie, zij volgden in totaal 76 duizend cursussen. Over 2022 zijn er 57 duizend records aangeleverd over cursusdeelnemers die in totaal 63 duizend cursussen volgden. Desondanks geven de aangeleverde data over 2022 en 2023 nog geen landelijk dekkend beeld over het totaal aantal deelnemers.

Per regio kunnen zowel een gemeente, een of meerdere cursusaanbieders, of een combinatie van gemeente(n) en cursusaanbieder(s) data aanleveren. Ook kunnen gemeenten het samenstellen en leveren van de data uitbesteden aan een derde partij. De gemeente kan een dergelijke partij dan machtigen om namens de gemeente de data aan het CBS te leveren. Omdat van de cursusdeelnemers geen andere persoonsgegevens geleverd worden aan het CBS leiden de gegevens niet per definitie tot unieke personen. Hierdoor is niet uit te sluiten dat er dubbeltellingen voorkomen in de dataset. Dit komt voor wanneer een cursusdeelnemer deelneemt bij meerdere cursusaanbieders of in verschillende regiogemeenten. Door het ontbreken van verdere persoonsgegevens is het ook niet mogelijk om de data te koppelen aan andere data binnen het CBS.

Het is nog onduidelijk welk deel van het cursusaanbod, gefinancierd vanuit de WEB, op basis van de aangeleverde data in beeld is. Het is niet duidelijk hoe groot het deel van het cursusaanbod is dat nog ontbreekt. Ook weten we niet hoe selectief het ontbrekende deel is, omdat binnen een regio bijvoorbeeld alleen de formele aanbieders data hebben geleverd en gegevens over deelnemers van non-formele cursussen ontbreken. Dat kan een eenzijdig beeld van de cursusdeelname opleveren. Het cursusaanbod dat vanuit de WEB gefinancierd wordt, verschilt bovendien per regio. Het komt voor dat in bepaalde regio’s de aangeleverde gegevens compleet zijn, maar in de desbetreffende regio bijvoorbeeld alleen het formele cursusaanbod uit WEB-middelen werd gefinancierd. Het overige aanbod in die regio werd dan bekostigd vanuit andere financieringsbronnen. Regio’s kunnen de WEB-gelden dus verschillend inzetten. Bij het vergelijken tussen regio’s moet daarom rekening worden gehouden met selectiviteit van de geleverde data en verschillen in het soort aanbod dat regio’s financieren vanuit de WEB-middelen. Ook heeft dit invloed op het gepresenteerde totaalbeeld. Waargenomen verschillen tussen regio’s geven enkel een indicatie van het daadwerkelijke beeld. De monitor meet in feite hoe het bereik van het cursusaanbod gefinancierd vanuit de WEB-middelen in de diverse regio’s is geweest en niet hoe het totale aanbod verschilt per regio. Opgemerkt moet worden dat dit voor enkele regio’s anders is. In deze regio’s werd ook ander aanbod gemeten, omdat het daar niet mogelijk was om onderscheid te maken tussen cursusdeelnemers aan WEB-gefinancierd aanbod en aanbod gefinancierd uit andere middelen.