5. Iedere branche zijn eigen verhaal

In deze publicatie worden de verschillende loopbaanpaden beschreven na een start als werknemer in de bedrijfstak zorg en welzijn. Diverse aspecten van de onderliggende dynamiek zijn in beeld gebracht. Er is gekeken naar de uitstroom uit zorg en welzijn en de baanwissels binnen en tussen branches. Deze wisselingen zijn geplaatst in de tijd, en er is gekeken naar de onderliggende individuele dynamiek van alle personen. Daarnaast is de onderlinge uitwisseling van werkenden tussen branches getoond. Deze verschillende aspecten in samenhang vertellen een verhaal over iedere branche. Enkele inzichten op een rij:

• Slechts een klein aandeel van de werknemers blijft tien jaar in dezelfde baan, de meeste mensen wisselen wel een of meerdere keren van werkplek in de eerste 10 jaar van hun carrière.
• De meeste uitstroom vindt plaats in de eerste 3 jaar. Voor enkele branches blijft het daarna stabiel, voor andere branches gaat de uitstroom daarna wel steeds door.
• Er is veel dynamiek van werkenden die wisselen tussen branches en in- en uit de zorg. Na vertrek komen zij soms ook weer terug in zorg en welzijn of in de branche waar zij hun carrière zijn begonnen. Deze patronen verschillen per branche.
• De uitstroom naar andere branches is vaak verdeeld over een aantal specifieke AZW-branches. Per AZW-branche zijn deze wisselbranches verschillend.
• De onderlinge wisselingen naar andere branches laten zien of er netto in- of uitstroom is met specifieke branches. Enkele stromen zijn netto eenrichtingsverkeer. Ook deze patronen verschillen per branche.

Belangrijk is wel dat er in deze analyses niet gecorrigeerd is voor de omvang van branches. Er stromen bijvoorbeeld veel mensen van en naar de VVT, maar de VVT is ook een branche met een grote omvang.

Daarnaast is een branche niet hetzelfde als een functie. Je kunt als verpleegkundige in veel verschillende branches aan het werk, bijvoorbeeld in de MSZ, de VVT of de gehandicaptenzorg. Stromen tussen branches hoeven niet te betekenen dat het soort werk veranderd is. 

Bij het maken van de figuren in deze publicatie werd duidelijk dat iedere branche zijn eigen verhaal kent. Daarom hieronder een tweetal voorbeelden: sociaal werk en de gehandicaptenzorg.

Sociaal werk heeft meer uitstroom naar andere branches

Het aandeel werkenden dat na tien jaar nog steeds actief is in het sociaal werk, is met 18 procent veel lager dan bij de meeste andere branches. De uitstroom uit de bedrijfstak zorg en welzijn is echter niet opvallend hoog. De uitstroom naar andere branches is met 41 procent juist veel groter dan bij andere branches.

De baanwisselaars vanuit sociaal werk blijven dus wel binnen zorg en welzijn, maar gaan vooral naar andere branches en keren minder terug naar de startbranche sociaal werk. Branches die veel mensen uit sociaal werk ontvangen zijn de verpleging, verzorging en thuiszorg (VVT), de GGZ, de kinderopvang en de gehandicaptenzorg.

Figuur 5.1 Individuele loopbaanpaden van de branche sociaal werk, 2011-2021

Branches met minder dan drie werknemers in de laatste periode zijn samengevoegd tot 'samengevoegde branches'.

Gehandicaptenzorg lijkt een doorgangsbranche

De gehandicaptenzorg heeft net zoals andere branches de grootste uitstroom in de eerste twee jaar, maar de uitstroom blijft daarna ook gestaag doorgaan. De gehandicaptenzorg ontvangt netto werkenden uit de ‘startbranches’ VVT en kinderopvang. Er is netto uitstroom naar de jeugdzorg en GGZ. De gehandicaptenzorg lijkt dus een doorgangsbranche, die over de gehele periode netto mensen blijft kwijtraken aan andere branches.