4. Aanbod van goederen in de provincies

Het aanbod van goederen was in 2022 met 140 miljard kilogram het grootst in de provincie Zuid-Holland, gevolgd door Noord-Holland en Noord-Brabant. Het goederenaanbod was het kleinst in Flevoland, Drenthe en Fryslân. De geschatte waarde van het goederenaanbod in Zuid-Holland bedroeg 159 miljard euro, in Noord-Holland werd er voor 108 miljard euro aan goederen voortgebracht. De omvang van het aanbod van goederen hangt samen met de aanwezigheid van grondstoffen, land- en tuinbouwgronden en industriële activiteiten in de regio.

In de rest van dit hoofdstuk worden de bestemming en de goederensamenstelling van het aanbod beschreven.

Meer dan helft van goederenaanbod Flevoland naar buitenland

In 2022 ging meer dan een derde van het gewicht van het goederenaanbod in Nederland naar het buitenland (zie figuur 4.2). De provincies Flevoland, Zuid-Holland en Noord-Holland waren in dat jaar het meest internationaal georiënteerd wat betreft het aanbod van goederen. Meer dan de helft van de aangeboden goederen in Flevoland had een bestemming in het buitenland. Deze internationale uitvoer bestond voor twee derde uit land- en tuinbouwproducten, voedingsproducten en ruwe mineralen als zand, zout, grind en klei. Voor Zuid-Holland ging iets minder dan de helft van het aanbod naar het buitenland. Het aandeel goederen voor het buitenland was het kleinst voor de provincies Fryslân en Utrecht. 

Van de waarde van het goederenaanbod ging de helft naar het buitenland. Flevoland, Zuid-Holland en Noord-Holland hebben ook wat betreft de goederenwaarde het grootste aandeel goederen bestemd voor het buitenland: rond 60 procent. Fryslân en Drenthe hadden de kleinste aandelen. Het aandeel van de goederen dat naar het buitenland gaat hangt sterk samen met de goederensamenstelling van het aanbod per provincie.

Fossiele brandstoffen meer dan helft aanbod Zuid-Holland

Een kwart van het gewicht van het goederenaanbod in Nederland in 2022 betrof fossiele brandstoffen (figuur 4.3). Daarnaast hadden voedingsproducten en genotmiddelen (19 procent), ertsen, ruwe mineralen, minerale producten (18 procent) en chemische producten, kunststoffen en rubber (16 procent) een groot aandeel in het aangeboden goederengewicht in Nederland.

De aandelen van de verschillende goederengroepen in het totale aanbod van een provincie laten grote regionale verschillen zien. Het aandeel van de fossiele brandstoffen in het aanbod was in 2022 relatief groot voor Zuid-Holland, Zeeland, Noord-Holland en Groningen. In Zuid-Holland betrof het zelfs meer dan de helft van het geproduceerde gewicht, in Zeeland een derde. De voedingsproducten hadden het grootste aandeel in het aanbod (rond de 30 procent) in Utrecht, Fryslân, Drenthe en Overijssel. Ertsen, ruwe mineralen en minerale producten vormden een groot deel van het aangeboden gewicht in Limburg (34 procent) en Flevoland (30 procent). In Limburg komt dit onder andere door de grindwinning in de Maas. Chemische producten, kunststoffen en rubber hadden een relatief groot aandeel in de provincies Zeeland, Limburg en Noord-Brabant.

In waarde hadden de goederengroep voedingsproducten en genotmiddelen en de groep chemische producten, kunststoffen en rubber het hoogste aandeel in het goederenaanbod in Nederland in 2022, beide met een aandeel van 20 procent (figuur 4.4). De machines, apparaten en transportmiddelen hadden een iets kleiner aandeel, gevolgd door de fossiele brandstoffen.

De voedingsproducten hebben een relatief groot aandeel in de waarde van het goederenaanbod in Fryslân (35 procent), Utrecht, Gelderland en Drenthe (alle drie 30 procent). Het aandeel van machines, apparaten en transportmiddelen is het grootst voor Noord-Brabant en Flevoland. Bij de chemische producten, kunststoffen en rubber vallen de provincies Limburg en Zeeland op met een aandeel van meer dan een derde voor deze goederengroep. De fossiele brandstoffen hebben een groot aandeel in Zuid-Holland (een derde), Groningen, Noord-Holland en Zeeland (alle drie rond de 20 procent). Voor de overige provincies is dit aandeel 8 procent of minder.