5. Effect op de productie en prijzen

Als de kostprijzen stijgen, kunnen bedrijven proberen om deze kosten door te berekenen aan de klant. Dit lijkt bij zowel de chemie als de vervoersector te zijn gelukt. Zij hebben de prijzen van hun producten zelfs meer kunnen verhogen dan de prijzen van ingekochte energie, overige materialen, diensten en personeel. De horeca en de landbouw slaagden er echter niet in de gestegen prijzen volledig door te berekenen. Ditzelfde geldt voor de Nederlandse economie als geheel.

Doordat de landbouw niet de volledige kostprijsstijging aan de klant kon doorberekenen en daarnaast ook minder produceerde, stegen de kostenposten in deze bedrijfstak sneller dan de productiewaarde. De productiewaarde van de horeca steeg in 2022 wel sneller dan die van de kosten. Dat kwam doordat deze bedrijfstak meer wist te produceren met minder middelen (voornamelijk minder personeelsinzet). Wanneer de productie sterker toeneemt dan de kostenposten, maakt een bedrijfstak meer winst. In paragraaf 6 wordt hier uitgebreider op ingegaan.