1. Inleiding

Het CBS voert sinds april 1986 het Consumenten Conjunctuuronderzoek (CCO) onder Nederlandse consumenten uit. Met dit onderzoek wordt elke maand het consumentenvertrouwen bepaald. Deze indicator geeft een getal weer tussen de -100 en 100 en heeft als doel actuele informatie te geven over het sentiment onder Nederlandse consumenten. De resultaten van het CCO kunnen een indicatie geven over eventuele trendwijzigingen in het consumptiepatroon van huishoudens.

In april 2022 werd het diepterecord van het consumentenvertrouwen van maart 2013 verbroken en in de maanden juni tot en met september daalde het niveau van de indicator nog verder. In het verleden zijn er meer perioden geweest van laag consumentenvertrouwen. De drie recentste waren de kredietcrisis, de eurocrisis en de COVID-19-pandemie. Tijdens deze crises was sprake van perioden van recessie. Dit jaar is de consument dus somberder dan ooit, maar dat is niet terug te zien in een aantal belangrijke economische cijfers, zoals het bbp, de consumptieve bestedingen van huishoudens en de werkloosheid. Wat is de oorzaak van dit historisch lage consumentenvertrouwen en wat zijn de economische gevolgen?

In dit artikel wordt eerst ingegaan op de huidige periode van laag consumentenvertrouwen. De indicator van het consumentenvertrouwen wordt onder de loep genomen om het lage consumentenvertrouwen beter te kunnen plaatsen. Gekeken wordt hoe het sentiment van de consument wordt gevat en waardoor dit wordt beïnvloed. Daarna wordt er een vergelijking gemaakt met het Europese cijfer voor het consumentenvertrouwen. Ten slotte wordt gekeken hoe het consumentenvertrouwen kan doorwerken in de economie, met name op de consumptie.