2. Verschil in prijsontwikkelingen
Het bbp van Nederland groeide na 2008 met 9,3 procent een stuk harder dan de consumptie door huishoudens, die met 4,1 procent toenam. Het gaat hier om volumegroei, waarbij de waarde van het bbp en de consumptie is gecorrigeerd voor prijsveranderingen.
De volumegroei van het bbp is gecorrigeerd voor de gemiddelde prijzen die zijn betaald voor alle producten waaruit het bbp bestaat, zoals bijvoorbeeld de prijzen van investeringen, consumptie, maar ook de prijzen van invoer en uitvoer. Het gewogen gemiddelde hiervan heet de bbp-deflator. Bij consumptie wordt gecorrigeerd (gedefleerd) voor de gemiddelde prijsstijging van de geconsumeerde producten, oftewel de consumptiedeflator.
Door te corrigeren voor prijsveranderingen kan het bbp (een belangrijke indicator voor economische groei) zuiverder worden vergeleken tussen verschillende jaren. De groei wordt dan niet meer beïnvloed door prijsstijgingen of -dalingen. Als wordt gesproken over economische groei, wordt daarom meestal gesproken over de volumegroei van het bbp. Hetzelfde geldt voor de consumptie door huishoudens.
De consumptiedeflator steeg tussen 2008 en 2018 sterker dan de bbp-deflator. Met andere woorden: de gemiddelde prijzen van consumptiegoederen en –diensten stegen harder dan de gemiddelde prijzen van het bbp. Dit komt vooral doordat de uitvoerprijzen minder sterk toenamen dan de invoerprijzen en doordat de prijzen van investeringen veel minder hard stegen dan die van consumptiegoederen. Vooral de prijzen van voedings- en genotmiddelen, huisvesting, horeca en recreatie- en cultuurdiensten stegen.
| Jaar | bbp (2008=100) | Consumptie huishoudens (2008=100) |
|---|---|---|
| 2008 | 100 | 100 |
| 2009 | 100,2205846 | 98,5060391 |
| 2010 | 101,1631954 | 100,1176415 |
| 2011 | 101,3590645 | 102,2213355 |
| 2012 | 102,8248765 | 103,5224485 |
| 2013 | 104,1409079 | 105,6818703 |
| 2014 | 104,4046756 | 106,6200167 |
| 2015 | 105,2113882 | 106,8113582 |
| 2016 | 105,6897499 | 107,4043846 |
| 2017* | 107,0221404 | 108,8967143 |
| 2018* | 109,3850514 | 111,0405226 |
Als de waardeontwikkeling van de consumptie niet zou zijn gecorrigeerd met de consumptie-, maar met de bbp-deflator, zou de volumegroei van de consumptie 5,7 procent bedragen hebben, in plaats van 4,1 procent. Het verschil met de volumegroei van het bbp (9,3 procent) zou dan geen 5,2 procentpunt bedragen, maar 3,6 procentpunt.
In het vervolg van dit artikel wordt gekeken naar de waardeontwikkeling van de verschillende indicatoren. Het bbp groeide tussen 2008 en 2018 met 19,6 procent, terwijl de consumptie in dezelfde periode met 15,6 procent toenam. In de volgende paragraaf wordt gekeken in hoeverre de ontwikkeling van de cao-lonen dit verschil kan verklaren.