7. Beloning bestuurders

De WNT stelt een maximum aan de beloningen van topfunctionarissen in de (semi)publieke sector. Hierdoor bestaat de verwachting dat de beloningen van bestuurders van instellingen die WNT-plichtig zijn na invoering van de WNT zullen afnemen. Het maximum wat in de WNT aan de bezoldiging van bestuurders wordt gesteld is niet in alle jaren gelijk. Zo zijn de maxima in 2015, bij de invoering van de WNT-2, verlaagd. In de andere jaren vond een indexering van het bezoldigingsmaximum plaats waardoor deze licht omhoog ging. Hierdoor is het mogelijk dat er bestuurders zijn waar het inkomen toeneemt. Ook voor bestuurders die minder dan het geldende maximum verdienen is er ruimte voor een toename in het inkomen. Bestuurders die boven het bezoldigingsmaximum verdienen en onder het overgangsrecht ¹⁴⁾ vallen zullen echter na vier jaar hun inkomen moeten afbouwen. Ook de samenstelling van de groep WNT-instellingen van belang; wanneer er bijvoorbeeld in een jaar veel nieuwe instellingen onder de WNT vallen die in een lage bezoldigingsklasse vallen, dan kan de gemiddelde beloning afnemen. Er zijn dus veel verschillende mogelijke invloeden op de gemiddelde bezoldiging van bestuurders van WNT-instellingen. In dit hoofdstuk worden deze beloningen in beeld gebracht. Om de beloningen te beschrijven, is allereerst gekeken naar het gemiddelde ¹⁵⁾ inkomen van bestuurders. Daarnaast is een indeling gemaakt naar vijf verschillende inkomensklassen en is het aandeel bestuurders wat in elke klasse valt bepaald.

In dit hoofdstuk wordt geen vergelijking gemaakt met instellingen die niet WNT-plichtig zijn. Er zijn grote verschillen tussen WNT- en niet WNT-plichtige instellingen, zoals het aantal werkzame personen en de sector waarin zij opereren. Instellingen die niet WNT-plichtig zijn, zijn gemiddeld kleiner dan instellingen die wel WNT-plichtig zijn. Zelfs wanneer er een selectie op minimale omvang (zie paragraaf 2.1) en een indeling naar kleine, middelgrote en grote instellingen wordt gemaakt (zie paragraaf 2.3.2) is binnen die drie groepen de gemiddelde omvang van de niet WNT-plichtige instellingen substantieel kleiner. Hierdoor is het niet mogelijk om een betrouwbare vergelijking te maken tussen WNT-instellingen en instellingen die niet WNT-plichtig zijn. Daarom is in dit hoofdstuk alleen een beschrijving van het salaris van bestuurders bij WNT-plichtige instellingen opgenomen.

7.1 Totaalbeeld

Het gemiddelde inkomen van bestuurders van WNT-instellingen neemt na invoering van de WNT-1 in 2013 af. Ook na de invoering van de WNT-2 is een afname zichtbaar, maar deze is minder sterk, zie grafiek 7.1.1.

7.1.1 Gemiddeld inkomen bestuurders, WNT-instellingen
Jaar	WNT-instelling ( euro)
2006	133000
2007	135000
2008	140000
2009	143000
2010	143000
2011	141000
2012	141000
2013	141000
2014	134000
2015	126000
2016	124000
2017	124000
2018	123000

7.1.1 Gemiddeld inkomen bestuurders, WNT-instellingen
Jaar	WNT-instelling ( euro)
2006	133000
2007	135000
2008	140000
2009	143000
2010	143000
2011	141000
2012	141000
2013	141000
2014	134000
2015	126000
2016	124000
2017	124000
2018	123000

De afname van het gemiddelde inkomen wordt veroorzaakt door een toename van het aandeel bestuurders met een inkomen tussen de 50 en 150 duizend euro, zie figuur 7.1.2. Het aandeel bestuurders met een inkomen van 175 duizend euro of meer neemt in dezelfde periode af.

7.1.2 Inkomen bestuurders naar inkomensklasse, WNT-instellingen
Jaar	Minder dan 50 000 euro (%)	50 000 tot 100 000 euro (%)	100 000 tot 150 000 euro (%)	150 000 tot 175 000 euro (%)	175 000 euro of meer (%)
2006		26,9	35,9	12,1	21,1
2007	4,2	25,1	36,2	12,3	22,3
2008	3,9	22,9	35,4	13,2	24,6
2009	3,6	20,8	36,3	13,5	25,8
2010	3,9	20,6	36	12,7	26,8
2011	4,7	20,7	36	12,5	26,2
2012	4,3	22,5	34,8	12,5	25,9
2013	4,2	22	35,7	12,6	25,5
2014	4,5	25,8	35,7	11,8	22,1
2015	5,3	27,4	38,3	12	17,1
2016	5,1	28,9	39,1	12,1	14,7
2017	5,4	28,1	39,9	11,7	15
2018	4,6	29,1	40,1	12	14,2

7.1.2 Inkomen bestuurders naar inkomensklasse, WNT-instellingen
Jaar	Minder dan 50 000 euro (%)	50 000 tot 100 000 euro (%)	100 000 tot 150 000 euro (%)	150 000 tot 175 000 euro (%)	175 000 euro of meer (%)
2006		26,9	35,9	12,1	21,1
2007	4,2	25,1	36,2	12,3	22,3
2008	3,9	22,9	35,4	13,2	24,6
2009	3,6	20,8	36,3	13,5	25,8
2010	3,9	20,6	36	12,7	26,8
2011	4,7	20,7	36	12,5	26,2
2012	4,3	22,5	34,8	12,5	25,9
2013	4,2	22	35,7	12,6	25,5
2014	4,5	25,8	35,7	11,8	22,1
2015	5,3	27,4	38,3	12	17,1
2016	5,1	28,9	39,1	12,1	14,7
2017	5,4	28,1	39,9	11,7	15
2018	4,6	29,1	40,1	12	14,2

Wanneer een verdeling wordt gemaakt naar instellingen waar ooit een bestuurders heeft gewerkt die in de buurt van het bezoldigingsmaximum heeft verdiend, en instellingen waar dit niet het geval is, valt op dat het inkomen van bestuurders in beide gevallen afneemt na 2013. Pas tijdens de WNT-2 is de afname bij instellingen met een bestuurder met een inkomen in de buurt van het bezoldigingsmaximum sterker dan bij instellingen waar dit niet het geval is.

7.2 Sectoren

7.2.1 Algemeen

Het inkomen van bestuurders binnen de sector algemeen neemt voorafgaand aan de invoering van de WNT toe, zie grafiek 7.2.1.1. Na de invoering van de WNT in 2013 is echter een sterke afname te zien, gevolgd door een lichte toename vanaf 2015.

7.2.1.1 Gemiddeld inkomen bestuurders, sector algemeen
Jaar	Algemeen ( euro)
2006	109000
2007	116000
2008	125000
2009	129000
2010	134000
2011	139000
2012	142000
2013	144000
2014	137000
2015	126000
2016	127000
2017	130000
2018	130000

7.2.1.1 Gemiddeld inkomen bestuurders, sector algemeen
Jaar	Algemeen ( euro)
2006	109000
2007	116000
2008	125000
2009	129000
2010	134000
2011	139000
2012	142000
2013	144000
2014	137000
2015	126000
2016	127000
2017	130000
2018	130000

7.2.2 Cultuur en Media

Ook in de sector cultuur en media neemt het gemiddelde inkomen van bestuurders af, zie grafiek 7.2.2.1. Deze afname begon enkele jaren voor de invoering van de WNT, namelijk al in 2010. Ook na invoering van de WNT zet de afname door, maar deze is minder sterk dan voor gehele WNT-sector. Deze afname wordt met name veroorzaakt door de culturele instellingen waar in 2014 een sterkere afname zichtbaar is.

7.2.2.1 Gemiddeld inkomen bestuurders, sector cultuur en media
Jaar	Cultuur en media ( euro)
2006
2007
2008	143000
2009	153000
2010	144000
2011	142000
2012	141000
2013	141000
2014	140000
2015	130000
2016	131000
2017	128000
2018	130000

7.2.2.1 Gemiddeld inkomen bestuurders, sector cultuur en media
Jaar	Cultuur en media ( euro)
2006
2007
2008	143000
2009	153000
2010	144000
2011	142000
2012	141000
2013	141000
2014	140000
2015	130000
2016	131000
2017	128000
2018	130000

7.2.3 Zorg

Het gemiddelde inkomen van bestuurders in de zorg neemt vanaf 2014 jaarlijks af. De afname wordt deels veroorzaakt doordat de groep zorginstellingen verandert: het aantal kleine zorginstellingen neemt toe. Bij kleinere instellingen verdienen bestuurders over het algemeen minder, waardoor het gemiddelde inkomen van de totale groep zorgbestuurders afneemt. Maar ook als naar de groepen kleine, middelgrote en grote instellingen apart wordt gekeken, is in elke groep een afname zichtbaar in het gemiddelde loon vanaf 2013. Deze afname is het sterkst voor grote instellingen, zie grafiek 7.2.3.1. In 2018 is voor middelgrote en kleine instellingen echter weer een lichte toename zichtbaar, terwijl voor grote instellingen de afname doorzet.

7.2.3.1 Gemiddeld inkomen bestuurders, sector zorg, naar grootteklasse
Jaar	Kleine instelling ( euro)	Middelgrote instelling ( euro)	Grote instelling ( euro)
2006	81000	120000	185000
2007	82000	123000	189000
2008	89000	132000	200000
2009	91000	134000	197000
2010	90000	135000	194000
2011	90000	135000	197000
2012	86000	139000	198000
2013	89000	146000	200000
2014	87000	140000	197000
2015	84000	138000	191000
2016	84000	136000	185000
2017	82000	133000	181000
2018	84000	134000	180000

7.2.3.1 Gemiddeld inkomen bestuurders, sector zorg, naar grootteklasse
Jaar	Kleine instelling ( euro)	Middelgrote instelling ( euro)	Grote instelling ( euro)
2006	81000	120000	185000
2007	82000	123000	189000
2008	89000	132000	200000
2009	91000	134000	197000
2010	90000	135000	194000
2011	90000	135000	197000
2012	86000	139000	198000
2013	89000	146000	200000
2014	87000	140000	197000
2015	84000	138000	191000
2016	84000	136000	185000
2017	82000	133000	181000
2018	84000	134000	180000

7.2.4 Onderwijs

Het gemiddelde inkomen van bestuurders binnen het MBO, HBO en WO ligt hoger dan binnen het PO, VO en de samenwerkingsverbanden, zie figuur 7.2.4.1. In beide groepen neemt het inkomen echter voor invoering van de WNT licht toe, gevolgd door een daling na invoering van de WNT-1 in 2013. In het PO, VO en de samenwerkingsverbanden neemt de gemiddelde beloning na 2015 weer toe. In het MBO, HBO en WO gebeurt dit na 2017.

7.2.4.1 Gemiddeld inkomen bestuurders, subsectoren onderwijs
Jaar	PO, VO en samenwerkingsverbanden ( euro)	MBO, HBO en WO ( euro)
2006	97000	142000
2007	102000	147000
2008	108000	154000
2009	114000	159000
2010	115000	157000
2011	112000	157000
2012	112000	160000
2013	114000	163000
2014	109000	160000
2015	105000	155000
2016	109000	153000
2017	113000	153000
2018	117000	156000

7.2.4.1 Gemiddeld inkomen bestuurders, subsectoren onderwijs
Jaar	PO, VO en samenwerkingsverbanden ( euro)	MBO, HBO en WO ( euro)
2006	97000	142000
2007	102000	147000
2008	108000	154000
2009	114000	159000
2010	115000	157000
2011	112000	157000
2012	112000	160000
2013	114000	163000
2014	109000	160000
2015	105000	155000
2016	109000	153000
2017	113000	153000
2018	117000	156000

7.2.5 Woningcorporaties

Het gemiddelde inkomen van bestuurders van woningcorporaties neemt voor invoering van de WNT elk jaar licht toe, maar daalt na 2013. Na 2015 blijven de beloningen redelijk stabiel. Ondanks dat het niveau van beloningen verschilt tussen kleine, middelgrote en grote woningcorporaties is de algemene ontwikkeling vergelijkbaar, zie grafiek 7.2.5.1.

7.2.5.1 Gemiddeld inkomen bestuurders, sector woningcorporaties, naar grootteklasse
Jaar	Kleine instelling ( euro)	Middelgrote instelling ( euro)	Grote instelling ( euro)
2006	112000	152000	186000
2007	117000	150000	188000
2008	123000	160000	194000
2009	116000	148000	192000
2010	115000	162000	195000
2011	114000	160000	196000
2012	122000	164000	194000
2013	117000	162000	199000
2014	105000	158000	190000
2015	99000	141000	169000
2016	97000	142000	165000
2017	103000	142000	166000
2018	101000	141000	165000

7.2.5.1 Gemiddeld inkomen bestuurders, sector woningcorporaties, naar grootteklasse
Jaar	Kleine instelling ( euro)	Middelgrote instelling ( euro)	Grote instelling ( euro)
2006	112000	152000	186000
2007	117000	150000	188000
2008	123000	160000	194000
2009	116000	148000	192000
2010	115000	162000	195000
2011	114000	160000	196000
2012	122000	164000	194000
2013	117000	162000	199000
2014	105000	158000	190000
2015	99000	141000	169000
2016	97000	142000	165000
2017	103000	142000	166000
2018	101000	141000	165000

¹⁴⁾ Topfunctionarissen die onder het overgangsrecht vallen hebben de eerste vier jaar recht op behoud van de voordien overeengekomen bezoldiging. In de volgende drie jaar bestaat de verplichting tot afbouw naar het dan geldende WNT-bezoldigingsmaximum.
¹⁵⁾ Bij de berekening van het gemiddelde zijn extreme, mogelijk onjuiste, inkomens uitgesloten om deze het beeld niet te laten vertekenen.