Gezondheid

Het welzijn van mensen hangt sterk samen met hun gezondheid: een slechte gezondheid gaat vaak samen met een lager welzijn en kan zorgen voor problemen op het gebied van bijvoorbeeld werk, sociaal leven en wonen (CBS, 2016). Hier wordt het oordeel over de eigen gezondheid – de ervaren gezondheid – als indicator voor gezondheid gebruikt. Meer informatie over de gezondheid van de Nederlandse bevolking is te vinden op StatLine (CBS, 2023).

Ervaren gezondheid

Situatie in 2022

Hoe mensen over hun eigen gezondheid denken is een goede indicator voor de algemene gezondheidstoestand. Concreet gaat het om het percentage dat de eigen gezondheid als goed of zeer goed beoordeelt. In 2022 vond 77,2 procent van de Nederlandse bevolking de eigen gezondheid goed of zeer goed.

Relatief meer mannen dan vrouwen hebben een (zeer) goede ervaren gezondheid. Er zijn ook meer vrouwen dan mannen met langdurige aandoeningen, lichamelijke beperkingen en belemmeringen door pijn (CBS, 2023).
Het percentage mensen dat de eigen gezondheid als (zeer) goed ervaart neemt af met het ouder worden. Tot en met de leeftijdsgroep van 25 tot 35 jaar oordelen mensen vaker dan gemiddeld positief; mensen in de leeftijdsgroepen vanaf 55 jaar juist minder vaak. Er zijn ook meer ouderen met gezondheidsklachten zoals langdurige aandoeningen, lichamelijke beperkingen en belemmeringen door pijn.
Hoogopgeleiden rapporteren meer dan gemiddeld een (zeer) goede gezondheid. Laagopgeleiden komen ruim onder het gemiddelde uit.
Mensen die in Nederland geboren zijn, ongeacht of hun ouder(s) dat ook zijn, zijn meer dan gemiddeld positief over de eigen gezondheid. Mensen die buiten Europa geboren zijn, zijn dat juist minder vaak.

De kenmerken geslacht, leeftijd, onderwijsniveau en migratieachtergrond hangen samen. Mensen met een laag onderwijsniveau zijn bijvoorbeeld gemiddeld ouder dan hoogopgeleiden. Door standaardisatie van de cijfers wordt hiermee rekening gehouden: er wordt gecorrigeerd voor de ongelijkheid in het voorkomen van bovenstaande kenmerken. Op basis van gestandaardiseerde cijfers is het verschil in ervaren gezondheid tussen hoog- en laagopgeleiden kleiner. Maar ook op basis van gestandaardiseerde cijfers blijft de ervaren gezondheid van laagopgeleiden relatief laag en die van hoogopgeleiden relatief hoog. Na standaardisatie valt de ervaren gezondheid van mensen die geboren zijn in Nederland, maar waarvan de ouder(s) buiten Europa is/zijn geboren fors minder gunstig uit. Wat hier meespeelt is dat er in deze groep relatief veel jongeren zitten. Na standaardisatie valt de ervaren gezondheid voor deze groep, en ook voor de in Nederland geboren groep met ouder(s) geboren in Europa, niet langer bovengemiddeld uit. De andere hierboven beschreven statistisch significante verschillen tussen groepen blijven na standaardisatie bestaan.

Verschil tussen 2019 en 2022

In 2022 was het aandeel mensen dat de eigen gezondheid als goed of zeer goed beschrijft 1,5 procentpunt lager dan in 2019. Vergeleken met die ontwikkeling voor de gehele bevolking hebben de volgende groepen zich afwijkend ontwikkeld:

De ervaren gezondheid van hoogopgeleiden ontwikkelde zich relatief ongunstig, met een daling van 3,1 procentpunt.
De ervaren gezondheid van mensen die in Nederland geboren zijn met tenminste 1 ouder geboren in Europa (exclusief Nederland) ontwikkelde zich relatief gunstig, met een toename van 4,7 procentpunt.

Literatuur

CBS, 2016, Gezondheid, relaties en werk belangrijker voor geluk dan geld. Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen/Bonaire.

CBS, 2023, Gezondheid en zorggebruik; persoonskenmerken.