5 Onzekerheid en het maken van prognoses

In dit artikel is beschreven hoeveel immigranten in de komende jaren en komende decennia naar verwachting naar Nederland zullen komen. De immigratie heeft een grillig patroon. Daarom is de voorspelling van het aantal immigranten dat in de toekomst naar Nederland komt met veel onzekerheden omgeven, waarbij die onzekerheden toenemen naarmate er verder vooruit wordt gekeken. Of personen naar Nederland immigreren, wordt bepaald door een complexe wisselwerking van push en pull factoren op zowel individueel niveau als landenniveau (OECD, 2009). Immigratie is daardoor (nog) moeilijker te voorspellen dan geboortecijfers, sterftecijfers en emigratiecijfers.

Desondanks is het mogelijk een onderbouwde prognose te maken van het verwachte aantal immigranten, omdat wel bekend is hoeveel immigranten de laatste jaren/decennia naar Nederland zijn gekomen én uit welke landen zij gekomen zijn. Deze gegevens kunnen gebruikt worden om verwachtingen op te stellen over het aantal immigranten dat in de toekomst naar Nederland komt. Bij de totstandkoming van deze CBS-prognoses is ervoor gekozen om in eerste instantie te kijken welke (inhoudelijke) factoren de immigratiepatronen in het verleden kunnen verklaren (denk aan de economische situatie in Nederland, de toetreding van landen tot de EU en de Brexit). Op grond van de bevindingen die daaruit naar voren komen worden verwachtingen voor de toekomst geformuleerd. Door middel van zogenaamde tijdreeksmodellen zou er ook voor gekozen kunnen zijn om immigratieaantallen te voorspellen zonder deze inhoudelijke factoren op te nemen. Deze keuze is echter niet gemaakt omdat dit een minder inzichtelijke onderbouwing van de verwachtingen geeft.

De grootste uitdaging bij het maken van prognoses is het opstellen van aannames over hoe bepaalde factoren ook in de toekomst de immigratie zullen beïnvloeden. Hoe goed de modellen om immigratie in het verleden te verklaren ook zijn, de uitkomsten zijn niet zonder meer door te trekken naar de toekomst. Er moeten veronderstellingen worden opgesteld om toekomstige immigratiepatronen te kunnen voorspellen. In dit artikel is steeds per inhoudelijke factor aangegeven voor hoe lang en in welke mate verwacht wordt dat deze de immigratie in de toekomst bepaalt. Ook is aangegeven waarom dit verwacht wordt. Verder is rekening gehouden met nieuwe factoren zoals het coronavirus. Op deze manier is de prognose in dit artikel een combinatie van cijfermatige kennis (aantallen immigranten in het verleden) aangevuld met inzichten en verwachtingen over toekomstige ontwikkelingen. Vanwege de onzekerheid zullen de veronderstellingen regelmatig getoetst en waar nodig bijgesteld worden aan de waargenomen ontwikkelingen.