Trends in geluk en tevredenheid

Technische toelichting

Gegevensbronnen

In dit onderzoek is gebruik gemaakt van het Permanent Onderzoek Leefsituatie (POLS) en Sociale samenhang en Welzijn (S&W).

POLS

Het doel van het onderzoek is het doorlopend verzamelen van hoogwaardige en coherente gegevens over de leefsituatie van de Nederlandse bevolking. De vragen over geluk en tevredenheid werden gesteld aan personen in particuliere huishoudens van 12 jaar of ouder. Voor dit artikel zijn personen van 18 jaar of ouder geselecteerd.

Het onderzoek werd uitgevoerd middels persoonlijke interviews bij mensen thuis (CAPI– Computer Assisted Personal Interviewing). Ter correctie van verschillen tussen de samenstelling van de steekproef en de totale bevolking is jaarlijks een wegingsfactor toegepast,gebaseerd op de kenmerken geslacht, leeftijd, burgerlijke staat, stedelijkheid, provincie,huishoudgrootte en enquêtemaand.

S&W

Het onderzoek bevat onderwerpen gerelateerd aan sociale samenhang en welzijn. Bij sociale samenhang gaat het bijvoorbeeld om de sociale, maatschappelijke en politieke participatie van de Nederlandse bevolking en om het vertrouwen in anderen en in instellingen. Bij welzijn gaat het om geluk en de tevredenheid met het leven en verschillende aspecten van de leefsituatie. Personen van 15 jaar en ouder in particuliere huishoudens in Nederland zijn bevraagd. De vragen over politieke participatie zijn aan personen van 18 jaar en ouder gesteld. Het onderzoek wordt uitgevoerd met een ‘mixed mode-design’: steekproefpersonen worden eerst in een brief gevraagd om via internetdeel te nemen (CAWI – Computer Assisted Web Interviewing). Non-respondenten worden telefonisch opnieuw benaderd (CATI – Computer Assisted Telephone Interviewing). Is er geen telefoonnummer bekend, dan worden zij door een interviewer persoonlijk benaderd (CAPI - Computer Assisted Personal Interviewing). De steekproefomvang bedraagt jaarlijks circa 7 500 personen. Voor verschillen tussen de samenstelling van de steekproef en de totale bevolking wordt een correctie toegepast met een wegingsfactor. Deze is gebaseerd op de kenmerken geslacht, leeftijd, herkomst, burgerlijke staat, stedelijkheid, provincie,landsdeel, huishoudgrootte, inkomen en enquêtemaand.

Tijdreeksmodel

De correcties voor de breuken in de welzijn trends zijn berekend met behulp van tijdreeksanalyses. Hierbij wordt een model gebruikt om een reeks over de tijd te beschrijven. Het model bestaat in dit geval uit een trendcomponent, een regressiecomponent en een storingsterm. De trendcomponent beschrijft de ontwikkeling over de tijd, de regressiecomponent neemt verklarende variabelen mee als die er zijn, en de storingsterm bevat de steekproefruis. In dit geval bevat de regressiecomponent een interventievariabele waarmee de perioden waarin sprake is van een breuk worden aangeduid. Deze variabele heeft de vorm van een dummyvariabele en heeft de waarde ‘0’ voor alle waarnemingen tot en met 2010 (oude methode) en waarde ‘1’ voor alle waarnemingen vanaf 2012(nieuwe methode). De coëfficiënt die het model schat voor deze variabele geeft de grootte van de breuk weer en kan worden gebruikt om de correctie te berekenen die nodig is om de breuk te repareren. Daarbij worden beide wijzigingen – van 2010 en 2012 – dus als één breuk gemodelleerd. Daarnaast is met het model een schatting gemaakt voor geluk en tevredenheid in 2011, omdat er in dat jaar geen waarneming is geweest. Zie Willems(2019) voor een meer gedetailleerde beschrijving van de gehanteerde methode.

Betrouwbaarheidsintervallen

In de lijndiagrammen worden middels kleurvlakken ook betrouwbaarheidsintervallengegeven met een betrouwbaarheidsniveau van 95 procent. Dit betekent dat bij herhaald uitvoeren van het onderzoek het werkelijke percentage in 95 van de 100 steekproeven zal liggen tussen de grenzen van de intervallen weergegeven rondom de percentages.

In 2011 heeft geen dataverzameling plaatsgevonden. Daarom zijn er voor dit jaar geen betrouwbaarheidsintervallen beschikbaar. De schatting voor 2011 is gemaakt met behulp van het model voor tijdreeksanalyse.