Pilotstudie digitale vaardigheden per beroep

3. Bronnen

Als vertrekpunt zijn er twee opties: op zowel EU (ESCO) als op nationaal (CNL-UWV (concept)) niveau zijn tabellen beschikbaar waarin de vaardigheden per beroep zijn vastgelegd. ESCO heeft daarin het onderscheid digitale en niet-digitale vaardigheden al aangebracht. Voor CNL-UWV (concept) is dit onderscheid nog niet aangebracht en hebben we dat onderscheid zelf gemaakt.  Alle ESCO data is beschikbaar voor download op hun website. De inhoud en de indeling van de CNL-UWV (concept) tabellen zijn nog in ontwikkeling. Het CBS werkt mee aan deze ontwikkeling. In de actuele versie van CNL-UWV (concept) worden vaardigheden die wij gebruiken ‘tasks’ genoemd. 

Zowel CNL-UWV (concept) (774 kernberoepen5)) als ESCO (3004 beroepen) gebruiken een eigen indeling van beroepen en vaardigheden, maar de beroepen zijn in beide gevallen te vertalen naar de internationale beroepen classificatie ISCO6). De ISCO beroepen (maximaal 436 beroepen (unitgroups)) kunnen vervolgens via het schakelschema (ISCO-BRC) op de CBS website gegroepeerd worden tot BRC 2014 beroepen (maximaal 114 beroepen). BRC is de classificatie van beroepen waarin het CBS publiceert. Bij het berekenen van de digitale score voor BRC beroepen is altijd eerst een score op ISCO unitgroup bepaald vanuit de CNL-UWV (concept) of ESCO beroepen, zonder dat hierbij een weging voor het aantal werkenden is toegepast. Bij het groeperen van de scores van alle ISCO unitgroup beroepen binnen een BRC beroep is gebruik gemaakt van een weging naar het aantal werkenden in 2023 per ISCO unitgroup.

In onderstaande tabel worden de details van aantal beroepen en skills in CNL-UWV (concept) en ESCO naast elkaar gezet. ESCO bevat meer detail, omdat bijna vier keer zoveel beroepen en bijna drie keer zoveel vaardigheden worden onderscheiden. De vaardigheden die wij gebruiken vallen bij ESCO onder twee types: ‘knowledge’ en ‘skill/competence’. ESCO heeft ook (digitale) vaardigheden van het type ‘transversale vaardigheden en competenties’, maar deze zijn niet aan beroepen gekoppeld en worden niet meegenomen. Ook het aantal verschillende digitale vaardigheden is bij ESCO vier keer groter en ESCO schakelt gemiddeld meer vaardigheden naar een beroep (9,4 (ESCO) versus 4,3 (CNL-UWV (concept)), maar als alleen naar essentiële vaardigheden wordt gekeken is dit verschil veel kleiner (5,9 vs. 4,1 vaardigheden). Niet alle (digitale) vaardigheden komen als essentiële vaardigheden terug. Voorbeelden van vaardigheden die alleen optioneel zijn: woedebeheersing (ESCO), rust rond en in voertuigen bewaken (CNL-UWV (concept)).

Bij ESCO is de meest voorkomende vaardigheid ‘leiding geven aan personeel’ (257 beroepen), de digitale vaardigheid ‘beschikken over computervaardigheden’ komt het vaakst voor (238 beroepen). Bij CNL-UWV (concept) zijn dit ‘budget beheren’ (101 beroepen) en (digitaal) ‘administratie voeren’ (97 beroepen).

3.1 Aantallen beroepen en skills in ESCO en CNL-UWV (concept)1)
Aantal
Vaardigheden CNL-UWV (concept)ESCO
Optioneel en EssentieelBeroepen7743 004
Optioneel en EssentieelVaardigheden4 61713 117
Optioneel en EssentieelDigitale vaardigheden2941 175
Optioneel en EssentieelSchakels beroep-
Optioneel en Essentieelvaardigheid19 913123 855
Optioneel en EssentieelSchakels beroep-
Optioneel en Essentieeldigitale vaardigheid1 45313 623
EssentieelVaardigheden2 62610 945
EssentieelDigitale vaardigheden203924
EssentieelSchakels beroep-
Essentieelvaardigheid10 70864 946
EssentieelSchakels beroep-
Essentieeldigitale vaardigheid8184 817
1) Voor CompetentNL-UWV (concept) gebruiken we de ‘kernberoepen’, omdat dat op moment van onderzoek de enige set beroepen was die taken gekoppeld heeft die we gebruiken om het digitale bekwaamheidsniveau van een beroep te bepalen. CompetentNL-UWV bevat echter ook een gedetailleerdere set (van 3300): de ‘referentieberoepen’, die inmiddels ook van deze taken zijn voorzien. De takenset zelf is echter nog onderhanden.

Bij CNL-UWV (concept) hebben ‘Verkoopmedewerkers detailhandel nonfood (overig)’ de meeste vaardigheden (85). In essentiële vaardigheden hebben ‘Medewerkers bos- en natuurbeheer’ en ‘Elektriciens en monteurs elektrische bedrijfsinstallaties’ de koppositie met 36 essentiële vaardigheden. ‘Meteropnemers en verkeerstellers’ en hebben slechts 1 essentiële vaardigheid (‘beleids- en adviesrapportages opstellen’). Opmerkelijk is dat ‘verkeer tellen’  een optionele vaardigheid is voor dit beroep. De ‘Netwerkspecialisten’ hebben de meeste digitale vaardigheden (19).

Bij ESCO staan ‘verkoopspecialisten’ bovenaan in aantal vaardigheden (340). Bij de essentiële vaardigheden gelden ‘chiropractors’ als het beroep met de meeste vaardigheden (133). Een ‘vanger’ heeft slechts 4 vaardigheden nodig, waarvan 3 essentieel. Als ‘energieadviseur’, ‘nettenknoper’ of ‘medewerker linnenkamer’ zijn slechts twee vaardigheden essentieel. Een vanger moet vaardig zijn in: ‘dieren inladen voor vervoer’, ‘beweging van dieren controleren’ en ‘gebruiken op het gebied van dierhygiëne toepassen’. Een ‘applicatie-ingenieur’ kan over 111 digitale vaardigheden beschikken en beoefent het beroep met het hoogste aantal digitale skills, gevolgd door een ‘databaseontwikkelaar’ (104 digitale vaardigheden). Wanneer alleen essentiële digitale vaardigheden tellen dan staan ‘docent informatica hoger onderwijs’, ‘CAD-tekenaar’ en ‘CNC-programmeur’ bovenaan met meer dan 40 essentiële digitale vaardigheden.
5) De taken zijn gekoppeld aan de kernberoepen in de gebruikte conceptversie. Kernberoepen vormen de minst gedetailleerde indeling van beroepen in CNL-UWV (concept). Referentieberoepen (3000+) en verbijzonderingen (13000+) bieden een veel fijnmazigere onderverdeling.
6) Beroepenclassificatie (ISCO en SBC) | CBS.