2. Literatuur

Het onderzoek naar vaardigheden en vooral naar digitale vaardigheden met behulp van skill-ontologie is relatief nieuw, maar er wordt steeds meer onderzoek naar gedaan. Hier vermelden we enkele onderzoeken die zijn uitgevoerd naar digitale beroepen. Een uitgebreider literatuuroverzicht is te vinden in het discussion paper waar we nog aan werken.

Het definiëren van digitale beroepen en vaardigheden is sterk afhankelijk van de beschikbare bronnen over de vaardigheden.  De meest gebruikte bronnen in de literatuur zijn ESCO, O*NET data, DBpedia, Stack Overflow en het European Skills Framework. Ook worden vaak de vacatureteksten gebruikt om de gevraagde vaardigheden bij de beroepen in kaart te brengen.

In Lennon et al²⁾ gebruiken de auteurs de ESCO-database om een digitaliseringsmaatstaf voor beroepen te bepalen. Hiervoor worden eerst de digitale vaardigheden in de ESCO-vaardigheden  geselecteerd en wordt vervolgens per beroep een digitaliseringsmaatstaf afgeleid. In het onderzoek van Centerdata³⁾ worden de vaardigheden verzameld uit verschillende bronnen, deze vaardigheden zijn verdeeld in digitale vaardigheden en overige vaardigheden. Een van de belangrijkste databronnen in dit onderzoek zijn online vacatures, waaruit skills worden bepaald en beroepen met elkaar worden vergeleken. Om veronderstelde beroepsvereisten die niet in vacatureteksten genoemd worden ook mee te kunnen nemen worden andere bronnen zoals O*NET12, DBpedia13, Stack overflow14 en het European skills framework gebruikt. De algemene trend die in dit onderzoek gevonden is, is dat de functie-eisen op het gebied van digitalisering met betrekking tot complexere digitale vaardigheden geleidelijk toenemen. Dit onderzoek constateert  ook een verandering in de vraag naar digitale vaardigheden in vacatures tussen 2012 en 2021, bijvoorbeeld dat het aantal vacatures met de vermelding ‘Programmeervaardigheden’ steeg met 17%. Specifiek wordt de trend waargenomen van een aanzienlijke toename van de vraag naar digitale transformatie en big data & analytics, wat wijst op een hoger niveau van digitalisering op de arbeidsmarkt.

Een andere zeer relevante studie⁴⁾ is uitgevoerd door Burning Glass Technologies en Bertelsmann Stiftung om de recente trends van de digitalisering op de Duitse arbeidsmarkt te begrijpen en in kaart te brengen. Om dit te doen hebben de auteurs een digitaliseringsindex per beroep gedefinieerd op basis van vacaturegegevens. Deze index maakt analyses mogelijk van de niveaus en veranderingen in de vraag voor digitale vaardigheden in Duitsland in de periode 2014-2018. De index scoort elk beroep in de digitale schaal van 0 tot 100. Het wordt, naast digitalisering per beroep, gebruikt voor analyse om de digitalisering per regio, sector, opleiding, geslacht en salaris in kaart te brengen. Voor Duitsland wordt verwacht dat er banenwinsten en -verliezen zullen ontstaan. De toe- en afname van banen ten gevolge van automatisering zal op zijn minst tot halverwege het volgende decennium in evenwicht blijven. Een essentiële voorwaarde hiervoor is echter dat de beroepsbevolking zich blijft aanpassen aan de voortschrijdende digitalisering.