2. ICT en economie

Dit hoofdstuk beschrijft de rol van ICT in de Nederlandse economie aan de hand van enkele kernindicatoren. Het aantal ICT bedrijven in Nederland wordt gepresenteerd en de ontwikkeling van de ICT-sector wordt vergeleken met die van de Nederlandse economie. Ook worden de ICT-investeringen en uitgaven besproken, evenals de ontwikkeling van het aantal werkzame personen en het aantal openstaande vacatures in de ICT.

Bijna 100.000 ICT-bedrijven in 2023

In het vierde kwartaal van 2023 bestond de Nederlandse ICT-sector uit 99,8 duizend bedrijven. Gezamenlijk hadden ICT-bedrijven in 2023 een aandeel van 4,4 procent in het totale aantal Nederlandse bedrijven.

2.1. ICT bedrijven, vierde kwartaal
Categorie	ICT diensten	ICT groothandel	ICT industrie
2010	48230	6565	805
2011	51745	6345	815
2012	54315	6090	800
2013	56555	5900	795
2014	59985	5830	825
2015	63145	5685	850
2016	65480	5575	835
2017	67865	5545	840
2018	70795	5405	885
2019	74670	5400	945
2020	76210	5150	960
2021	81375	5185	920
2022	85025	4975	920
2023*	93495	5335	1010
* nader voorlopige cijfers

2.1. ICT bedrijven, vierde kwartaal
Categorie	ICT diensten	ICT groothandel	ICT industrie
2010	48230	6565	805
2011	51745	6345	815
2012	54315	6090	800
2013	56555	5900	795
2014	59985	5830	825
2015	63145	5685	850
2016	65480	5575	835
2017	67865	5545	840
2018	70795	5405	885
2019	74670	5400	945
2020	76210	5150	960
2021	81375	5185	920
2022	85025	4975	920
2023*	93495	5335	1010
* nader voorlopige cijfers

De meeste bedrijven in de ICT-sector zijn actief als ICT-dienstverlener; eind 2023 waren dit er bijna 93,5 duizend. Daarnaast waren er 5 335 ICT-groothandelsbedrijven en 1 010 bedrijven in de ICT-industrie.

Tussen 2011 en 2023 is het aantal ICT-bedrijven gestaag gestegen. Elk jaar werden er meer ICT-bedrijven opgericht dan opgeheven. Daarmee groeide het aantal ICT-bedrijven in Nederland in deze periode met gemiddeld 4,6 procent per jaar. De groei in ‘coronajaar’ 2020 viel wel aanzienlijk lager uit dan in de voorgaande jaren (1,6 procent). In 2023 was de groei met 9,8 procent het grootst.

Eind 2023 bestond 94 procent van de ICT-sector uit dienstverlenende bedrijven. Ten opzichte van 2011 is hun aandeel in de ICT-sector gegroeid. In dat jaar was nog 88 procent van de bedrijven in de ICT-sector een dienstverlener. De aandelen van de ICT-groothandel en de ICT-industrie waren respectievelijk 5 en 1 procent in 2023. In 2011 omvatten deze sectoren respectievelijk 11 en (eveneens) 1 procent van het totale aantal ICT-bedrijven.

Stijging productiewaarde ICT-sector

De productiewaarde van de ICT-sector als geheel nam in 2022 toe met 8,1 procent. In 2021 kromp de productiewaarde nog met 2,5 procent. De productiewaarde van de Nederlandse economie als geheel nam in 2022 toe met 4,8 procent.

2.2 Productiewaarde van de ICT-sector en de Nederlandse economie
Categorie	Totaal ICT-sector (volumemutatie t.o.v. voorgaand jaar (%))	Totaal Nederland (volumemutatie t.o.v. voorgaand jaar (%))
2017	5,2	3,3
2018	-0,4	3,5
2019	-5,2	1,6
2020	-0,6	-3,6
2021	-2,5	4,9
2022	8,1	4,8

2.2 Productiewaarde van de ICT-sector en de Nederlandse economie
Categorie	Totaal ICT-sector (volumemutatie t.o.v. voorgaand jaar (%))	Totaal Nederland (volumemutatie t.o.v. voorgaand jaar (%))
2017	5,2	3,3
2018	-0,4	3,5
2019	-5,2	1,6
2020	-0,6	-3,6
2021	-2,5	4,9
2022	8,1	4,8

ICT-dienstverleners realiseerden in 2022 gezamenlijk een 11,4 procent hogere productiewaarde dan in 2021. Binnen de ICT-diensten waren vooral bedrijven in de IT- en informatiedienstverlening de aanjagers van de groei (+13,1 procent), maar ook telecommunicatiebedrijven droegen bij aan de groei (+4,6 procent).

ICT-sector groeit harder dan totale economie

De bruto toegevoegde waarde van de ICT-sector groeide in 2022 met 11,3 procent. Daarmee is de ICT-sector harder gegroeid dan de gehele Nederlandse economie die een groei van 5,7 procent kende. 2020 was een bijzonder jaar. In dat jaar kromp de gehele Nederlandse economie met 4,1 procent, terwijl de ICT-sector net als in de voorgaande jaren een groei doormaakte (+4,8 procent).

2.3 Bruto toegevoegde waarde van de ICT-sector en de Nederlandse economie
Categorie	Totaal ICT-sector (volumemutatie t.o.v voorgaand jaar (%))	Totaal Nederland (volumemutatie t.o.v voorgaand jaar (%))
2017	5,9	2,9
2018	5,2	2,3
2019	4,5	2
2020	4,8	-4,1
2021	3,7	6,6
2022	11,3	5,7

2.3 Bruto toegevoegde waarde van de ICT-sector en de Nederlandse economie
Categorie	Totaal ICT-sector (volumemutatie t.o.v voorgaand jaar (%))	Totaal Nederland (volumemutatie t.o.v voorgaand jaar (%))
2017	5,9	2,9
2018	5,2	2,3
2019	4,5	2
2020	4,8	-4,1
2021	3,7	6,6
2022	11,3	5,7

Meer dan een half miljoen ICT’ers werkzaam

In 2023 waren 603 duizend ICT’ers werkzaam in diverse bedrijfstakken van de Nederlandse economie. Tien jaar eerder, in 2013, waren dit er nog 334 duizend. Daarmee is het aantal werkzame ICT’ers in tien jaar tijd met 81 procent toegenomen.

Het aantal openstaande vacatures in de ICT-sector bedroeg eind december 2023 ruim 17,8 duizend. Eerder in 2023 was het aantal vacatures hoger; eind maart stonden er nog 21,3 duizend vacatures open. Het aantal openstaande ICT-vacatures was in 2023 ruim 2,5 keer groter dan tien jaar eerder (in 2013).

2.4 Openstaande vacatures en werkzame personen in de ICT¹⁾
Jaar		Openstaande vacatures (Openstaande vacatures (x 1 000))	Werkzame personen (Werkzame personen (x 1 000))
2013	1e kwartaal	6,5	334
2013	2e kwartaal	6,6
2013	3e kwartaal	6,5
2013	4e kwartaal	6,5
2014	1e kwartaal	7,9	349
2014	2e kwartaal	7,6
2014	3e kwartaal	7,8
2014	4e kwartaal	7,9
2015	1e kwartaal	9,4	363
2015	2e kwartaal	8,8
2015	3e kwartaal	10
2015	4e kwartaal	10,9
2016	1e kwartaal	11,6	375
2016	2e kwartaal	11
2016	3e kwartaal	10,1
2016	4e kwartaal	10,3
2017	1e kwartaal	12,3	376
2017	2e kwartaal	12,8
2017	3e kwartaal	11,9
2017	4e kwartaal	13,8
2018	1e kwartaal	15,8	410
2018	2e kwartaal	15,4
2018	3e kwartaal	15,7
2018	4e kwartaal	15,2
2019	1e kwartaal	17	449
2019	2e kwartaal	16,6
2019	3e kwartaal	17,2
2019	4e kwartaal	16,7
2020	1e kwartaal	13,8	461
2020	2e kwartaal	11,6
2020	3e kwartaal	12,8
2020	4e kwartaal	14,7
2021	1e kwartaal	17,4	556
2021	2e kwartaal	21,3
2021	3e kwartaal	21,3
2021	4e kwartaal	23,6
2022	1e kwartaal	26,8	615
2022	2e kwartaal	26
2022	3e kwartaal	24,4
2022	4e kwartaal	21,3
2023	1e kwartaal	21,3	603
2023	2e kwartaal	19,6
2023	3e kwartaal	19,2
2023	4e kwartaal	17,8
¹⁾ Banen voor ICT’ers betreffen beroepen met ISCO-2008 codes 133, 215, 251, 252, 351, 352 en 742. Vacatures in de ICT betreffen vacatures bij bedrijven met SBI-2008 codes 61, 62 en 63.

2.4 Openstaande vacatures en werkzame personen in de ICT¹⁾
Jaar		Openstaande vacatures (Openstaande vacatures (x 1 000))	Werkzame personen (Werkzame personen (x 1 000))
2013	1e kwartaal	6,5	334
2013	2e kwartaal	6,6
2013	3e kwartaal	6,5
2013	4e kwartaal	6,5
2014	1e kwartaal	7,9	349
2014	2e kwartaal	7,6
2014	3e kwartaal	7,8
2014	4e kwartaal	7,9
2015	1e kwartaal	9,4	363
2015	2e kwartaal	8,8
2015	3e kwartaal	10
2015	4e kwartaal	10,9
2016	1e kwartaal	11,6	375
2016	2e kwartaal	11
2016	3e kwartaal	10,1
2016	4e kwartaal	10,3
2017	1e kwartaal	12,3	376
2017	2e kwartaal	12,8
2017	3e kwartaal	11,9
2017	4e kwartaal	13,8
2018	1e kwartaal	15,8	410
2018	2e kwartaal	15,4
2018	3e kwartaal	15,7
2018	4e kwartaal	15,2
2019	1e kwartaal	17	449
2019	2e kwartaal	16,6
2019	3e kwartaal	17,2
2019	4e kwartaal	16,7
2020	1e kwartaal	13,8	461
2020	2e kwartaal	11,6
2020	3e kwartaal	12,8
2020	4e kwartaal	14,7
2021	1e kwartaal	17,4	556
2021	2e kwartaal	21,3
2021	3e kwartaal	21,3
2021	4e kwartaal	23,6
2022	1e kwartaal	26,8	615
2022	2e kwartaal	26
2022	3e kwartaal	24,4
2022	4e kwartaal	21,3
2023	1e kwartaal	21,3	603
2023	2e kwartaal	19,6
2023	3e kwartaal	19,2
2023	4e kwartaal	17,8
¹⁾ Banen voor ICT’ers betreffen beroepen met ISCO-2008 codes 133, 215, 251, 252, 351, 352 en 742. Vacatures in de ICT betreffen vacatures bij bedrijven met SBI-2008 codes 61, 62 en 63.

ICT-uitgaven bedrijfsleven en overheden nemen toe

In 2022²⁾ gaven bedrijven, overheden en consumenten samen ruim 75,3 miljard euro uit aan ICT-goederen en -diensten. Er werd 8,5 procent meer uitgegeven dan in 2021. Deze stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door een stijging in het intermediair verbruik van bedrijven en overheden, van 56,3 miljard naar 61,5 miljard. Onder het intermediair verbruik vallen onder andere uitgaven voor het onderhoud van software. De uitgaven aan ICT zijn in de periode 2015-2021 relatief gelijk gebleven (gemiddeld 61,8 miljard).

2.5 ICT-investeringen en uitgaven
Categorie	Investeringen (bedrag in miljoenen (lopende prijzen))	Uitgaven (bedrag in miljoenen (lopende prijzen))
2015	29731	61694
2016	25085	60628
2017	25629	62774
2018	25787	62296
2019	27977	61519
2020	28516	61929
2021	29179	61620
2022*	32700	75335
*Door een revisie van de methode zijn de ICT-uitgaven in 2022 niet vergelijkbaar met die voor eerdere jaren.

2.5 ICT-investeringen en uitgaven
Categorie	Investeringen (bedrag in miljoenen (lopende prijzen))	Uitgaven (bedrag in miljoenen (lopende prijzen))
2015	29731	61694
2016	25085	60628
2017	25629	62774
2018	25787	62296
2019	27977	61519
2020	28516	61929
2021	29179	61620
2022*	32700	75335
*Door een revisie van de methode zijn de ICT-uitgaven in 2022 niet vergelijkbaar met die voor eerdere jaren.

Investeringen in ICT groeien

In 2022 was het volume van de ICT-investeringen 7,7 procent groter dan in 2021. Gezamenlijk investeerden Nederlandse bedrijven en overheden 208,8 miljard euro in 2022. Van dit bedrag betrof 32,7 miljard euro investeringen in ICT. ICT-investeringen vertegenwoordigden daarmee bijna 16 procent van de totale investeringen in Nederland. In 2016 daalden de investeringen in de ICT nog met 4,6 miljard euro. In de periode daarna namen de investeringen gedurende 5 jaar (tot 2022) toe met gemiddeld bijna 1,3 miljard per jaar. In 2022 groeiden de ICT-investeringen het meest (+ 3,5 miljard).

²⁾ Door een revisie van de methode zijn de ICT-uitgaven voor 2022 niet vergelijkbaar met die voor eerdere jaren. Voor de berekening van de 8,5 procent toename in 2022 is een bedrag voor 2021 gebruikt dat berekend is met de gereviseerde methode. Voor eerdere jaren was het niet mogelijk de gereviseerde methode toe te passen. De jaren 2015-2021, gepresenteerd in figuur 2.5, zijn onderling wel vergelijkbaar.