1. Inleiding

Voor u ligt de eerste editie van de publicatie Digitalisering en kenniseconomie. Samen met het Dossier Digitalisering en kenniseconomie en het Dashboard Digitalisering en kenniseconomie is dit de opvolger van de CBS publicatie ICT, kennis en economie.

Het dashboard, het dossier en deze overzichtspublicatie vormen een eenheid. Het dashboard geeft de ontwikkelingen op het terrein van digitalisering en de kenniseconomie op hoofdlijnen in cijfers weer. Het dossier geeft juist de verdieping in de vorm van een verzameling inhoudelijke publicaties. Deze overzichtspublicatie geeft tekst en uitleg bij de ontwikkeling van de indicatoren van het dashboard¹⁾.

Het dashboard en de overzichtspublicatie geven geen uitputtend overzicht van bij het CBS beschikbare cijfers, maar geven de ontwikkelingen aan de hand van een aantal kernindicatoren. Informatie over het kennispotentieel in Nederland is in de oneven jaren onderdeel van deze publicatie, en is dus dit jaar niet opgenomen. Het dashboard bevat wel de informatie over dit onderdeel.

Nationaal perspectief

Deze publicatie heeft, net als het dashboard, een nationaal perspectief. Er wordt ingegaan op de situatie in Nederland zonder deze te vergelijken met andere landen. Voor een internationaal perspectief op digitalisering verwijzen we naar het werk van de Europese Commissie rond de Digital Decade. Dit overkoepelende framework heeft als doel de toegang tot technologie en innovatie te verzekeren voor inwoners van de EU. Om dit te bereiken zijn specifieke doelen gesteld op de terreinen connectiviteit, digitale vaardigheden, digitale bedrijven en digitale publieke voorzieningen. Jaarlijks worden er een voortgangsrapportage voor de EU als geheel en rapportages voor de afzonderlijke EU-landen, waaronder Nederland, gepubliceerd. De rapportages voor 2024 zijn hier te vinden. Naast de rapportages is er een DESI dashboard for the Digital Decade. Dit dashboard is opgezet om de voortgang van EU-landen te monitoren op het terrein van digitalisering. De stand van zaken en ontwikkelingen voor Nederland kunnen worden vergeleken met andere EU-landen.

Leeswijzer

De publicatie is als volgt opgebouwd. Hoofdstuk 2 behandelt de bijdrage van ICT aan de Nederlandse economie. Het hoofdstuk gaat in op het aantal ICT bedrijven in Nederland, de ICT-sector in vergelijking met de Nederlandse economie, ICT-investeringen en uitgaven, en het aantal werkzame personen en openstaande vacatures in de ICT. Hoofdstuk 3 bespreekt hoe bedrijven ICT toepassen en geeft cijfers over personeel dat werkt met internet, en telewerken, e-commerce en het gebruik van AI-technologie bij bedrijven. Hoofdstuk 4 richt zich op het internetgebruik bij personen. Er wordt ingegaan op internetgebruik, online communicatie, deelname aan sociale netwerken en online winkelen. Hoofdstuk 6 over R&D beschrijft de investeringen in kennis. Er wordt ingegaan op R&D in Nederland aan de hand van cijfers over R&D-uitgaven, personeel dat werkt aan R&D, en R&D intensiteit. Het afsluitende hoofdstuk gaat in op de uitkomsten van het meest recente CBS-onderzoek naar innovatie bij Nederlandse bedrijven. Het percentage innovatieve bedrijven komt aan bod en het aandeel bedrijven met product- en bedrijfsprocesinnovaties wordt besproken.