De koolstofboekhouding van Nederland

Annex II: Koolstofrekeningen 2020, in Mton koolstof

Koolstofrekeningen 2020, in Mton koolstof
Geosfeer Biosfeer Economie AtmosfeerTotaal
Mton CRuwe aardolieAardgasTotaal geosfeerForest landOverige biosfeerTotaal biosfeerKort-cyclischVaste activa, duurzame consumptie-goederenAfvalTotaal economieTotaal atmosfeerTotaal
Beginvoorraad2284105onb.onb.37007007032243769
Toevoegingen aan voorraad0,1001,28,59,7210101623755302
    Natuurlijke toename1,21,12,33,3
    Gereguleerde toename7,47,4202052
    Nieuwe ontdekkingen0
    Herwaarderingen naar boven0,10
    Herindelingen6,72,91121
    Import1847,44,6195
Verminderingen in voorraad0,618181,410122105,016,02319,7271
    Natuurlijke afname0,62,73,32,3
    Gereguleerde afname0,612120,97,48,3502,6527,4
    Herwaarderingen naar beneden5,95,9
    Herindelingen1406,721
    Export1435,04,0152
    Overige mutaties*3,62,76,3
Netto koolstofbalans-0,5-18-18-0,2-1,6-1,805,305,34531
Eindvoorraad216687onb.onb.36807607632693800
* De overige mutaties vormen een restpost en omvatten koolstofafvoer via het riool, opname in het lichaam, afvalstortplaatsen, kortetermijnvoorraden en statistische afwijkingen.

Deze tabel laat zien hoe vier sferen van de koolstofrekeningen met elkaar verbonden zijn. Elke sfeer heeft een eigen detailniveau, behalve de atmosfeer. Waar mogelijk is er een beginvoorraad vastgesteld (1 januari 2020), en daarna zijn er toevoegingen en verminderingen. De eindvoorraad (31 januari 2020) is de beginbalans plus de toevoegingen en min de verminderingen. Hieronder worden de verschillende stromen toegelicht. De kleuren in de tabel laten zien waar de belangrijkste interacties tussen of binnen de sferen zitten. Grijze vlakken betekent dat de combinatie van rij en kolom niet voor kan komen.

Natuurlijke toename/afname:

Dit gebeurt alleen in de biosfeer, omdat daar natuurlijke processen plaatsvinden. De toename komt doordat koolstof uit de atmosfeer wordt vastgelegd in bomen en planten (donkerblauwe kleur). De afname gebeurt door emissies uit de biosfeer, bijvoorbeeld uit veengebieden (lichtblauwe kleur). Een toename van koolstof in de biosfeer betekent in deze gevallen een afname in de atmosfeer.

Gereguleerde toename/afname:

Dit zijn koolstofstromen die ontstaan door menselijk handelen. Een gereguleerde toename is bijvoorbeeld koolstof die door gewassen wordt opgenomen uit de atmosfeer (bruine kleur). Mensen beïnvloeden dit door gewassen te planten. In de economie ontstaat een gereguleerde toename door de winning van aardgas, aardolie, hout, vis en gewassen, die uit andere sferen worden gehaald (groene cellen). Gewassen worden kort-cyclisch behandeld in de koolstofrekeningen: we nemen aan dat er evenveel koolstof wordt opgenomen door gewassen als dat er wordt geoogst in een jaar. Een belangrijke gereguleerde afname is het verbranden van energiebronnen in de economie, waarbij koolstof vrijkomt en naar de atmosfeer stroomt (oranje cellen).

Nieuwe ontdekkingen:

In 2020 waren er geen nieuwe ontdekkingen van bijvoorbeeld aardgas- of olievelden.

Herwaarderingen naar boven/beneden:

Soms wordt de voorraad aangepast door nieuwe informatie. Dit kan betekenen dat eerdere schattingen moeten worden aangepast om de tijdreeks kloppend te houden. Door de stopzetting van gaswinning uit het Groningenveld is de economisch winbare hoeveelheid bijvoorbeeld verlaagd, wat de voorraad in de geosfeer omlaag brengt.

Herindelingen:

Herindelingen gebeuren wanneer koolstof binnen een sfeer voor een ander doel wordt gebruikt. Dit is te zien in de economie (gele cellen), bijvoorbeeld als afval gerecycled wordt en als nieuwe grondstof terugkomt in de economie. Het omzetten van grondstoffen in duurzame goederen betekent dat kort-cyclische producten worden vervangen door langdurige opslag.

Overige mutaties:

Dit zijn kleine koolstofstromen, zoals het slijten van autoremblokken, koolstofverlies via het riool, of het gebruik van voorraden zoals aardgas en olie die binnen een jaar opgaan. Om de tabel overzichtelijk te houden, zijn deze samengevoegd onder "Overige mutaties”. Deze post is afgeleid als het verschil tussen de toevoegingen en verminderingen in de kolommen Kort-cyclisch en afval.

Netto koolstofbalans:

Dit is het verschil tussen de toenames en verminderingen binnen een kolom. Het geeft aan hoeveel de voorraad binnen een jaar is veranderd.