Overheidsfinanciën, derde kwartaal 2020

Uitgaven steunmaatregelen lager in 3e kwartaal

In het derde kwartaal van 2020 bedroegen de uitgaven aan steunmaatregelen in het kader van de coronacrisis ruim 6 miljard euro1). Hiermee waren deze uitgaven een stuk lager dan in het voorgaande kwartaal. Tot en met het derde kwartaal verleende de overheid voor 20 miljard euro2) aan steun in 2020.

Tot op heden heeft het kabinet drie steunpakketten aangekondigd, waarvan het derde pakket loopt tot medio 2021. Met het volledige pakket aan steunmaatregelen is naar schatting van het kabinet 52 miljard euro3) gemoeid. In het derde kwartaal gaf de overheid ruim 6 miljard euro uit aan steunmaatregelen. In de voorgaande twee kwartalen verleende de overheid voor 14 miljard euro aan steun.



De NOW (Tijdelijke Noodmaatregel voor Overbrugging Werkgelegenheid) is verreweg de grootste kostenpost. De NOW compenseert ondernemers voor een groot deel van de loonkosten bij een omzetdaling. Het UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen), de uitvoerder van deze regeling, verstrekte in het derde kwartaal ruim 4 miljard euro aan NOW subsidies. In de eerste drie kwartalen is met deze regeling een bedrag van 14 miljard euro gemoeid, waarmee de NOW goed is voor twee derde van de noodsteun.

Zelfstandige ondernemers die door de coronacrisis in financiële moeilijkheden komen worden ondersteund via de TOZO (Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandige Ondernemers). De TOZO wordt uitgevoerd door de gemeenten. In het derde kwartaal verstrekten gemeenten 0,7 miljard euro aan ondersteuning door middel van de TOZO. Dit is wel beduidend minder dan het tweede kwartaal, toen de gemeenten in het kader van deze regeling 1,7 miljard euro uitkeerden.

Een derde steunmaatregel voor ondernemers betreft de TOGS (Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren COVID-19). Deze steunmaatregel is eind juni opgevolgd door de TVL (Tegemoetkoming Vaste Lasten). De TOGS en TVL zijn beide tegemoetkomingen voor ondernemers die direct schade ondervinden van de diverse kabinetsmaatregelen om het coronavirus in te dammen, zoals het sluiten van de horeca. De TOGS omvatte een vast bedrag van 4 000 euro, terwijl bij de TVL de tegemoetkoming afhankelijk is van het omzetverlies. De overheid registreerde in het derde kwartaal van 2020 ruim een half miljard euro met betrekking tot deze steunmaatregel.

Naast de drie bovenstaande noodmaatregelen zijn er nog diverse andere steunmaatregelen van kleinere omvang. Zo werd in het derde kwartaal een half miljard euro uitgetrokken voor de aanschaf van extra medische hulpmiddelen. In het tweede kwartaal was in dit kader al zo’n 0,4 miljard euro bijgedragen. Bij andere steunmaatregelen lag het zwaartepunt van de uitgaven in het tweede kwartaal van 2020. Zo ontvingen zorgaanbieders 0,6 miljard euro voor extra gemaakte kosten, waarvan 0,5 miljard euro in het tweede kwartaal. De sierteelt en voedingstuinbouw ontving 0,2 miljard euro aan ondersteuning. Daarnaast hebben ouders die hun eigen bijdrage voor de kinderopvang hebben doorbetaald, terwijl deze gesloten was, een vergoeding gekregen. Dit kostte de schatkist in het tweede kwartaal 0,3 miljard euro.
1) Dit bedrag betreft de niet-financiële transacties van de overheid, exclusief overdrachten binnen de overheid
2) Bedragen zijn gebaseerd op voorlopige cijfers en kunnen worden bijgesteld
3) Raming ministerie van Financiën 16 december 2020, inclusief financiële transacties