Auteur: André Mares
De Nederlandse economie in 2023

7. Woningmarkt

Een bestaande koopwoning was in 2023 gemiddeld 2,9 procent goedkoper dan in 2022. Voor het eerst in tien jaar was de gemiddelde prijs lager dan in het voorgaande jaar. Een korte periode van dalende huizenprijzen lijkt echter voorbij.

De prijsindex bestaande koopwoningen bereikte in juli 2022 het hoogste niveau sinds de meting in 1995 begon. De stijgende prijzen hingen samen met de lage hypotheekrente, de schaarste op de woningmarkt, en de tijdelijke verlaging van de overdrachtsbelasting voor starters, maar ook met de lage werkloosheid en de hogere arbeidsparticipatie. In de loop van 2022 liepen hypotheekrente en inflatie op, waardoor de financieringsruimte van kopers afnam. Sinds augustus 2022 begonnen de huizenprijzen te dalen ten opzichte van een maand eerder. 

Nog geen jaar later, vanaf juni 2023, stegen de prijzen van bestaande koopwoningen elke maand weer. De woningmarkt was onverminderd krap. De werkloosheid bleef laag en veel werkenden hebben een stevige loonsverhoging gehad de afgelopen tijd. Zo waren de cao-lonen in het laatste halfjaar van 2023 gemiddeld 6,6 procent hoger dan een jaar eerder. 

Figuur 7.1 Prijsindex bestaande koopwoningen
JaarMaand 2020=100 (2020=100)
201077,5
201077,7
201077,4
201078
201077,5
201077,6
201078
201077,8
201077,5
201077,2
201076,9
201076,8
201176,7
201176,5
201176,6
201176,4
201176,2
201176,1
201176,2
201175,7
201175,2
201175
201174,4
201173,7
201273,9
201273,6
201272,8
201272,1
201271,8
201272,5
201269,9
201269,4
201269
201268,9
201269,1
201268,8
201366,8
201367,6
201367,6
201366,8
201366
201365,6
201366,3
201366,4
201366,3
201366,2
201366
201366,3
201466,6
201466,6
201466,5
201466,9
201466,9
201467,2
201467,7
201467,8
201467,7
201467,9
201467,8
201468,1
201568,3
201568,5
201568,6
201568,8
201568,9
201569,3
201569,9
201569,9
201570,4
201570,6
201570,7
201570,5
201671,2
201671,3
201671,8
201672
201672,4
201672,9
201673,6
201674,3
201674,9
201674,9
201675,2
201675,6
201776,3
201776,5
201777,4
201777,6
201778,3
201779
201779,7
201780,5
201780,8
201781,4
201781,8
201782,1
201883,1
201884
201884,3
201884,7
201885,5
201886,2
201887
201888,2
201888,5
201888,8
201889,7
201889,2
201990,7
201990,5
201990,9
201991,4
201991,8
201992,2
201993,2
201993,3
201993,9
201994,4
201994,9
201995
202096,4
202096,7
202097,5
202098,3
202099,1
202099,3
2020100,3
2020101,1
2020102,1
2020103
2020103,3
2020102,9
2021105,4
2021106,6
2021108,3
2021109,4
2021111,7
2021113,7
2021116,4
2021118,9
2021120,7
2021121,8
2021124
2021123,7
2022127,4
2022127,9
2022129,3
2022130,7
2022132,3
2022132,4
2022132,9
2022132,7
2022131,7
2022130,9
2022129,6
2022126,5
2023128,2
2023126,4
2023125,9
2023124,6
2023124,6
2023124,9
2023125,6
2023126,4
2023127,2
2023128,1
2023128,7
2023129
Bron: CBS, Kadaster

Het aantal woningtransacties bedroeg in 2023 ruim 182 duizend. Dat is 5,5 procent minder dan een jaar eerder. Ook in 2022 en 2021 waren er minder woningtransacties dan een jaar eerder.

Figuur 7.2 Aantal woningtransacties bestaande koopwoningen
JaarAantal woningtransacties
2010126127
2011120739
2012117261
2013110094
2014153511
2015178293
2016214793
2017241860
2018218491
2019218595
2020235511
2021226087
2022193103
2023182403

In 2023 zijn ruim 73 duizend nieuwbouwwoningen opgeleverd. Dat is iets minder dan de bijna 75 duizend nieuwbouwwoningen uit 2022, maar ligt wel boven het gemiddelde van ruim 61 duizend nieuwbouwwoningen in de afgelopen tien jaar. De daling van het aantal nieuwbouwwoningen in 2023 komt overeen met een dalende trend in het aantal vergunde nieuwbouwwoningen in de afgelopen twee jaar. Van 2019 tot 2021 liep dit aantal nog op, maar sindsdien is het cijfer afgenomen.

Vorig jaar is voor bijna 55 duizend nieuw te bouwen woningen een vergunning afgegeven. Dat is 15 procent minder dan in 2022. Het aantal vergunde nieuwbouwwoningen is een indicator voor het aantal woningen dat in de nabije toekomst gebouwd zal worden. De gemiddelde doorlooptijd vanaf de vergunningverlening tot realisatie is ongeveer twee jaar. 

Figuur 7.3 Nieuwbouwwoningen, vergund en opgeleverd
JaarVergund (x 1 000)Opgeleverd (x 1 000)
201327,249,3
201441,345,2
201555,648,4
201653,654,8
201769,763
20187066,6
201958,171,5
202067,270
202175,871,2
202264,574,6
202354,873,3