7. Lonen en prijzen
De stijging van de cao-lonen kwam in 2020 uit op 3,0 procent. Ondanks de coronacrisis is de cao-loonstijging in jaren niet zo hoog geweest. Daarbij speelt mee dat voor bijna drie kwart van de cao’s in maart (toen de eerste lockdown begon) al een akkoord was afgesloten over heel 2020. Gecorrigeerd voor inflatie bedroeg de cao-loonstijging 1,7 procent, de grootste toename in ruim 30 jaar.
De inflatie was met 1,3 procent lager dan in 2019. Toen bedroeg de gemiddelde prijsstijging nog 2,6 procent. Ondanks de daling van de inflatie in 2020 behoorde de prijsstijging in Nederland in het afgelopen jaar opnieuw tot een van de hoogste in de eurozone.
De afname van de inflatie is onder meer toe te schrijven aan de prijsontwikkeling van energie. Ook de prijzen van motorbrandstoffen en voedingsmiddelen drukten de inflatie. Voedingsmiddelen werden 2,0 procent duurder, terwijl de prijsstijging hiervan in 2019 nog 4,3 procent was. In 2019 werd het lage btw-tarief van 6 naar 9 procent verhoogd. In 2020 betaalden consumenten meer voor tabak dan een jaar eerder. De prijsstijgingen zijn vooral het gevolg van accijnsverhogingen.
| Jaren | Reële cao-lonen (% verandering) | Cao-lonen per uur inclusief bijzondere beloningen (% verandering) | Consumentenprijzen (% verandering) |
|---|---|---|---|
| 2008 | 0,8 | 3,3 | 2,5 |
| 2009 | 1,6 | 2,8 | 1,2 |
| 2010 | 0 | 1,3 | 1,3 |
| 2011 | -1,2 | 1,1 | 2,3 |
| 2012 | -1,1 | 1,4 | 2,5 |
| 2013 | -1,3 | 1,2 | 2,5 |
| 2014 | -0,1 | 0,9 | 1 |
| 2015 | 0,8 | 1,4 | 0,6 |
| 2016 | 1,5 | 1,8 | 0,3 |
| 2017 | 0 | 1,4 | 1,4 |
| 2018 | 0,3 | 2 | 1,7 |
| 2019 | -0,1 | 2,5 | 2,6 |
| 2020 | 1,7 | 3 | 1,3 |
Ondanks de coronacrisis bleven de huizenprijzen in 2020 stijgen. Belangrijkste oorzaken lijken de lage hypotheekrente en de schaarste op de woningmarkt, maar ook de relatief lage werkloosheid, de hogere lonen en de toegenomen besparing kunnen een rol spelen. Een bestaande koopwoning was in 2020 gemiddeld 7,8 procent duurder dan in 2019. Verder wisselden in Nederland 7,7 procent meer woningen van eigenaar dan in 2019.
In alle provincies waren koopwoningen duurder dan in 2019. De prijsstijgingen varieerden van 6,5 procent in Noord-Holland tot 10,4 procent in Groningen. Opvallend is dat de provincies met de grootste prijsstijgingen vooral buiten de Randstad, in het oosten en zuidwesten van Nederland, liggen.
In 2020 verhuisden meer mensen uit de Randstad dan ernaartoe. De trek uit de Randstad naar regio’s daarbuiten neemt de laatste jaren toe. Vooral stellen zonder kinderen en mensen ouder dan dertig jaar verlaten vaker dan voorheen de Randstad. Algemeen wordt verondersteld dat coronamaatregelen gevolgen kunnen hebben voor het verhuisgedrag van mensen. Mensen zouden meer behoefte hebben gekregen aan ruimte in en om de woning, waar ze noodgedwongen meer tijd doorbrengen. De verwachting dat thuiswerken ook na de coronapandemie gebruikelijk zal blijven, zou daarnaast als gevolg kunnen hebben dat werkenden verder van hun werk gaan wonen.
| Prijsindex (2015=100) | Aantal verkopen (voortschrijdend 12-maandsgemiddelde) (2015=100) | ||
|---|---|---|---|
| 2013 | 96,9 | 65,3 | |
| 2013 | 98,1 | 65,4 | |
| 2013 | 98,2 | 65,3 | |
| 2013 | 96,8 | 64,3 | |
| 2013 | 95,5 | 63,3 | |
| 2013 | 95 | 58,3 | |
| 2013 | 96,1 | 59,5 | |
| 2013 | 96,3 | 60,4 | |
| 2013 | 96,1 | 61,6 | |
| 2013 | 95,9 | 62,4 | |
| 2013 | 95,5 | 62,8 | |
| 2013 | 96,1 | 61,7 | |
| 2014 | 96,4 | 63,2 | |
| 2014 | 96,4 | 64,4 | |
| 2014 | 96,1 | 65 | |
| 2014 | 96,9 | 67,4 | |
| 2014 | 96,8 | 69,5 | |
| 2014 | 97,1 | 71,8 | |
| 2014 | 97,9 | 74,1 | |
| 2014 | 97,9 | 75,4 | |
| 2014 | 97,7 | 77,5 | |
| 2014 | 98 | 80 | |
| 2014 | 97,7 | 80,6 | |
| 2014 | 97,9 | 86,1 | |
| 2015 | 98,4 | 86,4 | |
| 2015 | 98,7 | 87,3 | |
| 2015 | 98,8 | 89,2 | |
| 2015 | 99,1 | 90,3 | |
| 2015 | 99,4 | 90,8 | |
| 2015 | 99,6 | 92,9 | |
| 2015 | 100,5 | 95,5 | |
| 2015 | 100,4 | 97,5 | |
| 2015 | 101,2 | 99,4 | |
| 2015 | 101,4 | 100,5 | |
| 2015 | 101,5 | 102,1 | |
| 2015 | 101,1 | 100 | |
| 2016 | 102,4 | 101,4 | |
| 2016 | 102,5 | 103,2 | |
| 2016 | 103 | 104,7 | |
| 2016 | 103,2 | 106,7 | |
| 2016 | 103,7 | 108,6 | |
| 2016 | 104,3 | 110,1 | |
| 2016 | 105,5 | 110,8 | |
| 2016 | 106,4 | 113,1 | |
| 2016 | 107,2 | 115,7 | |
| 2016 | 107 | 116,3 | |
| 2016 | 107,5 | 118,4 | |
| 2016 | 107,9 | 120,5 | |
| 2017 | 108,9 | 123,1 | |
| 2017 | 109,3 | 124,7 | |
| 2017 | 110,5 | 127,8 | |
| 2017 | 110,9 | 127,9 | |
| 2017 | 111,7 | 130,1 | |
| 2017 | 112,5 | 132,3 | |
| 2017 | 113,5 | 132,4 | |
| 2017 | 114,6 | 132,9 | |
| 2017 | 115 | 132,7 | |
| 2017 | 115,8 | 134,2 | |
| 2017 | 116,4 | 135 | |
| 2017 | 116,8 | 135,7 | |
| 2018 | 118,6 | 135,4 | |
| 2018 | 119,7 | 134,5 | |
| 2018 | 120,1 | 133,5 | |
| 2018 | 120,6 | 133,3 | |
| 2018 | 121,7 | 132,3 | |
| 2018 | 122,5 | 130,5 | |
| 2018 | 123,7 | 130,2 | |
| 2018 | 125,4 | 130,3 | |
| 2018 | 125,7 | 128 | |
| 2018 | 126,2 | 127,2 | |
| 2018 | 127,4 | 126,5 | |
| 2018 | 126,6 | 122,5 | |
| 2019 | 128,8 | 122 | |
| 2019 | 128,7 | 121,7 | |
| 2019 | 129,2 | 119,9 | |
| 2019 | 129,8 | 120,5 | |
| 2019 | 130,4 | 121,3 | |
| 2019 | 130,9 | 119,7 | |
| 2019 | 132,4 | 120,5 | |
| 2019 | 132,5 | 119,8 | |
| 2019 | 133,4 | 120,8 | |
| 2019 | 134,1 | 120,8 | |
| 2019 | 134,8 | 120,8 | |
| 2019 | 134,8 | 122,6 | |
| 2020 | 136,9 | 124 | |
| 2020 | 137,2 | 123,9 | |
| 2020 | 138,3 | 124,9 | |
| 2020 | 139,3 | 125,8 | |
| 2020 | 140,4 | 125 | |
| 2020 | 140,9 | 126,3 | |
| 2020 | 142,2 | 127,1 | |
| 2020 | 143,4 | 126,8 | |
| 2020 | 144,8 | 128,1 | |
| 2020 | 146,3 | 130 | |
| 2020 | 146,8 | 130,1 | |
| 2020 | 146,1 | 132,1 | |
| '21 | 149,7 | 136 | |
| '21 | 151,4 | 136,8 |