Technische toelichting
Bronnen
Dit artikel is gebaseerd op data uit de Veiligheidsmonitor (VM) 2021. Dit enquêteonderzoek, dat tweejaarlijks wordt uitgevoerd in opdracht van het CBS en het Ministerie van Justitie en Veiligheid, heeft als doel om de subjectieve veiligheid en het slachtofferschap van criminaliteit in Nederland in beeld te brengen en te monitoren. Van augustus tot en met oktober 2021 werden ruim 173 000 duizend inwoners van Nederland van 15 jaar of ouder geënquêteerd. De vragen gingen vooral over leefbaarheid en overlast in de woonbuurt, veiligheidsbeleving, slachtofferschap van (traditionele en online) criminaliteit, oordeel van de burger over de politie, en preventie van criminaliteit. Over de onderzoeksuitkomsten is eerder gepubliceerd (CBS, 2020). In de 2021-editie van de Veiligheidsmonitor zijn voor het eerst vragen opgenomen over discriminatie (zie hieronder). De belangrijkste onderzoeksuitkomsten zijn in dit artikel gepresenteerd.
Verder bevat dit artikel data afkomstig uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) 2021, een jaarlijks enquêteonderzoek dat wordt uitgevoerd door het CBS en TNO, in samenwerking met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het doel van NEA is het in kaart brengen van informatie op het gebied van arbeidsomstandigheden, arbeidsongevallen, arbeidsinhoud, arbeidsverhoudingen en arbeidsvoorwaarden van werknemers. In de periode 1 oktober tot en met 31 december 2021 werden ongeveer 50 duizend werknemers van 15 tot en met 74 jaar die in Nederland werken via internet geënquêteerd. In de NEA zijn ook vragen opgenomen over discriminatie op het werk (zie hieronder). De belangrijkste onderzoeksuitkomsten met betrekking tot dit thema zijn in dit artikel beschreven.
Vraagstellingen
Veiligheidsmonitor (VM)
De data in de VM waarop dit artikel is gebaseerd zijn verkregen door middel van de volgende vier vraagstellingen:
Heeft u zich in de afgelopen 12 maanden gediscrimineerd gevoeld?
- Ja
- Nee
- Geen antwoord
Op grond waarvan heeft u zich in de afgelopen 12 maanden gediscrimineerd gevoeld? U kunt meerdere antwoorden kiezen.
- Ras, huidskleur
- Geslacht
- Seksuele oriëntatie
- Transgender zijn
- Politieke overtuiging
- Godsdienst of levensovertuiging
- Handicap of chronische ziekte
- Burgerlijke staat
- Leeftijd
- Nationaliteit
- Arbeidsduur (fulltime of parttime)
- Soort contract (vast of tijdelijk)
- Anders
- Geen antwoord
Op welke manier(en) heeft u zich in de afgelopen 12 maanden gediscrimineerd gevoeld? U kunt meerdere antwoorden kiezen.
- Door discriminerende opmerkingen
- Door ongelijke behandeling / benadeling / voortrekken van bepaalde groepen
- Door bedreiging
- Door geweld / agressief gedrag
- Door vernieling / beschadiging van eigendommen
- Door negeren / uitsluiting
- Door roddels
- Het was meer een gevoel dan dat er iets gebeurde
- Door een negatief beeld / stigmatisering (bijvoorbeeld in de media)
- Anders
- Geen antwoord
Heeft u deze discriminatie gemeld? U kunt meerdere antwoorden kiezen.
- Ja, bij de politie
- Ja, bij een meldpunt voor discriminatie
- Ja, bij het College voor de Rechten van de Mens
- Ja, bij mijn werkgever / opleiding
- Ja, bij een andere instantie
- Nee
- Geen antwoord
Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA)
In de NEA zijn de volgende vragen opgenomen over discriminatie op het werk.
Bent u in de afgelopen 12 maanden persoonlijk gediscrimineerd op uw werk? Meerdere antwoorden mogelijk.
- Nee
- Ja, vanwege mijn geslacht
- Ja, vanwege mijn afkomst, huidskleur of nationaliteit
- Ja, vanwege mijn godsdienst of levensovertuiging
- Ja, vanwege mijn seksuele geaardheid/voorkeur
- Ja, vanwege mijn leeftijd
- Ja, vanwege mijn langdurige ziekte, aandoening of handicap
- Ja, vanwege mijn arbeidsduur (voltijd- of deeltijdwerk) of mijn contractvorm (tijdelijk of vast)
- Ja, vanwege mijn politieke voorkeur
- Ja, vanwege mijn zwangerschap
- Ja, vanwege een andere reden
Om welke andere reden gaat het dan?
Voor meer informatie zie de NEA-vragenlijst.
Analysemethoden
In dit artikel is gebruik gemaakt van de volgende analysemethoden.
Bivariate analyses
In bivariate analyses is de relatie tussen twee variabelen bekeken, in dit geval de relatie tussen de doelvariabelen over discriminatie de achtergrondkenmerken anderzijds. Met behulp van significantietoetsing is onderzocht of het verband tussen twee variabelen in de populatie statistisch significant is op basis van het steekproefresultaat. De in deze publicatie beschreven verschillen zijn statistisch significant, tenzij anders aangegeven.
Logistische regressieanalyse
In sommige gevallen bestaat er een samenhang tussen de achtergrondkenmerken. Zo is er een verband tussen ervaren discriminatie en leeftijd (jongeren ervaren vaker discriminatie dan ouderen) en een verband tussen onveiligheidsgevoelens en leeftijd (jongeren voelen zich vaker onveilig dan ouderen). Met behulp van multivariate logistische regressieanalyses is gekeken of de verschillen naar achtergrondkenmerken in stand blijven wanneer gecorrigeerd wordt voor deze samenhangen tussen deze kenmerken. De in deze publicatie beschreven verschillen blijven na correctie voor deze samenhangen bestaan, tenzij anders aangegeven.