3. Gronden van discriminatie

Van de gronden van discriminatie wordt een zestal (ras/huidskleur, nationaliteit, geslacht, leeftijd, seksuele oriëntatie en godsdienst/levensovertuiging) in de paragrafen 3.1 tot en met 3.6 nader uitgesplitst naar bevolkingsgroepen. In paragraaf 3.7 wordt een voorbeeld gegeven hoe discriminatie op meerdere gronden tegelijk kan voorkomen.

3.1 Ras/huidskleur

Mensen met een Surinaamse of Nederlands-Caribische herkomst ervaren vaakst discriminatie op grond van ras/huidskleur

Ruim een kwart van de personen met een Nederlands-Caribische en met een Surinaamse herkomst voelden zich in 2021 gediscrimineerd op grond van hun ras of huidskleur. Van degenen in deze herkomstgroepen die in 2021 discriminatie ervoeren, zei meer dan 80 procent dat dit was vanwege hun ras of huidskleur.

3.2 Nationaliteit

Brazilianen en Marokkanen het vaakst gediscrimineerd gevoeld op grond van nationaliteit

Brazilianen (30 procent), Marokkanen (27 procent), en ook Chinezen, Hongaren en Polen (alle drie rond de 25 procent) voelden zich in 2021 het vaakst gediscrimineerd op grond van hun nationaliteit²⁾. Na Nederlanders, kwam dit bij Belgen en mensen met een Indiaas paspoort relatief het minst vaak voor.

3.3 Geslacht

Van alle mannen voelde 1 procent zich in 2021 gediscrimineerd op grond van hun sekse, tegen 3 procent van alle vrouwen.
Van de mannen met discriminatie-ervaring zei 10 procent dat dit was op grond van hun geslacht. Van de vrouwen met discriminatie-ervaring gaf bijna 30 procent dit aan.

Jonge vrouwen ervaren het vaakst discriminatie op grond van geslacht

Jonge vrouwen voelden zich het vaakst gediscrimineerd op grond van geslacht: 6 procent van alle 15- tot 25-jarige vrouwen gaf dit aan (zie maatwerktabel). Van de jonge vrouwen met discriminatie-ervaring zei 40 procent dat dit was op grond van hun geslacht.

3.4 Leeftijd

Het percentage van de totale bevolking dat zich in 2021 gediscrimineerd voelde op grond van leeftijd ligt in alle leeftijdsgroepen rond de 2 procent. Onder degenen met discriminatie-ervaring vallen de 65-plussers op. Van hen zei ruim 1 op de 3 dat het ging om leeftijdsdiscriminatie. Bij de andere leeftijdsgroepen varieert dit van bijna 10 procent tot ruim 20 procent.  Er is weinig verschil tussen 65-plus-mannen en -vrouwen op dit punt (zie maatwerktabel). 

3.5 Seksuele oriëntatie

Homo’s voelen zich het vaakst gediscrimineerd op grond van hun seksuele oriëntatie: 17 procent van hen gaf dit aan, van de lesbiennes 12 procent. Bij de biseksuele mannen en vrouwen bedroegen deze percentages respectievelijk 7 en 6.
Van de homo’s met discriminatie-ervaring zeiden meer dan 7 op de 10 dat dit kwam door hun seksuele oriëntatie. Van de lesbiennes met discriminatie-ervaring gaf meer dan de helft dit aan. 

3.6 Godsdienst of levensovertuiging

De verschillen in ervaren discriminatie naar geloof of levensovertuiging zijn relatief groot. 
Van de islamieten voelde zich 18 procent gediscrimineerd op grond van hun geloof en van de joden  16 procent. Van de hindoes ervoer 4 procent en van de boeddhisten 2 procent discriminatie. Minder dan 1 procent van de rooms-katholieken en van de personen zonder religie of levensbeschouwing voelden zich in 2021 gediscrimineerd op grond van godsdienst of levensbeschouwing (dan wel op grond van het niet hebben hiervan). 
Van de islamieten met discriminatie-ervaring zeiden meer dan 6 op de 10 dat dit was op grond van hun geloof. Van degenen met een protestants of ander Christelijk geloof die zich in 2021 gediscrimineerd voelden zeiden ruim 2 op de 10 dit.  

3.7 Ervaren discriminatie op meerdere gronden tegelijk

Mensen kunnen meerdere sociale identiteiten tegelijk hebben. Iemand kan zich bijvoorbeeld identificeren als man, oudere, homoseksueel, Marokkaan en islamiet. Op grond van een of meer van deze sociale identiteiten kan discriminatie worden ervaren. 

Nadere analyse wijst uit dat islamieten bijvoorbeeld zich ongeveer even vaak gediscrimineerd voelden op grond van hun ras/huidskleur en nationaliteit als op grond van hun geloof. Hindoes ervoeren meer discriminatie op grond van ras/huidskleur dan op grond van godsdienst. En boeddhisten voelden zich vaker gediscrimineerd op grond van ras/huidskleur en nationaliteit dan op grond van geloof.