5. Verschillen in oversterfte naar leeftijd en geslacht

Oversterfte naar leeftijdsgroep

De sterfte tijdens de griepepidemie laat duidelijk een ander patroon zien dan de sterfte tijdens de eerste golf van de corona-epidemie: de griep heeft in 2017/’18 vooral geleid tot een verhoogde sterfte onder 80-plussers en in mindere mate ook onder 65- tot 80-jarigen terwijl COVID-19 onder alle leeftijdsgroepen tot oversterfte leidde.

Gedurende de griepepidemie was uitsluitend sprake van oversterfte onder personen van 65 jaar of ouder. De relatieve oversterfte onder 65- tot 80-jarigen lag in die periode op 10 procent en onder 80-plussers op 24 procent. Bij mensen van 50 tot 65 jaar was geen oversterfte terwijl bij degenen jonger dan 50 jaar zelfs sprake was van enige ondersterfte. Dit laatste betekent dat in deze periode iets minder mensen overleden dan verwacht.

In de negen weken van verhoogde sterfte gedurende de eerste golf van de corona-epidemie in het begin van 2020 was onder alle leeftijdsgroepen sprake van oversterfte. Onder 65- tot 80-jarigen lag de oversterfte op 33 procent en onder 80-plussers op 35 procent. Onder 50- tot 65-jarigen was de relatieve oversterfte 21 procent en onder personen jonger dan 50 jaar was deze 6 procent.

In Zuid-Nederland, het gebied dat als eerste met de uitbraak van het coronavirus werd geconfronteerd, was de sterfte onder 0- tot 65-jarigen bijna 20 procent hoger dan verwacht, onder 65- tot 80-jarigen bijna 50 procent hoger en onder 80-plussers bijna 60 procent hoger. In Noord-Nederland was er in geen enkele leeftijdsgroep sprake van verhoogde sterfte.

Oversterfte mannen en vrouwen

De sterfte gedurende de griepepidemie verschilt duidelijk van de sterfte tijdens de eerste golf van de corona-epidemie: COVID-19 raakte juist meer mannen dan vrouwen en daarnaast was ook het verschil in relatieve sterfte tussen mannen en vrouwen groter. Normaal gesproken overlijden er in Nederland iets meer vrouwen dan mannen, omdat er meer oudere vrouwen in Nederland wonen dan oudere mannen. Dat was ook het geval gedurende de achttien weken van verhoogde sterfte in de griepepidemie van 2017/’18. Er overleden 29,3 duizend mannen en 32,2 duizend vrouwen. De relatieve oversterfte onder vrouwen was in die periode met 19 procent iets hoger dan onder mannen, waar deze op 14 procent lag.

Tijdens de eerste golf van de corona-epidemie lag het aantal overleden vrouwen op 17,7 duizend, onder mannen was dat 18,2 duizend. De relatieve oversterfte lag in deze periode voor mannen aanzienlijk hoger dan voor vrouwen, 37 procent tegenover 28 procent. In Zuid-Nederland waren de verschillen nog duidelijker. De sterfte onder vrouwen was tijdens de corona-epidemie 40 procent hoger terwijl deze onder mannen 60 procent hoger was.