2. Data en analyse
Data
Voor dit onderzoek is uitgegaan van alle overledenen – ongeacht doodsoorzaak – in 2017 tot en met 2020. In de analyses zijn de volgende sociaal-demografische kenmerken opgenomen:
- geslacht;
- leeftijdsgroep (0 tot 50 jaar, 50 tot 65 jaar, 65 tot 80 jaar, 80 jaar of ouder);
- gebruik Wlz-zorg (Wlz-zorggebruikers, overige bevolking);
- regio (provincies).
De griepepidemie van 2017/’18 vond plaats van week 50 in 2017 tot en met week 15 van 2018 (Nivel, 2018). De eerste golf van de corona-epidemie vond plaats van week 11 tot en met week 19 van 2020.
Analyse
In dit artikel wordt de oversterfte vergeleken tijdens de griepepidemie van 2017/’18 en tijdens de eerste golf van de corona-epidemie van 2020 naar verschillende sociaal-demografische kenmerken.De oversterfte is een tijdelijke, bijzondere stijging van het aantal overledenen. Het is het verschil tussen het waargenomen aantal overledenen en het verwachte aantal overledenen in dezelfde periode. Het verwachte aantal overledenen wanneer er geen (corona/griep)epidemie was geweest, is geschat op basis van het aantal overledenen in de acht voorafgaande weken, gecorrigeerd voor seizoensgebonden factoren. Vanaf de eerste week van de (corona/griep)epidemie is aangenomen dat het te verwachten aantal sterfgevallen per week gelijk is aan die in acht voorafgaande weken. Bij de seizoensgebonden factoren is gecorrigeerd voor de gemiddelde weektemperatuur (Huynen et al., 2001). De aanname is dat elke graad Celsius dat deze temperatuur hoger is dan de gemiddelde temperatuur in de acht voorafgaande weken leidt tot 1 procent minder sterfte. Wanneer de temperatuur boven de 16,5 graad stijgt, neemt de sterfte weer toe met 2 procent per graad.
De acht voorafgaande weken van de griepepidemie in 2017/’18 betreffen week 43 tot en met 49 van 2017. De acht voorafgaande weken van de eerste golf van de corona-epidemie in 2020 betreffen week 3 tot en met 10 van 2020. In deze weken was er sprake van een milde griepepidemie in week 5 tot en met 7 van 2020 (Reukers et al., 2021). Een korte opleving van de griepepidemie in week 10 en 11 van 2020 overlapte met de eerste twee weken van de corona-epidemie.