1. Inleiding

Sinds de eerste positief geteste COVID-19 patiënt in Nederland op 27 februari 2020 en het eerste COVID-19 sterfgeval op 6 maart nam de totale sterfte in Nederland wekelijks toe (CBS, 29 mei 2020). Tot en met week 10 (tot en met 8 maart) overleden gemiddeld 3 136 mensen per week. Daarna steeg de sterfte naar een maximum van 5 084 in week 14 (30 maart tot en met 5 april). In week 20 (11 tot en met 17 mei) was de wekelijkse sterfte op een vergelijkbaar niveau als dezelfde periode in eerdere jaren. Naar schatting overleden in de eerste helft van 2020 bijna 9 duizend personen meer dan verwacht (CBS, 29 mei 2020).

De hogere sterfte vanwege het nieuwe virus zal een effect hebben op de levensverwachting. Op dit moment is nog niet bekend hoe dodelijk corona daadwerkelijk is en hoeveel mensen er de komende tijd nog gaan overlijden als gevolg van corona. De corona-epidemie is in veel landen nog niet voorbij en op meerdere plaatsen is al sprake van een tweede golf. Daarnaast heeft de reguliere zorg voor een periode (eind maart tot aan juni) grotendeels stil gelegen. Ook zijn de economische effecten van de lock down op de levensverwachting niet te verwaarlozen (Mackenbach et al. 2018). Dit maakt de toekomst erg onzeker.

In dit artikel wordt nagegaan wat voor effect corona mogelijk kan hebben op de levensverwachting. Het gaat hier om de directe sterfte als gevolg van het virus dat COVID-19 veroorzaakt (SARS-CoV-2), maar ook om de extra sterfte die er niet was geweest als er geen COVID-19-pandemie was uitgebroken, bijvoorbeeld vanwege de veranderingen in de zorg of de economie. De analyse is op basis van ‘wat als’-mogelijkheden waarbij de gevolgen voor de levensverwachting worden geschat. In de volgende paragraaf wordt eerst uitgelegd wat de levensverwachting is. In paragraaf 3 worden vervolgens de mogelijke effecten van corona op de levensverwachting getoond.