Auteur: Math Akkermans, Rianne Kloosterman, Elke Moons, Carin Reep, Maartje Tummers-van der Aa Publicatiedatum: 1-3-2022 00:00

Veiligheidsmonitor 2021

2. Leefbaarheid en overlast in woonbuurt

In dit hoofdstuk staat het thema leefbaarheid en overlast in de woonbuurt centraal. Eerst komt aan de orde hoe inwoners van Nederland de fysieke voorzieningen en sociale cohesie in hun buurt ervaren. Vervolgens gaat het om de overlast in de buurt. Welke vormen van overlast komen het meest voor en van welke heeft men de meeste last? Meer cijfermateriaal over dit onderwerp, uitgesplitst naar regio en persoonskenmerken, is beschikbaar in de StatLinetabellen Sociale Veiligheid (Veiligheidsmonitor) en in een maatwerktabel .

2.1 Fysieke voorzieningen en sociale cohesie in buurt

Fysieke voorzieningen

In de Veiligheidsmonitor is de tevredenheid over fysieke voorzieningen in de woonbuurt gemeten. Een meerderheid van 82 procent geeft aan (heel) tevreden te zijn over de straatverlichting in de woonbuurt. Over het onderhoud van plantsoenen en parken is 65 procent (heel) tevreden. Zestig procent is (heel) tevreden over het onderhoud van de straten, stoepen en pleintjes en over de speelplekken voor kinderen. De tevredenheid over voorzieningen voor jongeren, zoals sportveldjes of een buurthuis is met 45 procent lager¹⁾.

2.1.1 Fysieke voorzieningen in buurt, 2021
	2021 (% (heel) tevreden)
Straatverlichting	82,4
Onderhoud van plantsoenen en parken	64,7
Onderhoud van stoepen, straten en pleintjes	60,1
Speelplekken voor kinderen	60,1
Voorzieningen voor jongeren	45,4

2.1.1 Fysieke voorzieningen in buurt, 2021
	2021 (% (heel) tevreden)
Straatverlichting	82,4
Onderhoud van plantsoenen en parken	64,7
Onderhoud van stoepen, straten en pleintjes	60,1
Speelplekken voor kinderen	60,1
Voorzieningen voor jongeren	45,4

Sociale cohesie

Ook de sociale cohesie in de eigen woonbuurt is onderzocht. Ruim driekwart vindt dat de mensen in de buurt op een prettige manier met elkaar omgaan. Bijna driekwart zegt dat zij de huissleutel aan de buren zouden durven geven als ze op vakantie gaan of langere tijd afwezig zijn. Bijna 70 procent is tevreden over de bevolkingssamenstelling in de eigen buurt. Het percentage dat veel contact heeft met andere buurtbewoners is relatief laag (minder dan 40 procent). De enige negatief geformuleerde stelling ‘De mensen in de buurt kennen elkaar nauwelijks’ wordt door een kwart onderschreven.

2.1.2 Sociale cohesie in buurt, 2021
	2021 (% (helemaal) eens)
De mensen in de buurt gaan op een prettige manier met elkaar om	75,8
Als ik op vakantie zou gaan of langere tijd afwezig zou zijn, zou ik mijn huissleutel aan de buren durven te geven	72,8
Ik ben tevreden over de bevolkingssamenstelling in de buurt	68,5
Ik voel me thuis bij de mensen die in de buurt wonen	63,5
Ik woon in een gezellige buurt waar mensen elkaar helpen	61,3
In deze buurt durven de mensen elkaar aan te spreken op onwenselijk gedrag	49,5
Ik heb veel contact met andere buurtbewoners	37,4
De mensen in de buurt kennen elkaar nauwelijks	24,6

2.1.2 Sociale cohesie in buurt, 2021
	2021 (% (helemaal) eens)
De mensen in de buurt gaan op een prettige manier met elkaar om	75,8
Als ik op vakantie zou gaan of langere tijd afwezig zou zijn, zou ik mijn huissleutel aan de buren durven te geven	72,8
Ik ben tevreden over de bevolkingssamenstelling in de buurt	68,5
Ik voel me thuis bij de mensen die in de buurt wonen	63,5
Ik woon in een gezellige buurt waar mensen elkaar helpen	61,3
In deze buurt durven de mensen elkaar aan te spreken op onwenselijk gedrag	49,5
Ik heb veel contact met andere buurtbewoners	37,4
De mensen in de buurt kennen elkaar nauwelijks	24,6

Op basis van de vragen over fysieke voorzieningen en sociale cohesie zijn schaalscores berekend. Deze schaalscores lopen van 0 tot en met 10, waarbij een hogere score overeenkomt met een positiever oordeel. De gemiddelde schaalscore voor fysieke voorzieningen bedraagt 6,5, de gemiddelde schaalscore voor sociale cohesie is 6,4. De schaalscore voor fysieke voorzieningen is gebaseerd op alle vragen, de schaalscore voor sociale cohesie op vier stellingen: 1. de mensen in de buurt kennen elkaar nauwelijks, 2. de mensen in de buurt gaan op een prettige manier met elkaar om, 3. ik woon in een gezellige buurt waar mensen elkaar helpen (ofwel waar veel saamhorigheid is), 4. ik voel me thuis bij de mensen die in de buurt wonen.

Fysieke voorzieningen en sociale cohesie naar stedelijkheid

Het oordeel over de fysieke voorzieningen in de buurt verschilt nagenoeg niet tussen meer verstedelijkte en minder verstedelijkte woonbuurten. Het oordeel over de sociale cohesie in de buurt daarentegen verschilt sterk naar stedelijkheidsgraad: bewoners van minder verstedelijkte buurten ervaren duidelijk meer sociale cohesie in hun buurt dan bewoners van meer verstedelijkte buurten.

2.1.3 Fysieke voorzieningen en sociale cohesie in buurt¹⁾, 2021
	Zeer sterk stedelijk (Schaalscore (0 = laag; 10 = hoog))	Sterk stedelijk (Schaalscore (0 = laag; 10 = hoog))	Matig stedelijk (Schaalscore (0 = laag; 10 = hoog))	Weinig stedelijk (Schaalscore (0 = laag; 10 = hoog))	Niet stedelijk (Schaalscore (0 = laag; 10 = hoog))
Fysieke voorzieningen	6,5	6,5	6,6	6,5	6,4
Sociale cohesie	5,9	6,3	6,5	6,8	7,1
¹⁾ Het betreft de stedelijkheidsgraad van de buurt waar men woont.

2.1.3 Fysieke voorzieningen en sociale cohesie in buurt¹⁾, 2021
	Zeer sterk stedelijk (Schaalscore (0 = laag; 10 = hoog))	Sterk stedelijk (Schaalscore (0 = laag; 10 = hoog))	Matig stedelijk (Schaalscore (0 = laag; 10 = hoog))	Weinig stedelijk (Schaalscore (0 = laag; 10 = hoog))	Niet stedelijk (Schaalscore (0 = laag; 10 = hoog))
Fysieke voorzieningen	6,5	6,5	6,6	6,5	6,4
Sociale cohesie	5,9	6,3	6,5	6,8	7,1
¹⁾ Het betreft de stedelijkheidsgraad van de buurt waar men woont.

Trends in fysieke voorzieningen en sociale cohesie

Over de periode 2008–2021 is het oordeel over de fysieke voorzieningen in de buurt weinig veranderd. Ook het oordeel over de sociale cohesie in de buurt, dat gemeten is tussen 2005 en 2021, laat een stabiel beeld zien.

2.1.4 Fysieke voorzieningen en sociale cohesie - trends¹⁾
	Fysieke voorzieningen (2005/2008 = 100)	Sociale cohesie (2005/2008 = 100)
2005		100,0
2006		99,5
2007		99,9
2008	100,0	100,5
2009	100,6	100,8
2010	101,2	101,1
2011	102,8	101,6
2012	101,5	101,5
2013	101,1	101,2
2014	102,0	101,4
2015	102,0	101,3
2016	103,1	101,7
2017	102,2	101,3
2018
2019	103,5	102,4
2020
2021	103,9	102,8
¹⁾ In 2018 en 2020 heeft geen meting plaatsgevonden.

2.1.4 Fysieke voorzieningen en sociale cohesie - trends¹⁾
	Fysieke voorzieningen (2005/2008 = 100)	Sociale cohesie (2005/2008 = 100)
2005		100,0
2006		99,5
2007		99,9
2008	100,0	100,5
2009	100,6	100,8
2010	101,2	101,1
2011	102,8	101,6
2012	101,5	101,5
2013	101,1	101,2
2014	102,0	101,4
2015	102,0	101,3
2016	103,1	101,7
2017	102,2	101,3
2018
2019	103,5	102,4
2020
2021	103,9	102,8
¹⁾ In 2018 en 2020 heeft geen meting plaatsgevonden.

Leefbaarheid buurt

Nederlanders geven de leefbaarheid in hun buurt gemiddeld een 7,6 als rapportcijfer. Elf procent vindt dat de buurt waarin zij wonen er in de afgelopen 12 maanden op vooruit is gegaan, 16 procent is juist van mening dat hun buurt erop achteruit is gegaan. De meerderheid ziet geen verandering.

2.2 Functioneren gemeente inzake leefbaarheid en veiligheid buurt

Functioneren gemeente naar stedelijkheid

Van de Nederlanders is 44 procent (zeer) tevreden over het functioneren van de eigen gemeente als het gaat om de aanpak van leefbaarheid en veiligheid. Deze tevredenheid verschilt niet wezenlijk naar de stedelijkheidsgraad van de woongemeente.

2.2.1 Tevredenheid functioneren gemeente inzake aanpak leefbaarheid en veiligheid¹⁾, 2021
	Totaal (% (zeer) tevreden)
Totaal	44,1
Zeer sterk stedelijk	43,0
Sterk stedelijk	43,3
Matig stedelijk	45,9
Weinig stedelijk	45,2
Niet stedelijk	44,4
¹⁾ Het betreft de stedelijkheidsgraad van de gemeente waar men woont.

2.2.1 Tevredenheid functioneren gemeente inzake aanpak leefbaarheid en veiligheid¹⁾, 2021
	Totaal (% (zeer) tevreden)
Totaal	44,1
Zeer sterk stedelijk	43,0
Sterk stedelijk	43,3
Matig stedelijk	45,9
Weinig stedelijk	45,2
Niet stedelijk	44,4
¹⁾ Het betreft de stedelijkheidsgraad van de gemeente waar men woont.

Functioneren gemeente in 70-duizend-plus-gemeenten

In gemeenten met meer dan 70 duizend inwoners is 43 procent tevreden over het functioneren van de gemeente inzake leefbaarheid en veiligheid. Dat percentage is vergelijkbaar met het landelijke gemiddelde (44 procent), en ook met dat van de G4 (42 procent) en de G40²⁾ (43 procent).
Binnen de 52 70-duizend-plus-gemeenten varieert het percentage inwoners dat (zeer) tevreden is over het functioneren van de gemeente van 28 in Sittard-Geleen tot 57 in Amstelveen.

2.2.2 Tevredenheid functioneren gemeente - naar 70-duizend-plus-gemeente, 2021
Gemeentenaam	Percentage (zeer) tevreden (%)
Amstelveen	57,3
Zwolle	55
Leidschendam-Voorburg	50,9
Leiden	50,5
Meierijstad	49,4
Utrecht	48,7
Leeuwarden	48,4
Groningen	47,8
Breda	47,5
Zoetermeer	47,5
Nijmegen	47,4
HoekscheWaard	47,3
Apeldoorn	47,2
Hilversum	46,8
Alkmaar	46,8
Ede	46,3
SudwestFryslan	45,9
Tilburg	45,6
Amersfoort	44,9
Delft	44,6
Arnhem	44,2
Hengelo	44,2
Deventer	43,1
Haarlemmermeer	43
Eindhoven	42,9
SHertogenbosch	42,6
Oss	42,5
Westland	42,4
AlphenaandenRijn	42
Amsterdam	41,9
Dordrecht	41,5
Haarlem	41,4
Emmen	41,1
SGravenhage	40,9
Helmond	40,5
Maastricht	39,8
Enschede	39,4
Purmerend	39,4
Hoorn	39,1
Roosendaal	39
Rotterdam	38,7
Lelystad	38,7
Gouda	37,8
Almelo	37,7
Almere	36,1
Venlo	36
Zaanstad	34,8
Nissewaard	34,3
Schiedam	32,4
Vlaardingen	30,1
Heerlen	29,8
Sittard-Geleen	28,2

2.2.2 Tevredenheid functioneren gemeente - naar 70-duizend-plus-gemeente, 2021
Gemeentenaam	Percentage (zeer) tevreden (%)
Amstelveen	57,3
Zwolle	55
Leidschendam-Voorburg	50,9
Leiden	50,5
Meierijstad	49,4
Utrecht	48,7
Leeuwarden	48,4
Groningen	47,8
Breda	47,5
Zoetermeer	47,5
Nijmegen	47,4
HoekscheWaard	47,3
Apeldoorn	47,2
Hilversum	46,8
Alkmaar	46,8
Ede	46,3
SudwestFryslan	45,9
Tilburg	45,6
Amersfoort	44,9
Delft	44,6
Arnhem	44,2
Hengelo	44,2
Deventer	43,1
Haarlemmermeer	43
Eindhoven	42,9
SHertogenbosch	42,6
Oss	42,5
Westland	42,4
AlphenaandenRijn	42
Amsterdam	41,9
Dordrecht	41,5
Haarlem	41,4
Emmen	41,1
SGravenhage	40,9
Helmond	40,5
Maastricht	39,8
Enschede	39,4
Purmerend	39,4
Hoorn	39,1
Roosendaal	39
Rotterdam	38,7
Lelystad	38,7
Gouda	37,8
Almelo	37,7
Almere	36,1
Venlo	36
Zaanstad	34,8
Nissewaard	34,3
Schiedam	32,4
Vlaardingen	30,1
Heerlen	29,8
Sittard-Geleen	28,2

Wanneer rekening wordt gehouden met de betrouwbaarheidsintervallen rondom de uitkomsten is de tevredenheid over het functioneren van de gemeente hoger dan gemiddeld in Amstelveen, Apeldoorn, Breda, Groningen, Hilversum, Hoeksche Waard, Leiden, Leidschendam-Voorburg, Leeuwarden, Meierijstad, Nijmegen, Utrecht en Zwolle (zie StatLinetabel Sociale Veiligheid (veiligheidsmonitor); regio). Lager dan gemiddeld is deze tevredenheid in Almere, ’s-Gravenhage, Heerlen, Maastricht, Nissewaard, Rotterdam, Schiedam, Sittard-Geleen, Venlo, Vlaardingen en Zaanstad.

Inzet gemeente voor leefbaarheid en veiligheid buurt

Bijna de helft (47 procent) van de inwoners van Nederland vindt dat de gemeente zich inzet voor de leefbaarheid en veiligheid in de buurt (zie maatwerktabel). Veertig procent is van mening dat de gemeente de buurt informeert over de aanpak van de leefbaarheid en veiligheid in de buurt. Verder geeft 34 procent aan dat de gemeente de buurt betrekt bij de aanpak van de leefbaarheid en veiligheid in de buurt. Bewoners van zeer sterk stedelijke gemeenten geven relatief vaak aan dat de gemeente zich inzet voor de leefbaarheid en veiligheid in de buurt en dat zij de buurt informeert en betrekt.

Zichtbaarheid gemeentelijke handhavers

Gemeentelijke handhavers houden zich bezig met het vergroten van de leefbaarheid en veiligheid. Zeven procent van de bevolking ziet vaak gemeentelijke handhavers in de eigen buurt en 23 procent ziet hen soms. Op andere plekken in de gemeente ziet 16 procent vaak gemeentelijke handhavers en 41 procent soms. De zichtbaarheid van de handhavers is in meer stedelijke woonbuurten en -gemeenten groter dan in minder stedelijke woonbuurten en -gemeenten.

2.2.3 Zichtbaarheid gemeentelijke handhavers en oordeel over hun functioneren¹⁾, 2021
		Vaak (%)	Soms (%)	(Zeer) tevreden (%)
Zichtbaarheid handhavers in buurt	Totaal	7,4	22,5
Zichtbaarheid handhavers in buurt	Zeer sterk stedelijk	13,2	32,1
Zichtbaarheid handhavers in buurt	Sterk stedelijk	8,3	23,9
Zichtbaarheid handhavers in buurt	Matig stedelijk	4,5	19,2
Zichtbaarheid handhavers in buurt	Weinig stedelijk	3,1	15,6
Zichtbaarheid handhavers in buurt	Niet stedelijk	2,1	9,8
Zichtbaarheid handhavers elders in gemeente	Totaal	16,2	41,2
Zichtbaarheid handhavers elders in gemeente	Zeer sterk stedelijk	27,3	46,4
Zichtbaarheid handhavers elders in gemeente	Sterk stedelijk	19,6	47,2
Zichtbaarheid handhavers elders in gemeente	Matig stedelijk	11	41,4
Zichtbaarheid handhavers elders in gemeente	Weinig stedelijk	6,1	32,7
Zichtbaarheid handhavers elders in gemeente	Niet stedelijk	3,9	22,7
Oordeel over functioneren handhavers²⁾	Totaal			25,1
Oordeel over functioneren handhavers²⁾	Zeer sterk stedelijk			27,8
Oordeel over functioneren handhavers²⁾	Sterk stedelijk			25,6
Oordeel over functioneren handhavers²⁾	Matig stedelijk			24,1
Oordeel over functioneren handhavers²⁾	Weinig stedelijk			21,8
Oordeel over functioneren handhavers²⁾	Niet stedelijk			21,2
¹⁾ Het betreft de stedelijkheidsgraad van de gemeente waar men woont. ²⁾ Het gaat hier om degenen die weleens gemeentelijke handhavers in hun buurt of elders in de gemeente zien.

2.2.3 Zichtbaarheid gemeentelijke handhavers en oordeel over hun functioneren¹⁾, 2021
		Vaak (%)	Soms (%)	(Zeer) tevreden (%)
Zichtbaarheid handhavers in buurt	Totaal	7,4	22,5
Zichtbaarheid handhavers in buurt	Zeer sterk stedelijk	13,2	32,1
Zichtbaarheid handhavers in buurt	Sterk stedelijk	8,3	23,9
Zichtbaarheid handhavers in buurt	Matig stedelijk	4,5	19,2
Zichtbaarheid handhavers in buurt	Weinig stedelijk	3,1	15,6
Zichtbaarheid handhavers in buurt	Niet stedelijk	2,1	9,8
Zichtbaarheid handhavers elders in gemeente	Totaal	16,2	41,2
Zichtbaarheid handhavers elders in gemeente	Zeer sterk stedelijk	27,3	46,4
Zichtbaarheid handhavers elders in gemeente	Sterk stedelijk	19,6	47,2
Zichtbaarheid handhavers elders in gemeente	Matig stedelijk	11	41,4
Zichtbaarheid handhavers elders in gemeente	Weinig stedelijk	6,1	32,7
Zichtbaarheid handhavers elders in gemeente	Niet stedelijk	3,9	22,7
Oordeel over functioneren handhavers²⁾	Totaal			25,1
Oordeel over functioneren handhavers²⁾	Zeer sterk stedelijk			27,8
Oordeel over functioneren handhavers²⁾	Sterk stedelijk			25,6
Oordeel over functioneren handhavers²⁾	Matig stedelijk			24,1
Oordeel over functioneren handhavers²⁾	Weinig stedelijk			21,8
Oordeel over functioneren handhavers²⁾	Niet stedelijk			21,2
¹⁾ Het betreft de stedelijkheidsgraad van de gemeente waar men woont. ²⁾ Het gaat hier om degenen die weleens gemeentelijke handhavers in hun buurt of elders in de gemeente zien.

Functioneren gemeentelijke handhavers

Een kwart van de mensen die weleens gemeentelijke handhavers in hun buurt of elders in de gemeente zien is (zeer) tevreden over het functioneren van deze handhavers. Een derde is over hen niet tevreden en niet ontevreden. Elf procent is (zeer) ontevreden. Verder zegt 30 procent dit niet te kunnen beoordelen. Het percentage dat (zeer) tevreden is over het functioneren van gemeentelijke handhavers neemt toe met de stedelijkheidsgraad van de woongemeente en loopt uiteen van 21 procent in niet stedelijke gemeenten tot 28 procent in zeer sterk stedelijke gemeenten.

2.3 Overlast in buurt

Om een beeld te krijgen van het vóórkomen van buurtoverlast en de beleving hiervan is in de Veiligheidsmonitor voor een 17-tal vormen van overlast gevraagd of deze weleens voorkomen in de eigen buurt en zo ja, in welke mate men daar zelf overlast van ervaart (antwoordmogelijkheden: ‘veel overlast’, ‘een beetje overlast’, ‘weinig overlast’, ‘geen antwoord’). Deze afzonderlijke overlastvormen zijn hieronder ingedeeld in vier categorieën: fysieke verloedering, sociale overlast, verkeersoverlast en milieuoverlast.

Fysieke verloedering

Fysieke verloedering bestaat uit vier overlastvormen, te weten: ‘rommel op straat’, ‘vernield straatmeubilair, bijvoorbeeld vuilnisbakken of bankjes’, ‘bekladde muren of gebouwen’, en ‘hondenpoep, bijvoorbeeld op de stoep of op grasveldjes’.
Het grootste overlastprobleem in de fysieke sfeer is hondenpoep: 58 procent geeft aan hier zelf overlast van te ervaren en 16 procent ervaart zelfs veel overlast.³⁾ Van rommel op straat heeft 44 procent zelf overlast, 8 procent ervaart veel overlast. Van vernieling van straatmeubilair en bekladde muren of gebouwen wordt minder vaak overlast ervaren.
In totaal zeggen ruim 7 op de 10 overlast te hebben van een of meer vormen van fysieke verloedering in hun buurt. Ruim 2 op de 10 zeggen veel overlast van fysieke verloedering te hebben.

Sociale overlast

Sociale overlast in de buurt omvat de volgende zeven vormen van overlast: ‘dronken mensen op straat’, ‘verwarde personen’, ‘drugsgebruik, bijv. op straat of bij coffeeshops’, ‘drugshandel’, ‘overlast door buurtbewoners’, ‘mensen die op straat worden lastiggevallen’ en ‘rondhangende jongeren’.
De grootste overlast in de sociale sfeer komt van rondhangende jongeren en van buurtbewoners. Ongeveer 20 procent van de mensen geeft aan overlast hiervan te ervaren en ongeveer 5 procent zegt veel overlast te ervaren. Het lastigvallen van mensen op straat wordt het minst vaak als overlast ervaren.
In totaal zeggen ruim 4 op de 10 overlast te hebben van een of meer vormen van sociale overlast. Ruim 1 op de 10 heeft veel sociale overlast.

Verkeersoverlast

Bij verkeersoverlast in de buurt gaat het om ‘parkeerproblemen, bijvoorbeeld fout geparkeerde voertuigen of te weinig plaatsen’, ‘te hard rijden’ en ‘agressief verkeersgedrag’.
Te hard rijden is het grootste overlastprobleem: 56 procent geeft aan overlast hiervan te hebben. Een vijfde zegt veel overlast te hebben. Van parkeerproblemen heeft een vergelijkbaar percentage veel overlast. Van agressief verkeersgedrag wordt het minst vaak overlast ervaren.
In totaal zeggen ruim 7 op de 10 dat ze last hebben van een of meer vormen van verkeersoverlast. Ruim 3 op de 10 ervaren veel verkeersoverlast.

Milieuoverlast

Milieuoverlast bestaat uit de volgende drie overlastvormen: ‘overlast van horecagelegenheden zoals cafés, restaurants of snackbars’, ‘geluidsoverlast’ en ‘stankoverlast’.
31 procent van de mensen ervaart geluidsoverlast in de buurt. Tien procent heeft veel overlast hiervan. Van stankoverlast en vooral van overlast van horecagelegenheden ervaart men minder vaak hinder.
In totaal zeggen bijna 4 op de 10 dat ze overlast ervaren van een of meer vormen van milieuoverlast. Ruim 1 op de 10 heeft veel milieuoverlast.

Overlast totaal

Het percentage mensen dat overlast ervaart van een of meer van de 17 onderzochte overlastvormen geeft de totaal ervaren overlast weer. Een grote meerderheid van 89 procent zegt overlast te ervaren van ten minste één overlastvorm. Bijna de helft van de mensen (46 procent) zegt veel overlast in de buurt te ervaren.

2.3.1 Overlast in buurt, 2021
	Ervaart overlast (%)	Ervaart veel overlast (%)
Fysieke overlast	71,1	21,7
waarvan:
Hondenpoep	58,2	16,3
Rommel op straat	44,1	8,2
Vernield straatmeubilair	17,2	2,4
Bekladde muren of gebouwen	10,2	1,3

Sociale overlast	41,8	12,3
waarvan:
Rondhangende jongeren	21,5	5,7
Overlast door buurtbewoners	20,2	5,2
Dronken mensen op straat	13,1	2,5
Drugshandel	11,1	3,4
Drugsgebruik	11,0	3,0
Verwarde personen	10,9	2,1
Mensen op straat lastiggevallen	5,1	1,4

Verkeersoverlast	71,5	31,3
waarvan:
Te hard rijden	55,9	20,2
Parkeerproblemen	43,5	17,7
Agressief verkeersgedrag	26,5	9,3

Milieuoverlast	37,0	12,6
waarvan:
Geluidsoverlast	31,2	10,1
Stankoverlast	13,0	4,1
Overlast van horecagelegenheden	4,3	1,3

Overlast totaal	88,8	45,6

2.3.1 Overlast in buurt, 2021
	Ervaart overlast (%)	Ervaart veel overlast (%)
Fysieke overlast	71,1	21,7
waarvan:
Hondenpoep	58,2	16,3
Rommel op straat	44,1	8,2
Vernield straatmeubilair	17,2	2,4
Bekladde muren of gebouwen	10,2	1,3

Sociale overlast	41,8	12,3
waarvan:
Rondhangende jongeren	21,5	5,7
Overlast door buurtbewoners	20,2	5,2
Dronken mensen op straat	13,1	2,5
Drugshandel	11,1	3,4
Drugsgebruik	11,0	3,0
Verwarde personen	10,9	2,1
Mensen op straat lastiggevallen	5,1	1,4

Verkeersoverlast	71,5	31,3
waarvan:
Te hard rijden	55,9	20,2
Parkeerproblemen	43,5	17,7
Agressief verkeersgedrag	26,5	9,3

Milieuoverlast	37,0	12,6
waarvan:
Geluidsoverlast	31,2	10,1
Stankoverlast	13,0	4,1
Overlast van horecagelegenheden	4,3	1,3

Overlast totaal	88,8	45,6

Trends in overlast

In de periode 2012-2021 is het percentage mensen dat veel verkeersoverlast ervaart onveranderd gebleven. Het percentage dat veel overlast heeft van fysieke verloedering is met 13 procent gedaald (index 2021 = 87) en het percentage dat veel sociale overlast ervaart met 4 procent (index 2021 = 96), waarbij met name deze laatste overlastvorm tussen 2019 en 2021 is gestegen.

2.3.2 Overlast in buurt - trends, 2021^{1) 2)}
	Veel overlast fysieke verloedering (2012 = 100)	Veel verkeersoverlast (2012 = 100)	Veel sociale overlast (2012 = 100)
2012	100,0	100,0	100,0
2013	99,6	99,1	98,4
2014	93,5	95,0	93,0
2015	93,5	93,8	89,9
2016	87,8	94,8	91,6
2017	88,8	97,2	89,2

2019	85,0	99,7	88,1

2021	86,8	99,7	93,1
¹⁾ In 2018 en 2020 heeft geen meting plaatsgevonden. ²⁾ In 2021 is het item 'verwarde personen' toegevoegd aan sociale overlast. Voor de trend is dit item buiten beschouwing gelaten.

2.3.2 Overlast in buurt - trends, 2021^{1) 2)}
	Veel overlast fysieke verloedering (2012 = 100)	Veel verkeersoverlast (2012 = 100)	Veel sociale overlast (2012 = 100)
2012	100,0	100,0	100,0
2013	99,6	99,1	98,4
2014	93,5	95,0	93,0
2015	93,5	93,8	89,9
2016	87,8	94,8	91,6
2017	88,8	97,2	89,2

2019	85,0	99,7	88,1

2021	86,8	99,7	93,1
¹⁾ In 2018 en 2020 heeft geen meting plaatsgevonden. ²⁾ In 2021 is het item 'verwarde personen' toegevoegd aan sociale overlast. Voor de trend is dit item buiten beschouwing gelaten.

Overlast naar stedelijkheid

In meer verstedelijkte buurten ervaren bewoners meer buurtoverlast dan in minder verstedelijkte buurten. In zeer sterk stedelijke buurten geeft 56 procent van de bewoners aan veel overlast van ten minste een van de 17 onderscheiden overlastvormen te ervaren. In de niet-stedelijke buurten is dit 36 procent.

2.3.3 Overlast in buurt¹⁾, 2021
	Zeer sterk stedelijk (% ervaart veel overlast)	Sterk stedelijk (% ervaart veel overlast)	Matig stedelijk (% ervaart veel overlast)	Weinig stedelijk (% ervaart veel overlast)	Niet stedelijk (% ervaart veel overlast)
Fysieke overlast	29,7	23,2	20,4	17,4	13,0
Sociale overlast	21,5	13,3	9,7	7,0	5,0
Verkeersoverlast	37,5	32,8	29,3	26,4	26,7
Milieuoverlast	19,9	12,1	10,4	9,0	8,7
Overlast totaal	56,2	47,4	43,1	38,5	36,5
¹⁾ Het betreft de stedelijkheidsgraad van de buurt waar men woont.

2.3.3 Overlast in buurt¹⁾, 2021
	Zeer sterk stedelijk (% ervaart veel overlast)	Sterk stedelijk (% ervaart veel overlast)	Matig stedelijk (% ervaart veel overlast)	Weinig stedelijk (% ervaart veel overlast)	Niet stedelijk (% ervaart veel overlast)
Fysieke overlast	29,7	23,2	20,4	17,4	13,0
Sociale overlast	21,5	13,3	9,7	7,0	5,0
Verkeersoverlast	37,5	32,8	29,3	26,4	26,7
Milieuoverlast	19,9	12,1	10,4	9,0	8,7
Overlast totaal	56,2	47,4	43,1	38,5	36,5
¹⁾ Het betreft de stedelijkheidsgraad van de buurt waar men woont.

Overlast naar politieregio

Op het schaalniveau van de tien regionale eenheden varieert het percentage inwoners dat veel overlast in de buurt ervaart van 39 procent in Noord-Nederland tot 54 procent in Amsterdam en Rotterdam. Op het niveau van de 167 basisteams lopen de uitkomsten uiteen van 26 procent in Twente-West tot 81 procent in De Heemstraat.

2.3.4a Overlast totaal in buurt - naar regionale eenheid, 2021
COROP	Ervaart veel overlast (%)
Noord-Nederland	38,9
Oost-Nederland	40,7
Midden-Nederland	45,3
Noord-Holland	45,2
Amsterdam	54,0
Den Haag	47,3
Rotterdam	54,0
Zeeland-West-Brabant	46,2
Oost-Brabant	42,9
Limburg	49,0

2.3.4a Overlast totaal in buurt - naar regionale eenheid, 2021
COROP	Ervaart veel overlast (%)
Noord-Nederland	38,9
Oost-Nederland	40,7
Midden-Nederland	45,3
Noord-Holland	45,2
Amsterdam	54,0
Den Haag	47,3
Rotterdam	54,0
Zeeland-West-Brabant	46,2
Oost-Brabant	42,9
Limburg	49,0

2.3.4b Overlast totaal in buurt - naar basisteam, 2021
COROP	Ervaart veel overlast (%)
Noordwest-Fryslân	37,2
Noordoost-Fryslân	33,1
Oost-Fryslân	38,4
Zuidoost-Fryslân	36,8
Sneek	38,0
Leeuwarden	42,4
Westerkwartier	38,3
Ommelanden-Noord	38,8
Ommelanden-Oost	45,8
Ommelanden-Midden	44,2
Groningen-Zuid	36,7
Groningen-Centrum	47,5
Groningen-Noord	40,3
Noord-Drenthe	34,3
Zuidoost-Drenthe	40,2
Zuidwest-Drenthe	37,4
IJsselland-Noord	38,5
Zwolle	41,9
Vechtdal	31,0
IJsselland-Zuid	39,5
Twente-West	25,8
Twente-Noord	45,7
Twente-Midden	36,9
Noordoost-Twente	26,9
Enschede	52,5
Achterhoek-Oost	30,2
Achterhoek-West	37,5
IJsselstreek	38,3
Apeldoorn	43,3
Veluwe-Noord	35,7
Veluwe-West	42,3
Veluwe Vallei-Noord	37,3
Ede	42,5
Veluwe Vallei-Zuid	40,4
Arnhem-Noord	55,8
Arnhem-Zuid	51,0
Rivierenland-West	42,2
IJsselwaarden	42,8
Rivierenland-Oost	38,9
Nijmegen-Noord	47,8
Nijmegen-Zuid	48,8
Tweestromenland	39,3
De Waarden	47,8
Gooi en Vechtstreek-Noord	44,8
Gooi en Vechtstreek-Zuid	51,4
Dronten / Noordoostpolder / Urk	36,4
Lelystad / Zeewolde	43,7
Almere Buiten Hout	50,0
Almere-Stad Haven	50,3
Almere-West-Poort	53,0
Amersfoort	45,6
De Bilt / Eemdal / Soest	41,6
Zeist / Bunnik / Leusden / Woudenberg	38,4
Heuvelrug	41,9
Utrecht-West	46,7
Utrecht-Noord	65,9
Utrecht-Centrum	42,4
Utrecht-Zuid	53,3
Stichtse Vecht / De Ronde Venen	45,8
De Copen	38,1
Lekpoort	43,3
Den Helder	44,2
Alkmaar	38,6
Hoorn	42,3
Heerhugowaard	40,5
Zaanstad	53,5
Purmerend	43,0
IJmond	51,1
Haarlem	51,3
Kennemer Kust	42,2
Haarlemmermeer	44,5
Centrum-Burgwallen	72,5
Centrum-Amstel	56,3
Centrum-Jordaan	63,0
Boven IJ	58,3
Oost-Zeeburg	46,0
Oost-Watergraafsmeer	53,4
Diemen-Ouder-Amstel	37,8
Zuidoost-Bijlmermeer	61,2
Zuidoost-Gaasperdam	41,4
Zuid de Pijp	58,1
Zuid Buitenveldert	51,2
Amstelveen	37,4
Aalsmeer - Uithoorn	49,5
West-Haarlemmerweg	52,4
West-Overtoomsesluis	62,5
Nieuw West-Noord	63,7
Nieuw West-Zuid	61,3
Jan Hendrikstraat	55,1
De Heemstraat	80,5
Hoefkade	71,9
Overbosch	40,5
Loosduinen	46,3
Scheveningen	55,4
Segbroek	55,2
Laak	74,3
Beresteinlaan	55,9
Zuiderpark	67,7
Leidschenveen - Ypenburg	47,2
Zoetermeer	50,2
Leidschendam - Voorburg	41,1
Wassenaar	35,6
Pijnacker - Nootdorp	37,7
Rijswijk	47,7
Westland	39,1
Delft	41,4
Bollenstreek-Noord	40,8
Katwijk	43,6
Noordwijk	39,1
Leiden-Noord	36,8
Leiden-Zuid	39,4
Leiden-Midden	53,5
Alphen aan den Rijn	43,9
Kaag en Braassem	39,1
Gouda	49,2
Waddinxveen / Zuidplas	43,1
Krimpenerwaard	45,3
Waterweg	57,4
Schiedam	65,7
Midden-Schieland	43,8
Delfshaven	71,3
Centrum	70,7
Maas-Rotte	65,0
IJsselland	47,6
Charlois	72,0
Feijenoord	71,8
IJsselmonde	65,0
Haringvliet	48,1
Nissewaard	52,1
Oude Maas	48,1
Hoeksche Waard	38,8
Drechtsteden Buiten	46,3
Drechtsteden Binnen	57,0
Lek en Merwede	41,5
Walcheren	43,9
Zeeuws-Vlaanderen	39,2
Oosterscheldebekken	39,2
Bergen op Zoom	50,7
Roosendaal	49,9
Weerijs	48,7
Markdal	51,2
Dongemond	43,8
Tilburg-Centrum	59,5
Leijdal	43,1
Groene Beemden	39,4
Langstraat	44,1
's-Hertogenbosch	48,9
Meierij	40,8
Maasland	40,3
Maas en Leijgraaf	38,4
Eindhoven-Zuid	48,0
Eindhoven-Noord	52,3
De Kempen	37,6
Dommelstroom	38,8
Peelland	44,7
Venray / Gennep	40,5
Horst / Peel en Maas	30,3
Venlo / Beesel	49,4
Weert	39,4
Roermond	52,3
Echt	46,2
Brunssum / Landgraaf	52,9
Kerkrade	64,5
Heerlen	60,7
Heuvelland	48,5
Maastricht	49,9
Westelijke Mijnstreek	56,1

2.3.4b Overlast totaal in buurt - naar basisteam, 2021
COROP	Ervaart veel overlast (%)
Noordwest-Fryslân	37,2
Noordoost-Fryslân	33,1
Oost-Fryslân	38,4
Zuidoost-Fryslân	36,8
Sneek	38,0
Leeuwarden	42,4
Westerkwartier	38,3
Ommelanden-Noord	38,8
Ommelanden-Oost	45,8
Ommelanden-Midden	44,2
Groningen-Zuid	36,7
Groningen-Centrum	47,5
Groningen-Noord	40,3
Noord-Drenthe	34,3
Zuidoost-Drenthe	40,2
Zuidwest-Drenthe	37,4
IJsselland-Noord	38,5
Zwolle	41,9
Vechtdal	31,0
IJsselland-Zuid	39,5
Twente-West	25,8
Twente-Noord	45,7
Twente-Midden	36,9
Noordoost-Twente	26,9
Enschede	52,5
Achterhoek-Oost	30,2
Achterhoek-West	37,5
IJsselstreek	38,3
Apeldoorn	43,3
Veluwe-Noord	35,7
Veluwe-West	42,3
Veluwe Vallei-Noord	37,3
Ede	42,5
Veluwe Vallei-Zuid	40,4
Arnhem-Noord	55,8
Arnhem-Zuid	51,0
Rivierenland-West	42,2
IJsselwaarden	42,8
Rivierenland-Oost	38,9
Nijmegen-Noord	47,8
Nijmegen-Zuid	48,8
Tweestromenland	39,3
De Waarden	47,8
Gooi en Vechtstreek-Noord	44,8
Gooi en Vechtstreek-Zuid	51,4
Dronten / Noordoostpolder / Urk	36,4
Lelystad / Zeewolde	43,7
Almere Buiten Hout	50,0
Almere-Stad Haven	50,3
Almere-West-Poort	53,0
Amersfoort	45,6
De Bilt / Eemdal / Soest	41,6
Zeist / Bunnik / Leusden / Woudenberg	38,4
Heuvelrug	41,9
Utrecht-West	46,7
Utrecht-Noord	65,9
Utrecht-Centrum	42,4
Utrecht-Zuid	53,3
Stichtse Vecht / De Ronde Venen	45,8
De Copen	38,1
Lekpoort	43,3
Den Helder	44,2
Alkmaar	38,6
Hoorn	42,3
Heerhugowaard	40,5
Zaanstad	53,5
Purmerend	43,0
IJmond	51,1
Haarlem	51,3
Kennemer Kust	42,2
Haarlemmermeer	44,5
Centrum-Burgwallen	72,5
Centrum-Amstel	56,3
Centrum-Jordaan	63,0
Boven IJ	58,3
Oost-Zeeburg	46,0
Oost-Watergraafsmeer	53,4
Diemen-Ouder-Amstel	37,8
Zuidoost-Bijlmermeer	61,2
Zuidoost-Gaasperdam	41,4
Zuid de Pijp	58,1
Zuid Buitenveldert	51,2
Amstelveen	37,4
Aalsmeer - Uithoorn	49,5
West-Haarlemmerweg	52,4
West-Overtoomsesluis	62,5
Nieuw West-Noord	63,7
Nieuw West-Zuid	61,3
Jan Hendrikstraat	55,1
De Heemstraat	80,5
Hoefkade	71,9
Overbosch	40,5
Loosduinen	46,3
Scheveningen	55,4
Segbroek	55,2
Laak	74,3
Beresteinlaan	55,9
Zuiderpark	67,7
Leidschenveen - Ypenburg	47,2
Zoetermeer	50,2
Leidschendam - Voorburg	41,1
Wassenaar	35,6
Pijnacker - Nootdorp	37,7
Rijswijk	47,7
Westland	39,1
Delft	41,4
Bollenstreek-Noord	40,8
Katwijk	43,6
Noordwijk	39,1
Leiden-Noord	36,8
Leiden-Zuid	39,4
Leiden-Midden	53,5
Alphen aan den Rijn	43,9
Kaag en Braassem	39,1
Gouda	49,2
Waddinxveen / Zuidplas	43,1
Krimpenerwaard	45,3
Waterweg	57,4
Schiedam	65,7
Midden-Schieland	43,8
Delfshaven	71,3
Centrum	70,7
Maas-Rotte	65,0
IJsselland	47,6
Charlois	72,0
Feijenoord	71,8
IJsselmonde	65,0
Haringvliet	48,1
Nissewaard	52,1
Oude Maas	48,1
Hoeksche Waard	38,8
Drechtsteden Buiten	46,3
Drechtsteden Binnen	57,0
Lek en Merwede	41,5
Walcheren	43,9
Zeeuws-Vlaanderen	39,2
Oosterscheldebekken	39,2
Bergen op Zoom	50,7
Roosendaal	49,9
Weerijs	48,7
Markdal	51,2
Dongemond	43,8
Tilburg-Centrum	59,5
Leijdal	43,1
Groene Beemden	39,4
Langstraat	44,1
's-Hertogenbosch	48,9
Meierij	40,8
Maasland	40,3
Maas en Leijgraaf	38,4
Eindhoven-Zuid	48,0
Eindhoven-Noord	52,3
De Kempen	37,6
Dommelstroom	38,8
Peelland	44,7
Venray / Gennep	40,5
Horst / Peel en Maas	30,3
Venlo / Beesel	49,4
Weert	39,4
Roermond	52,3
Echt	46,2
Brunssum / Landgraaf	52,9
Kerkrade	64,5
Heerlen	60,7
Heuvelland	48,5
Maastricht	49,9
Westelijke Mijnstreek	56,1

In tabellenbijlage II is weergegeven in welke regionale eenheden, politiedistricten en basisteams de buurtoverlast – rekening houdend met de betrouwbaarheidsintervallen rond de uitkomsten – hoger of lager is dan het landelijke gemiddelde. Zo is de overlast hoger dan gemiddeld in de regionale eenheden Amsterdam, Den Haag, Limburg, Rotterdam en is de overlast lager dan gemiddeld in de eenheden Noord-Nederland, Oost-Brabant en Oost-Nederland.

Overlast in 70-duizend-plus-gemeenten

In de 70-duizend-plus-gemeenten is meer sprake van buurtoverlast dan gemiddeld in het land. In deze gemeenten ervaart ruim de helft van de inwoners (51 procent) veel buurtoverlast. Gemiddeld is dit 46 procent (zie figuur 2.3.1). Binnen de groep van 70-duizend-plus-gemeenten wordt de meeste buurtoverlast ervaren in de G4 (58 procent), gevolgd door de G40 (49 procent) en ten slotte de overige 70-duizend-plus-gemeenten (44 procent).
Binnen de 52 70-duizend-plus-gemeenten varieert het percentage inwoners dat veel overlast in de buurt ervaart van 37 in Meierijstad en Amstelveen tot 66 in Schiedam.

2.3.5 Overlast totaal in buurt in 70-duizend-plus-gemeenten, 2021
Gemeente	Percentage veel overlast (%)
Groningen	40,8
Almere	51,1
Leeuwarden	42,4
Emmen	43,2
Almelo	49,8
Deventer	45,8
Enschede	52,5
Hengelo	45,6
Zwolle	41,9
Apeldoorn	43,3
Arnhem	53,6
Ede	42,5
Nijmegen	48,4
Amersfoort	45,6
Utrecht	51,6
Alkmaar	42,2
Amstelveen	37,4
Amsterdam	56,8
Haarlem	51,3
Haarlemmermeer	44,5
Hilversum	52,5
Hoorn	45,5
Purmerend	49,0
Zaanstad	56,0
AlphenaandenRijn	43,9
Delft	41,4
Dordrecht	57,0
Gouda	51,1
SGravenhage	58,3
Leiden	46,2
Rotterdam	63,3
Schiedam	65,7
Vlaardingen	59,3
Zoetermeer	50,2
Breda	51,2
Eindhoven	50,3
Helmond	53,4
SHertogenbosch	48,9
Oss	43,2
Tilburg	51,3
Heerlen	60,7
Maastricht	49,9
Venlo	52,2
Lelystad	45,9
Roosendaal	53,1
Westland	41,0
Sittard-Geleen	56,3
SudwestFryslan	40,0
Leidschendam-Voorburg	41,1
Nissewaard	52,1
Meierijstad	37,0
HoekscheWaard	38,8

2.3.5 Overlast totaal in buurt in 70-duizend-plus-gemeenten, 2021
Gemeente	Percentage veel overlast (%)
Groningen	40,8
Almere	51,1
Leeuwarden	42,4
Emmen	43,2
Almelo	49,8
Deventer	45,8
Enschede	52,5
Hengelo	45,6
Zwolle	41,9
Apeldoorn	43,3
Arnhem	53,6
Ede	42,5
Nijmegen	48,4
Amersfoort	45,6
Utrecht	51,6
Alkmaar	42,2
Amstelveen	37,4
Amsterdam	56,8
Haarlem	51,3
Haarlemmermeer	44,5
Hilversum	52,5
Hoorn	45,5
Purmerend	49,0
Zaanstad	56,0
AlphenaandenRijn	43,9
Delft	41,4
Dordrecht	57,0
Gouda	51,1
SGravenhage	58,3
Leiden	46,2
Rotterdam	63,3
Schiedam	65,7
Vlaardingen	59,3
Zoetermeer	50,2
Breda	51,2
Eindhoven	50,3
Helmond	53,4
SHertogenbosch	48,9
Oss	43,2
Tilburg	51,3
Heerlen	60,7
Maastricht	49,9
Venlo	52,2
Lelystad	45,9
Roosendaal	53,1
Westland	41,0
Sittard-Geleen	56,3
SudwestFryslan	40,0
Leidschendam-Voorburg	41,1
Nissewaard	52,1
Meierijstad	37,0
HoekscheWaard	38,8

In de tabellenbijlage III is weergegeven in welke 70-duizend-plus-gemeenten de buurtoverlast hoger of lager is dan het gemiddelde van deze 70-duizend-plus-gemeenten. In Amsterdam, Dordrecht, ’s-Gravenhage, Heerlen, Rotterdam, Schiedam, Sittard-Geleen, Vlaardingen en Zaanstad is de overlast hoger dan gemiddeld. Lager dan gemiddeld is de buurtoverlast in Alkmaar, Alphen aan den Rijn, Amersfoort, Amstelveen, Apeldoorn, Delft, Ede, Emmen, Groningen, Haarlemmermeer, Hoeksche Waard, Leeuwarden, Leiden, Leidschendam-Voorburg, Meierijstad, Oss, Súdwest-Fryslân, Westland en Zwolle.

¹⁾ Het percentage respondenten dat geen antwoord heeft gegeven op de vragen over voorzieningen voor jongeren en speelplekken voor kinderen is veel hoger dan het geen-antwoord-percentage op de vragen over de overige voorzieningen. Mogelijk wordt het tevredenheidspercentage voor jongerenvoorzieningen en speelplekken voor kinderen hierdoor gedrukt.
²⁾ De G40 is het netwerk van 40 (middel)grote steden in ons land, die elkaar vinden in de stedelijke vraagstukken waar de leden van het netwerk voor staan.
³⁾ Bij de berekening van het percentage personen dat (veel) overlast ervaart is telkens gepercenteerd op de totale populatie, en dus niet alleen op degenen die zeggen dat de betreffende overlastvorm weleens voorkomt in hun buurt.