Overheidstekort daalt in tweede kwartaal
De uitgaven van de overheid bedroegen in het tweede kwartaal van 2021 ruim 102 miljard euro. In dezelfde periode had de overheid 93 miljard euro aan inkomsten, waardoor het overheidstekort in het tweede kwartaal van 2021 uitkwam op 9 miljard euro. Daarmee is het tekort van de Nederlandse overheid 12 miljard euro lager dan in dezelfde periode vorig jaar. Uitgedrukt als percentage van het bruto binnenlands product (bbp) kwam het tekort op jaarbasis, gemeten over de periode van het derde kwartaal 2020 tot en met het tweede kwartaal 2021, uit op 4,2 procent bbp. Mede door het tekort nam de overheidsschuld in het tweede kwartaal met 8 miljard euro toe. De schuld kwam aan het einde van het tweede kwartaal van 2021 uit op 54,2 procent bbp.
| Jaar | Kwartaal | EMU-norm (% bbp) | Overheidssaldo op jaarbasis (% bbp) |
|---|---|---|---|
| 2009 | 1e kwartaal | -3 | -0,86 |
| 2009 | 2e kwartaal | -3 | -1,91 |
| 2009 | 3e kwartaal | -3 | -3,48 |
| 2009 | 4e kwartaal | -3 | -5,17 |
| 2010 | 1e kwartaal | -3 | -5,52 |
| 2010 | 2e kwartaal | -3 | -5,69 |
| 2010 | 3e kwartaal | -3 | -5,85 |
| 2010 | 4e kwartaal | -3 | -5,32 |
| 2011 | 1e kwartaal | -3 | -4,66 |
| 2011 | 2e kwartaal | -3 | -4,72 |
| 2011 | 3e kwartaal | -3 | -4,11 |
| 2011 | 4e kwartaal | -3 | -4,46 |
| 2012 | 1e kwartaal | -3 | -4,31 |
| 2012 | 2e kwartaal | -3 | -4,05 |
| 2012 | 3e kwartaal | -3 | -4,33 |
| 2012 | 4e kwartaal | -3 | -4,01 |
| 2013 | 1e kwartaal | -3 | -3,73 |
| 2013 | 2e kwartaal | -3 | -3,36 |
| 2013 | 3e kwartaal | -3 | -2,96 |
| 2013 | 4e kwartaal | -3 | -3,00 |
| 2014 | 1e kwartaal | -3 | -3,05 |
| 2014 | 2e kwartaal | -3 | -2,98 |
| 2014 | 3e kwartaal | -3 | -2,65 |
| 2014 | 4e kwartaal | -3 | -2,26 |
| 2015 | 1e kwartaal | -3 | -2,11 |
| 2015 | 2e kwartaal | -3 | -2,13 |
| 2015 | 3e kwartaal | -3 | -2,14 |
| 2015 | 4e kwartaal | -3 | -2,09 |
| 2016 | 1e kwartaal | -3 | -1,79 |
| 2016 | 2e kwartaal | -3 | -1,09 |
| 2016 | 3e kwartaal | -3 | -0,54 |
| 2016 | 4e kwartaal | -3 | 0,01 |
| 2017 | 1e kwartaal | -3 | 0,78 |
| 2017 | 2e kwartaal | -3 | 0,90 |
| 2017 | 3e kwartaal | -3 | 1,15 |
| 2017 | 4e kwartaal | -3 | 1,32 |
| 2018 | 1e kwartaal | -3 | 1,67 |
| 2018 | 2e kwartaal | -3 | 1,83 |
| 2018 | 3e kwartaal | -3 | 1,97 |
| 2018 | 4e kwartaal | -3 | 1,43 |
| 2019 | 1e kwartaal | -3 | 1,58 |
| 2019 | 2e kwartaal | -3 | 1,59 |
| 2019 | 3e kwartaal | -3 | 1,37 |
| 2019 | 4e kwartaal | -3 | 1,72 |
| 2020 | 1e kwartaal | -3 | 1,33 |
| 2020 | 2e kwartaal | -3 | -1,27 |
| 2020 | 3e kwartaal | -3 | -2,47 |
| 2020 | 4e kwartaal | -3 | -4,18 |
| 2021 | 1e kwartaal | -3 | -5,79 |
| 2021 | 2e kwartaal | -3 | -4,19 |
| 1)gemeten als de som van vier kwartalen | |||
Het overheidstekort is onder andere afgenomen doordat de inkomsten van de overheid weer aantrokken in het tweede kwartaal, deze stegen met 11 miljard euro ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2020. Met name de vennootschapsbelasting steeg aanzienlijk met ruim 4 miljard euro. Ook nam de BTW toe met bijna 2 miljard euro. In deze periode daalden de uitgaven juist met ruim 1 miljard euro. De Nederlandse overheid verstrekte in het afgelopen kwartaal bijna 9 miljard euro minder subsidies dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Destijds verstrekte de Nederlandse overheid met name veel subsidies om het bedrijfsleven en de zorg door de coronacris heen te geleiden. Over de verschillende economische steunmaatregelen van de overheid is in deze kwartaalmonitor meer te lezen.
| Jaar | Kwartaal | Deposito's (mld. euro) | Kortlopend schuldpapier (mld. euro) | Langlopend schuldpapier (mld. euro) | Kortlopende leningen (mld. euro) | Langlopende leningen (mld. euro) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2008 | 1e kwartaal | 2,7 | 24,3 | 192,8 | 10,5 | 44,9 |
| 2008 | 2e kwartaal | 2,6 | 24,5 | 198,0 | 8,7 | 44,3 |
| 2008 | 3e kwartaal | 2,7 | 32,7 | 191,2 | 12,8 | 44,3 |
| 2008 | 4e kwartaal | 2,6 | 84,6 | 201,0 | 10,8 | 54,9 |
| 2009 | 1e kwartaal | 2,6 | 69,3 | 208,0 | 14,8 | 75,6 |
| 2009 | 2e kwartaal | 2,0 | 54,9 | 208,7 | 21,7 | 73,6 |
| 2009 | 3e kwartaal | 1,9 | 68,4 | 206,5 | 11,2 | 72,4 |
| 2009 | 4e kwartaal | 1,7 | 58,4 | 213,5 | 10,0 | 71,1 |
| 2010 | 1e kwartaal | 1,6 | 56,5 | 221,6 | 8,9 | 70,5 |
| 2010 | 2e kwartaal | 1,5 | 45,0 | 240,3 | 12,0 | 73,5 |
| 2010 | 3e kwartaal | 1,5 | 55,4 | 235,7 | 13,8 | 67,8 |
| 2010 | 4e kwartaal | 1,4 | 53,8 | 242,7 | 12,2 | 68,6 |
| 2011 | 1e kwartaal | 1,5 | 50,7 | 246,4 | 15,6 | 68,5 |
| 2011 | 2e kwartaal | 1,5 | 48,2 | 262,8 | 9,7 | 68,6 |
| 2011 | 3e kwartaal | 1,6 | 52,2 | 258,9 | 14,9 | 68,9 |
| 2011 | 4e kwartaal | 1,8 | 43,9 | 268,1 | 17,5 | 70,0 |
| 2012 | 1e kwartaal | 1,5 | 37,5 | 278,5 | 17,9 | 71,6 |
| 2012 | 2e kwartaal | 1,3 | 29,2 | 293,1 | 19,2 | 74,2 |
| 2012 | 3e kwartaal | 1,2 | 29,1 | 296,5 | 22,7 | 73,6 |
| 2012 | 4e kwartaal | 1,1 | 33,0 | 300,7 | 26,4 | 71,2 |
| 2013 | 1e kwartaal | 1,1 | 32,0 | 306,7 | 25,6 | 70,0 |
| 2013 | 2e kwartaal | 1,1 | 30,0 | 324,3 | 19,7 | 72,2 |
| 2013 | 3e kwartaal | 1,2 | 38,8 | 317,1 | 17,4 | 71,9 |
| 2013 | 4e kwartaal | 1,2 | 26,2 | 323,6 | 25,5 | 70,5 |
| 2014 | 1e kwartaal | 1,2 | 26,7 | 326,7 | 23,2 | 67,6 |
| 2014 | 2e kwartaal | 1,1 | 30,0 | 337,1 | 19,9 | 67,8 |
| 2014 | 3e kwartaal | 1,1 | 31,4 | 331,1 | 22,0 | 68,9 |
| 2014 | 4e kwartaal | 1,1 | 23,4 | 336,0 | 26,1 | 69,2 |
| 2015 | 1e kwartaal | 1,3 | 17,3 | 341,4 | 36,6 | 67,9 |
| 2015 | 2e kwartaal | 1,5 | 16,1 | 340,4 | 27,0 | 68,2 |
| 2015 | 3e kwartaal | 1,7 | 24,9 | 329,9 | 26,5 | 68,3 |
| 2015 | 4e kwartaal | 1,9 | 14,1 | 335,6 | 26,4 | 68,1 |
| 2016 | 1e kwartaal | 1,4 | 13,7 | 334,9 | 28,7 | 67,8 |
| 2016 | 2e kwartaal | 1,6 | 16,0 | 330,7 | 26,5 | 67,5 |
| 2016 | 3e kwartaal | 2,2 | 15,9 | 323,2 | 24,9 | 67,3 |
| 2016 | 4e kwartaal | 3,9 | 16,6 | 326,2 | 24,1 | 67,6 |
| 2017 | 1e kwartaal | 1,6 | 15,4 | 321,4 | 20,9 | 67,7 |
| 2017 | 2e kwartaal | 1,9 | 18,1 | 317,8 | 20,7 | 67,8 |
| 2017 | 3e kwartaal | 2,3 | 20,3 | 308,9 | 18,7 | 67,5 |
| 2017 | 4e kwartaal | 2,0 | 17,0 | 316,9 | 19,8 | 64,7 |
| 2018 | 1e kwartaal | 1,6 | 15,5 | 310,9 | 20,7 | 64,2 |
| 2018 | 2e kwartaal | 1,6 | 20,9 | 305,5 | 17,4 | 63,8 |
| 2018 | 3e kwartaal | 2,0 | 24,2 | 298,4 | 17,2 | 64,1 |
| 2018 | 4e kwartaal | 1,6 | 22,0 | 302,6 | 15,5 | 64,0 |
| 2019 | 1e kwartaal | 1,8 | 21,3 | 294,7 | 16,9 | 63,5 |
| 2019 | 2e kwartaal | 1,8 | 20,4 | 302,1 | 15,5 | 63,9 |
| 2019 | 3e kwartaal | 2,8 | 20,4 | 291,6 | 16,1 | 64,1 |
| 2019 | 4e kwartaal | 1,7 | 17,1 | 294,5 | 16,5 | 64,8 |
| 2020 | 1e kwartaal | 1,1 | 24,6 | 287,9 | 24,3 | 65,0 |
| 2020 | 2e kwartaal | 1,4 | 55,1 | 304,3 | 15,4 | 65,2 |
| 2020 | 3e kwartaal | 1,5 | 60,8 | 301,6 | 11,6 | 65,5 |
| 2020 | 4e kwartaal | 1,6 | 51,9 | 305,2 | 10,3 | 65,7 |
| 2021 | 1e kwartaal | 1,4 | 39,2 | 322,3 | 10,7 | 65,7 |
| 2021 | 2e kwartaal | 1,7 | 31,1 | 339,1 | 9,4 | 65,8 |
De overheidsschuld nam in het tweede kwartaal van 2021 toe met 8 miljard euro tot een niveau van 447 miljard euro. Dit is de hoogste stand sinds het derde kwartaal van 2015. Het Rijk gaf per saldo voor 17 miljard euro aan langlopend schuldpapier uit in het tweede kwartaal en loste 8 miljard euro af op het kortlopende schuldpapier. Verder ging het Rijk per saldo nieuwe leningen aan voor een bedrag van 1 miljard euro; op de leningen van de gemeenten werd juist 2 miljard euro afgelost.
| 2020 | 2020 | 2020 | 2021 | 2021 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2e kwartaal | 3e kwartaal | 4e kwartaal | 1e kwartaal | 2e kwartaal | ||
| Inkomsten | Miljard euro | 82,5 | 81,4 | 91,4 | 93,6 | 93,1 |
| Uitgaven | Miljard euro | 103,3 | 92,2 | 103 | 96,8 | 102,1 |
| Saldo | Miljard euro | -20,8 | -10,7 | -11,5 | -3,2 | -9,1 |
| Overheidsschuld | Miljard euro | 441,3 | 440,9 | 434,8 | 439,2 | 447,1 |
| Saldo | % bbp1) | -1,3 | -2,5 | -4,2 | -5,8 | -4,2 |
| Overheidsschuld | % bbp1) | 55 | 55,1 | 54,3 | 54,9 | 54,2 |
| StatLine: Overheidsfinanciën; kerncijfers 1) Op jaarbasis, gemeten als de som van vier kwartalen. | ||||||