Percentage vakbondsleden onder werknemers verder gedaald
| Jaartal | Organisatiegraad (%) |
|---|---|
| 2018 | 18,4 |
| 2019 | 18,1 |
| 2020 | 17,5 |
| 2021 | 17,2 |
| 2022 | 16,3 |
| 2023 | 15,4 |
| Bron: CBS, TNO | |
Vooral daling onder 55- tot 65-jarige werknemers
Het percentage vakbondsleden onder werknemers, ook wel de organisatiegraad genoemd, loopt op met de leeftijd tot de groep van 55 tot 65 jaar. Tussen 2018 en 2023 is het vakbondslidmaatschap het sterkst afgenomen onder de oudere leeftijdsgroepen tot 65 jaar. Zo was van de 55- tot 65-jarige werknemers 25 procent lid in 2023, tegenover 31 procent in 2018. Bij de 45- tot 55-jarigen daalde de organisatiegraad in deze periode van 22 naar 18 procent. Ook onder de jongere leeftijdsgroepen nam het percentage vakbondsleden af, maar in vergelijking met de oudere leeftijdsgroepen wel minder sterk. De gemiddelde leeftijd van vakbondsleden in loondienst was 47 jaar in 2023. Onder werknemers die geen vakbondslid zijn, was dit 40 jaar.
| Jaartal | 15 tot 25 jaar (%) | 25 tot 35 jaar (%) | 35 tot 45 jaar (%) | 45 tot 55 jaar (%) | 55 tot 65 jaar (%) | 65 tot 75 jaar (%) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2018 | 6,3 | 12,6 | 17,2 | 22,2 | 31,5 | 24,2 |
| 2019 | 6,6 | 12,4 | 17,0 | 21,7 | 30,7 | 25,7 |
| 2020 | 7,5 | 12,3 | 16,0 | 20,6 | 29,2 | 22,0 |
| 2021 | 6,2 | 12,4 | 15,8 | 20,3 | 28,1 | 25,4 |
| 2022 | 6,5 | 11,6 | 15,8 | 19,0 | 26,9 | 22,0 |
| 2023 | 5,6 | 11,5 | 14,6 | 18,4 | 24,7 | 22,0 |
| Bron: CBS, TNO | ||||||
Organisatiegraad hoogst bij openbaar bestuur en onderwijs
Werknemers in het openbaar bestuur zijn met 27 procent het vaakst aangesloten bij een vakbond. Ook in het onderwijs (26 procent) en in vervoer en opslag (24 procent) is het percentage leden relatief hoog. Aan de andere kant zijn werknemers in de informatie en communicatie met 6 procent het minst vaak vakbondslid. Ook in de specialistische zakelijke dienstverlening (zoals accountants, belastingadviseurs, architecten en ingenieurs) en de horeca (beide 7 procent) zijn naar verhouding weinig werknemers lid van een vakbond.
| Bedrijfstak | Organisatiegraad (%) |
|---|---|
| Openbaar bestuur en overheidsdiensten | 26,9 |
| Onderwijs | 25,9 |
| Vervoer en opslag | 23,5 |
| Bouwnijverheid | 20,0 |
| Industrie | 19,7 |
| Energievoorziening | 18,8 |
| Gezondheids- en welzijnszorg | 18,3 |
| Waterbedrijven en afvalbeheer | 15,9 |
| Overige dienstverlening | 14,7 |
| Delfstoffenwinning | 13,9 |
| Financiële dienstverlening | 12,5 |
| Verhuur en handel van onroerend goed | 12,3 |
| Cultuur, sport en recreatie | 10,2 |
| Landbouw, bosbouw en visserij | 10,0 |
| Verhuur en overige zakelijke diensten | 9,6 |
| Handel | 8,1 |
| Horeca | 7,1 |
| Specialistische zakelijke diensten | 6,8 |
| Informatie en communicatie | 6,2 |
| Bron: CBS, TNO | |
Werknemers van grotere organisaties relatief vaak vakbondslid
De organisatiegraad van werknemers die in grote organisaties werken is hoger dan van werknemers in kleinere bedrijven. Van de werknemers die in een bedrijf met 1 tot 5 personen werken, was 9 procent vakbondslid, bij bedrijven met 1 000 of meer personen was dit 20 procent.
In 2023 waren werknemers met een vaste arbeidsrelatie twee keer zo vaak lid van een vakbond als werknemers met een flexibele arbeidsrelatie: 18 procent tegenover 9 procent. Daarnaast waren werknemers die onder een cao vallen (19 procent) veel vaker lid van een vakbond dan werknemers zonder cao (7 procent).
| Bedrijfsgrootte | Organisatiegraad (%) |
|---|---|
| 1 tot 5 werknemers | 8,8 |
| 5 tot 10 werknemers | 10,6 |
| 10 tot 20 werknemers | 11,9 |
| 20 tot 50 werknemers | 13,0 |
| 50 tot 100 werknemers | 14,8 |
| 100 tot 250 werknemers | 16,9 |
| 250 tot 500 werknemers | 18,4 |
| 500 tot 1000 werknemers | 18,5 |
| 1000 werknemers of meer | 20,3 |
| Bron: CBS, TNO | |
Bronnen
- StatLine - Organisatiegraad werknemers; persoonskenmerken
- StatLine - Organisatiegraad werknemers; bedrijfstak en vestigingsgrootte
Relevante links
- Statistische trends - Wat kenmerkt vakbondsleden?
- Onderzoeksbeschrijving - Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA)
- Nieuwsbericht - 63 duizend minder mensen lid van een vakbond
- StatLine - Leden van vakverenigingen; geslacht en leeftijd
- Onderzoeksbeschrijving - Statistiek Vakbewegingen