Dalend resultaat bij drie van vier grootste zorgsectoren in 2019

© Hollandse Hoogte / Robin Utrecht
In 2019 daalde het resultaat voor belastingen van ziekenhuizen, aanbieders van gehandicaptenzorg, en van verpleeg- en verzorgingshuizen en thuiszorginstellingen. Alleen het resultaat van aanbieders van geestelijke gezondheidszorg nam toe, van 18 naar 136 miljoen euro. Dit is grotendeels toe te schrijven aan de verkoop van vastgoed. In de gehandicaptenzorg nam het resultaat naar verhouding het sterkst af, met 26 procent. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers over de financiën van zorginstellingen.

Van de vier grootste zorgsectoren gezamenlijk veranderde het resultaat voor belastingen in 2019 nauwelijks ten opzichte van een jaar eerder (0,3 procent toename). Ziekenhuizen zagen hun resultaat voor belastingen dalen van 462 miljoen euro in 2018 naar 419 miljoen euro in 2019 (9 procent). In de sector verpleeg-, verzorgingshuizen en thuiszorginstellingen daalde het resultaat - na twee jaar van groei - met ruim 8 procent tot 366 miljoen euro.

Resultaat voor belastingen vier grootste zorgsectoren
Zorgsector2019 (mln euro)2018 (mln euro)2017 (mln euro)2016 (mln euro)2015 (mln euro)
Ziekenhuizen419462481458555
Verpleeg-, verzorgingshuizen
en thuiszorginstellingen
366398275-7177
Geestelijke gezondheidszorg13618772794
Gehandicaptenzorg110150218155214

Aandeel verliesgevende zorginstellingen blijft gelijk

Waar in 2016 nog 30 procent van de zorginstellingen van de vier grootste zorgsectoren in de rode cijfers belandde, was dit in de daaropvolgende jaren een stuk lager: 19 procent in 2018, en 20 procent in 2019. In de geestelijke gezondheidszorg, gehandicaptenzorg, en in de verpleeg-, verzorgingshuizen en thuiszorg, behaalden 20 tot 25 procent van de zorgaanbieders in 2019 een negatief resultaat.

Verliesgevende zorginstellingen vier grootste zorgsectoren
Zorgsector2015 (%)2016 (%)2017 (%)2018 (%)2019 (%)
Ziekenhuizen1)14111412
Verpleeg-, verzorgingshuizen
en thuiszorginstellingen
3040211922
Geestelijke gezondheidszorg2225212325
Gehandicaptenzorg1217152020
1)onvoldoende cijfers (2019)

Aandeel personeelskosten in totale bedrijfskosten toegenomen

De totale bedrijfsopbrengsten van de vier grootste zorgsectoren namen in 2019 met 6,2 procent toe. De totale bedrijfskosten lieten een sterkere stijging zien: 6,4 procent. In 2019 had 66 procent van de totale bedrijfskosten in de gezondheidszorg betrekking op personeel, in 2018 was dit 65 procent.
In de geestelijke gezondheidszorg zijn de personeelskosten naar verhouding het hoogst: 77 procent van de totale bedrijfskosten. De totale personeelskosten van de vier grootste zorgsectoren zijn in 2019 met ruim 7 procent gestegen, tot bijna 43 miljard euro.

Sterke toename cao-lonen in zorg en welzijn in 2019

In 2019 stegen de cao-lonen (inclusief bijzondere beloningen) in de gezondheidszorg met 2,8 procent, en in verzorging en welzijn met 3,6 procent ten opzichte van een jaar eerder. Dit is een sterkere toename dan gemiddeld voor alle bedrijfstakken (2,5 procent). In de periode 2015-2018 bleef de ontwikkeling van de cao-lonen in de gezondheids- en welzijnszorg nog achter bij de gemiddelde loonontwikkeling. Ook in 2020 lag de stijging van cao-lonen in zorg en welzijn daar weer onder.

Cao-lonen (incl. bijzondere beloningen)
BedrijfstakTotaal (alle bedrijfstakken) (% verandering t.o.v. een jaar eerder)Gezondheidszorg (% verandering t.o.v. een jaar eerder)Verzorging en welzijn (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
20151,41,11,3
20161,81,61,4
20171,41,31,3
201821,81,4
20192,52,83,6
2020*32,72,8
*voorlopige cijfers

Lichte daling openstaande vacatures

In de gezondheids- en welzijnszorg is al enige jaren sprake van krapte op de arbeidsmarkt. Zo verdrievoudigde in 2014-2019 het aantal openstaande vacatures in de zorg, van 12,2 duizend naar 37,4 duizend. In 2020 daalde het aantal openstaande vacatures met 2,1 procent tot 36,6 duizend.

Openstaande vacatures gezondheids- en welzijnszorg
JaarGezondheids- en welzijnszorg (x 1 000)
199812,7
199915,6
200018,8
200122,1
200220,8
200316
200414,2
200515,6
200620,1
200725,3
200828,1
200922,2
201019
201118,7
201216,2
201312,2
201412,2
201515,5
201621,2
201726,9
201831,4
201937,4
202036,6

Ziekteverzuim in zorg neemt toe

Het ziekteverzuim onder werknemers in de gezondheids- en welzijnszorg was in het derde kwartaal van 2020 5,9 procent, tegen gemiddeld 4,4 procent voor alle bedrijfstakken. In het derde kwartaal van 2019 was het verzuim in de gezondheids- en welzijnszorg 5,3 procent. Het ziekteverzuim in de zorg neemt toe sinds het derde kwartaal van 2014.
Het ziekteverzuim was het hoogst in de verpleging, verzorging en thuiszorg: 7,1 procent in het derde kwartaal van 2020, tegen 6,3 procent in derde kwartaal van 2019. Ook in de gehandicaptenzorg was het verzuim met 6,6 procent relatief hoog in het derde kwartaal van 2020 (5,7 procent in hetzelfde kwartaal een jaar eerder). In de geestelijke gezondheidszorg, universitair medische centra en ziekenhuizen en overige medisch specialistische zorg was het verzuim in het derde kwartaal van 2020 lager dan gemiddeld in de zorg.