3. Cognitieve component: oordeel over criminaliteit en inschatting kans op slachtofferschap
3.1 Oordeel over criminaliteit in buurt
2 op 10 slachtoffers criminaliteit denken dat er veel criminaliteit plaatsvindt in hun buurt
Het oordeel over de criminaliteit in de buurt is onder slachtoffers duidelijk negatiever dan onder degenen die geen slachtoffer zijn geweest. Twee op de tien slachtoffers van veelvoorkomende criminaliteit hebben het idee dat er veel criminaliteit plaatsvindt, tegen minder dan 1 op de 10 van de personen die geen slachtoffer waren. Eveneens 2 op de 10 slachtoffers denken dat de criminaliteit in de afgelopen 12 maanden is toegenomen, tegen bijna 1 op de 10 van degenen die in die periode geen slachtoffer waren.Bij high impact crimes zijn de verschillen nog groter. Van de slachtoffers van deze misdrijven oordeelden ongeveer 3 op de 10 negatief over het plaatsvinden en de ontwikkeling van de criminaliteit in de buurt, tegen ongeveer 1 op de 10 van degenen die geen slachtoffer waren.
| Categorie 1 | Categorie 2 | Slachtoffer in afgelopen 12 maanden (%) | Geen slachtoffer in afgelopen 12 maanden (%) |
|---|---|---|---|
| Slachtoffers veelvoorkomende criminaliteit | Heeft het idee dat er veel criminaliteit plaatsvindt in de buurt | 19,2 | 6,9 |
| Slachtoffers veelvoorkomende criminaliteit | Denkt dat criminaliteit in buurt in afgelopen 12 maanden is toegenomen | 21,2 | 9,1 |
| Slachtoffers high impact crimes | Heeft het idee dat er veel criminaliteit plaatsvindt in de buurt | 27,2 | 7,9 |
| Slachtoffers high impact crimes | Denkt dat criminaliteit in buurt in afgelopen 12 maanden is toegenomen | 30,5 | 10 |
Kwart niet-westerse slachtoffers denkt dat er veel criminaliteit plaatsvindt in hun buurt
Van de slachtoffers met een niet-westerse migratieachtergrond heeft 26 procent het idee dat er veel criminaliteit plaatsvindt in de eigen buurt, tegen 10 procent van degenen met dezelfde achtergrond die geen slachtoffer zijn (zie tabel 1b in bijlage). Van de slachtoffers met een Nederlandse achtergrond denkt 17 procent dat er veel criminaliteit plaatsvindt. Slachtoffers met een westerse achtergrond nemen met 22 procent een tussenpositie in. Wanneer rekening gehouden wordt met verschillen in persoonskenmerken en buurtkenmerken hebben slachtoffers met een Nederlandse achtergrond juist vaker een negatief oordeel over de criminaliteit in hun buurt dan slachtoffers met een migratieachtergrond (zie technische toelichting). Binnen de herkomstgroepen daarentegen blijft het verschil in het oordeel over de veiligheid tussen slachtoffers en degenen die geen slachtoffer waren, bestaan.Daarnaast oordelen 25- tot 45-jarigen vaker negatief over de criminaliteit in de buurt. Bij deze groep is het percentage met een negatief oordeel over de criminaliteit in de buurt onder slachtoffers twee à drie keer zo groot als onder degenen die geen slachtoffer waren.
| Categorie 1 | Categorie 2 | Slachtoffer in afgelopen 12 maanden (% heeft het idee dat er veel criminaliteit plaatsvindt in buurt) | Geen slachtoffer in afgelopen 12 maanden (% heeft het idee dat er veel criminaliteit plaatsvindt in buurt) |
|---|---|---|---|
| Geslacht | Mannen | 19,0 | 6,3 |
| Geslacht | Vrouwen | 19,3 | 7,4 |
| Leeftijd | 15 tot 25 jaar | 18,5 | 8,2 |
| Leeftijd | 25 tot 45 jaar | 22,6 | 9,2 |
| Leeftijd | 45 tot 65 jaar | 18,0 | 6,4 |
| Leeftijd | 65 jaar of ouder | 14,1 | 3,8 |
| Migratieachtergrond | Nederlands | 17,4 | 6,2 |
| Migratieachtergrond | Westers | 21,7 | 7,6 |
| Migratieachtergrond | Niet-westers | 26,0 | 10,3 |
| Seksuele geaardheid | Homo's | 22,7 | 9,0 |
| Seksuele geaardheid | Heteromannen | 18,5 | 6,2 |
| Seksuele geaardheid | Lesbiennes | 16,7 | 9,8 |
| Seksuele geaardheid | Heterovrouwen | 19,5 | 7,6 |
3.2 Inschatting kans op slachtofferschap
Ruim 4 op de 10 slachtoffers van woninginbraak verwachten opnieuw slachtoffer te worden
De kans om slachtoffer te worden van bepaalde misdrijven wordt door mensen die hiervan al slachtoffer zijn geweest veel groter ingeschat dan door mensen die dat niet waren. Zo achten ruim 4 op de 10 personen die in de afgelopen 12 maanden slachtoffer waren van woninginbraak de kans (heel) groot om hiervan in de komende 12 maanden zelf (opnieuw) slachtoffer te worden, tegen minder dan 1 op de 10 personen die geen inbraakslachtoffer waren. Bij de inschatting van de kans op beroving op straat is het verschil nog groter. Ook voor wat de verwachte kans op mishandeling betreft, bestaat een groot verschil tussen slachtoffers en degenen die geen slachtoffer waren.| Slachtoffer in afgelopen 12 maanden (% (heel) groot) | Geen slachtoffer in afgelopen 12 maanden (% (heel) groot) | |
|---|---|---|
| Kans op mishandeling | 20,5 | 1,8 |
| Kans op woninginbraak | 43,3 | 7,2 |
| Kans op beroving op straat (met geweld) | 41,1 | 1,6 |
| Kans op zakkenrollerij (zonder geweld) | 14,0 | 2,4 |
| 1) Het gaat telkens om slachtoffers van de overeenkomstige delictsoort. | ||
6 op de 10 frequente inbraakslachtoffers rekenen op nieuwe woningbraak
De inschatting van de kans op slachtofferschap is beduidend hoger onder mensen die meerdere keren slachtoffer zijn geweest. Van degenen die in de afgelopen 12 maanden meerdere keren slachtoffer waren van woninginbraak, denken bijna 6 op de 10 dat de kans (heel) groot is dat in de komende 12 maanden opnieuw bij hen ingebroken wordt. Van degenen bij wie één keer werd ingebroken, gaven bijna 4 op de 10 dit aan; van degenen die geen slachtoffer waren minder dan 1 op de 10. Een vergelijkbaar beeld is zichtbaar bij slachtoffers van mishandeling. Bij de inschatting van de kans op zakkenrollerij zijn de verschillen kleiner.| Een keer slachtoffer in afgelopen 12 maanden (% (heel) groot) | Meerdere keren slachtoffer in afgelopen 12 maanden (% (heel) groot) | Geen slachtoffer in afgelopen 12 maanden (% (heel) groot) | |
|---|---|---|---|
| Kans op mishandeling | 15,8 | 29,4 | 1,8 |
| Kans op woninginbraak | 38,5 | 58,1 | 7,2 |
| Kans op zakkenrollerij (zonder geweld) | 13,1 | 19,6 | 2,4 |
| 1) Het gaat om slachtoffers van de overeenkomstige delictsoort. 2) Kans op beroving op straat ontbreekt in verband met te weinig waarnemingen. | |||
Inschatting kans op slachtofferschap halveert indien langer geleden slachtoffer
Het aandeel dat denkt in de komende 12 maanden zelf slachtoffer te worden van bepaalde misdrijven neemt duidelijk af naarmate het misdrijf waarvan men slachtoffer werd, langer geleden is. Zo bedroeg het percentage dat de kans op woninginbraak (heel) groot acht onder degenen die 1 tot 5 jaar geleden inbraakslachtoffer waren bijna de helft van degenen die in de afgelopen 12 maanden slachtoffer waren. Bij mishandeling en beroving is het percentage dat de kans op slachtofferschap groot acht onder minder recente slachtoffers ruim de helft lager dan bij recente slachtoffers. Bij de kans op zakkenrollerij op straat is dit verschil naar verhouding iets minder groot.| Slachtoffer in afgelopen 12 maanden (% (heel) groot) | Slachtoffer 1 tot 5 jaar geleden (% (heel) groot) | Geen slachtoffer in afgelopen 5 jaar (% (heel) groot) | |
|---|---|---|---|
| Kans op mishandeling | 17,1 | 8,2 | 1,3 |
| Kans op woninginbraak | 43,3 | 23,8 | 5,6 |
| Kans op beroving op straat (met geweld) | 10,6 | 4,8 | 1,4 |
| Kans op zakkenrollerij (zonder geweld) | 15,9 | 9,5 | 2,0 |
| 1) Bij 'kans op mishandeling' gaat het om slachtoffers van geweld. Bij 'kans op woninginbraak' gaat het om slachtoffers van woninginbraak. En bij 'kans op beroving' en 'kans op zakkenrollerij' gaat het om slachtoffers van beroving of zakkenrollerij. | |||