3. Vertrouwen en opkomst

Sociaal vertrouwen hangt van de verschillende onderdelen van vertrouwen het sterkst samen met opkomst (zie tabel B.1). Terwijl 93 procent van de kiesgerechtigden die stellen dat anderen wel te vertrouwen zijn in 2017 naar de stembus ging, gold dat voor slechts 81 procent van de mensen die menen dat je niet voorzichtig genoeg kan zijn met anderen. Een vergelijkbare samenhang tussen sociaal vertrouwen en opkomst is ook in 2012 zichtbaar (Phi = 0,15 in 2012 en 0,18 in 2017).
Ook het vertrouwen in de politiek hangt positief samen met de opkomst. Van de
Nederlanders zonder vertrouwen in de Tweede Kamer en de EU ging 87 procent stemmen,
van de mensen die één van deze instituties vertrouwen, was dat 90 procent en bij
diegenen die fiducie hebben in beide politieke instituties 93 procent.
Daarnaast heeft het vertrouwen in publieke en maatschappelijke instituties een significante relatie met de opkomst bij de Tweede Kamerverkiezingen. In 2017 nam het aandeel dat naar de stembus ging toe van 85 procent van de mensen die aangaven één of geen van de publieke en maatschappelijke instituties te vertrouwen tot 91 procent bij degenen die vier of vijf van deze instituties hun vertrouwen gaven. Het vertrouwen in de private sector hangt daarentegen negatief samen met de opkomst. Naarmate mensen banken en bedrijven meer vertrouwen, zijn zij minder geneigd om te gaan stemmen. Zo ging 92 procent van stemgerechtigden die de private sector wantrouwen naar de stembus, tegen 86 procent van degenen die deze sector vertrouwen. Ten slotte hangt alleen in 2012 het vertrouwen in kerken licht samen met de opkomst bij de Tweede Kamerverkiezingen. In dat jaar ging 79 procent van de mensen die religieuze instituties wantrouwen stemmen, versus 82 procent van diegenen die deze juist vertrouwen. In 2017 is dit kleine verschil verder afgenomen tot één procentpunt.