4. Conclusie

De meerderheid van de volwassenen in Nederland vindt dat euthanasie in bepaalde omstandigheden mogelijk moet zijn. Daartegenover is 8 procent in alle gevallen tegen euthanasie. Religie speelt hier een grote rol bij: van degenen die geen religieuze of levensbeschouwelijke stroming aanhangen zegt 98 procent dat euthanasie in bepaalde omstandigheden mogelijk moet zijn. Dat aandeel ligt lager onder degenen die wel een religie aanhangen, al zijn er daarbij wel grote verschillen tussen de verschillende religies. Met name moslims zijn vaak tegen euthanasie: ruim 4 op de 10 vinden dat euthanasie in geen geval geoorloofd is.

Over de rol van de arts bestaat geen eensgezindheid: 4 op de 10 volwassenen vinden dat een arts een verzoek om euthanasie mag weigeren, ook als de betrokken patiënt aan alle voorwaarden voor euthanasie voldoet. Daarnaast zegt een bijna even grote groep dat een arts in een dergelijk geval niet mag weigeren. De rest, ruim 2 op de 10 personen, kan of wil de vraag niet beantwoorden. Van degenen die vinden dat een arts een euthanasieverzoek mag weigeren, zijn bijna 8 op de 10 van mening dat de arts in dat geval wel een doorverwijzing naar een andere arts moet geven; ruim 1 op de 10 vindt een doorverwijzing geen verplichting van de arts en een even grote groep weet het niet of wil geen antwoord geven.

Ten slotte is ook nagegaan hoe mensen denken over de mogelijkheid voor euthanasie in specifieke situaties. Van de volwassen bevolking is het grootste deel (80 procent) van mening dat euthanasie mogelijk moet zijn voor mensen met vergevorderde dementie, als zij daarom hebben gevraagd toen zij nog bij vol bewustzijn waren. Ook is er veel steun voor de mogelijkheid tot euthanasie voor ongeneeslijke zieke kinderen en voor mensen met ernstige psychische aandoeningen. Met 55 procent is er minder steun voor de mogelijkheid tot euthanasie voor mensen die levensmoe, maar verder lichamelijk gezond zijn. Bijna een derde is hier op tegen.

De vragen over de houding van mensen ten aanzien van euthanasie kunnen gevoelig zijn, bijvoorbeeld als iemand hier recentelijk mee in aanraking is gekomen in zijn of haar omgeving. Daarom is bij alle vragen de mogelijkheid geboden om deze niet te beantwoorden. Opvallend is dat mensen die in hun eigen omgeving ervaring hebben gehad met euthanasie, palliatieve sedatie of (poging tot) zelfdoding de vragen vaker beantwoorden dan mensen die dergelijke ervaringen niet hebben gehad. Het is aannemelijk dat mensen juist door deze ervaringen al hebben nagedacht over deze kwesties, waardoor zij minder moeite hebben om de vragen te beantwoorden. Mensen die te maken hebben gehad met euthanasie, palliatieve sedatie of (poging tot) zelfdoding in hun eigen omgeving staan vrijwel allen open voor euthanasie, en ook in specifieke situaties vinden ze naar verhouding vaak dat het mogelijk moet zijn.