6. Samenvatting
Deze nota bevat resultaten uit het ODiN 2022 over het verplaatsingsgedrag van de inwoners van Noordvleugel. Het rapportagegebied Noordvleugel betreft de metropoolregio Amsterdam plus de gemeenten Zeewolde en Dronten. Noord-Holland Noord en Urk & Noordoostpolder, waar het meerwerk ook wordt uitgevoerd, behoren niet tot het gebied waarover gerapporteerd is. Dit om de vergelijkbaarheid van resultaten over Noordvleugel met voorgaande jaren te behouden. De resultaten zijn weergegeven voor het totale jaar en voor verschillende selecties van dagen voor zowel 2019, 2020, 2021 en 2022. In veel gevallen zijn uitsplitsingen gemaakt naar vervoerwijze en motief. De significantie van verschillen tussen ODiN 2021 en 2022, alsmede tussen ODiN 2019 en 2022 is getoetst.
Zowel in 2020 en 2021 als in een deel van 2022 golden diverse maatregelen om de gevolgen van de coronapandemie in goede banen te leiden. Het jaar 2022 was het jaar waarin de meeste maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus SARS-CoV-19 beëindigd werden; halverwege januari 2022 eindigde een periode met een harde lockdown. Het virus en de bijbehorende maatregelen hadden in 2022 een minder grote impact op de Nederlandse samenleving dan in de twee jaren daarvoor. 2022 was echter ook het jaar waarin Rusland haar buurland Oekraïne binnenviel (24 februari 2022) en daarmee een oorlog startte die wereldwijd (economische) gevolgen had.
ODiN 2022 laat een gewijzigd mobiliteitsbeeld zien in vergelijking met ODiN 2021 en ook met 2020 en 2019. Dit geldt in 2022 in vergelijking met 2021 voor de indicatoren reizigerskilometers, aantal verplaatsingen per 1.000 inwoners van Noordvleugel en voor deelname aan het openbaar vervoer. Er zijn geen verschillen op het totaalniveau met betrekking tot de indicator afgelegde afstand per verplaatsing en verkeersdeelname van inwoners van Noordvleugel. Als de gegevens van 2022 worden vergeleken met 2019 dan blijkt er tussen deze twee jaren op vele punten een significant gewijzigd mobiliteitsbeeld te zijn bij alle onderzochte indicatoren. Hieronder volgt nog informatie over de belangrijkste verschillen in de mobiliteit van inwoners van Noordvleugel van 6 jaar of ouder tussen met name 2022 en 2021.
Verkeersdeelname
De verkeersdeelname van inwoners van Noordvleugel van 6 jaar of ouder verschilt in 2022 niet van de verkeersdeelname in 2021. In 2022 nam 78 procent van de inwoners van Noordvleugel deel aan het verkeer, dat is gelijk aan het niveau in 2021. Dit geldt ook voor specifiek de doordeweekse dagen (exclusief feestdagen) en voor de weekend- en feestdagen. De verkeersdeelname in 2021 verschilt wel significant van 2019. In 2022 is deze (ongeacht soort dag) 5 procent lager dan in 2019. Er is ook een significant verschil in de deelname aan het openbaar vervoer tussen 2022 en 2021, en tussen 2022 en 2019. De deelname aan het openbaar vervoer is in 2022 30 procent hoger dan in 2021, bij mannen was de deelname 36 procent hoger, bij vrouwen 26 procent. In 2021 was de deelname aan het openbaar vervoer door inwoners van Noordvleugel 10 procent. Vergeleken met 2019 was de deelname aan het openbaar vervoer in 2022 bijna een derde lager (mannen -27 procent, vrouwen -36 procent).
Totale vervoersprestatie
Het totale aantal reizigerskilometers in het gebied Noordvleugel is in 2022 in vergelijking met ODiN 2021 significant toegenomen met 12 procent tot bijna 26 miljard reizigerskilometers. De vervoersprestatie nam in 2022 significant toe voor trein (34 procent), ‘bus, tram en metro’ (37 procent) en fiets (12 procent), maar nam af voor lopen (-9 procent). Tussen 2022 en 2019 is er voor het openbaar vervoer sprake van een significante afname van de vervoersprestatie: voor de trein -41 procent en voor ‘bus, tram en metro’ -32 procent. De vervoersprestatie voor lopen is in 2022 ruim een derde hoger dan in 2019.
Reguliere reizigerskilometers
Het totale aantal reguliere reizigerskilometers afgelegd door inwoners van Noordvleugel is in 2022 ten opzichte van 2021 significant toegenomen met 13 procent tot 25 miljard kilometer. Uit de verdeling naar vervoerwijze blijkt dat lopen in 2022 significant is afgenomen met 9 procent. Daarnaast is het aantal reguliere reizigerskilometers significant toegenomen voor personenauto als bestuurder (11 procent), trein (34 procent), ‘bus, tram en metro’ met 35 procent en fiets met 12 procent. Op doordeweekse dagen in 2022 zijn er bijna 17,3 miljard kilometers afgelegd door inwoners van Noordvleugel van 6 jaar of ouder. Dat is 12 procent meer dan in 2021. Op werkdagen in 2022 zijn bijna 17 miljard reguliere reizigerskilometers afgelegd, 13 procent meer dan een jaar eerder. Verdeeld naar vervoerwijze zijn op deze dagen de reizigerskilometers in 2022 met trein significant toegenomen (37 procent meer kilometers op doordeweekse dagen en 41 procent meer op werkdagen) dan in 2021. Ook het aantal reizigerskilometers met ‘bus, tram en metro’ is significant toegenomen voor beide soorten dagen met 34 procent ten opzichte van 2021. Dit geldt ook voor fiets (zowel op doordeweekse dagen als werkdagen een toename van 13 procent). Omgekeerd is het aantal reguliere reizigerskilometers dat lopend is afgelegd, in 2022 zijn deze op beide soorten dagen gedaald met 10 procent.
Gemiddeld aantal verplaatsingen
In ODiN 2022 is het gemiddeld aantal reguliere verplaatsingen per 1.000 inwoners van Noordvleugel per (gemiddelde) dag significant hoger (5 procent) dan in ODiN 2021. Het gemiddeld aantal verplaatsingen op werkdagen is eveneens 5 procent hoger. Op weekend- en feestdagen is er geen significant verschil in het aantal verplaatsingen tussen 2022 en 2021. In 2022 is het aantal verplaatsingen ten opzichte van 2021 met de trein significant toegenomen met ruim een kwart, met ‘bus, tram en metro’ met 38 procent en met de fiets 15 procent. Het aantal verplaatsingen te voet in 2022 is daarentegen 8 procent lager dan in 2021. Gelet op de onderverdeling naar motief zijn in ODiN 2022 significant meer verplaatsingen per inwoner gemaakt op een gemiddelde dag en ook op een gemiddelde werkdag voor het motief ‘Van en naar het werk’ (15 procent en 16 procent) en ‘Onderwijs of cursus volgen’ (36 procent op gemiddelde dagen en 35 procent op gemiddelde werkdagen).
Gemiddelde afstand per verplaatsing
De gemiddelde afstand per reguliere verplaatsing op een gemiddelde dag, een gemiddelde werkdag en op een gemiddelde weekend- en/of feestdag in 2022 verschilt niet significant van ODiN 2021. Ook voor geen enkele vervoerwijze. Naar motief zijn alleen op ‘alle dagen’ significante verschillen gevonden in de gemiddelde verplaatsingsafstand tussen 2021 en 2022 voor ‘Winkelen en boodschappen doen’ en voor ‘Onderwijs of cursus volgen’. Voor ‘Winkelen en boodschappen’ doen is de gemiddelde verplaatsingsafstand toegenomen met 12 procent, voor ‘Onderwijs of cursus volgen’ met 22 procent.