Internationale mobiliteit studenten in het hoger onderwijs

2. Afgestudeerden in het hoger onderwijs in het buitenland

In studiejaar 2020/’21 studeerden 175 duizend studenten af in het hoger onderwijs. Een groot deel van deze afgestudeerden (41 procent) behaalde hun hbo-bachelor, een kleiner deel een universitaire master (27 procent) of bachelor (25 procent). Het aandeel dat een associate degree heeft afgerond, is met 3 procent klein. En ook het aandeel dat een master in het hbo haalt is gering.

Van deze afgestudeerden in het hoger onderwijs gaf bijna 22 procent aan dat ze voor hun studie voor vijf dagen of langer naar het buitenland zijn geweest. Voor bijna 14 procent geldt dat ze voor minimaal drie maanden of vijftien studiepunten naar het buitenland zijn geweest, zij vormen de groep die studiepuntmobiel was. De overige ruim 8 procent is naar het buitenland geweest, maar was daar korter dan drie maanden en voor minder dan vijftien studiepunten. Of het was onbekend of ze studiepuntmobiel waren.

Onder degenen die in voorgaande jaren afstudeerden, was ruim 20 procent studiepuntmobiel. Hiermee voldeed Nederland aan de ambitie van de EU dat minimaal een op de vijf studenten in het hoger onderwijs een deel van de studie in het buitenland doorbrengt. Door de reisbeperkingen die golden vanwege de coronapandemie, was het voor studenten die afstudeerden in het studiejaar 2020/’21 minder goed mogelijk om ervaring in het buitenland op te doen. Wel is het zo dat ze online lessen konden volgen, of aan digitale projecten van buitenlandse onderwijsinstellingen konden deelnemen. Die activiteiten zijn niet in dit cijfer over studiepuntmobiliteit opgenomen.

2.1 Studiepuntmobiliteit afgestudeerden hoger onderwijs naar afstudeerjaar
 Studiepuntmobiel (%)
2015/'1622
2016/'1725
2017/'1824
2018/'1925
2019/'2023
2020/'2114

Vooral afgestudeerde studenten horeca uit studiejaar 2020/’21 (75 procent) waren relatief vaak studiepuntmobiel, gevolgd door de afgestudeerde studenten vreemde talen (38 procent) en toerisme en vrijetijdsbesteding (33 procent). Hbo-studenten waren vaker studiepuntmobiel dan universitaire studenten, respectievelijk 17 en 11 procent.

Het merendeel (72 procent) van de afgestudeerden die studiepuntmobiel waren, ging tijdens hun studie één keer naar het buitenland, 20 procent ging twee keer en het overige deel drie keer of vaker. De meest genoemde reden om naar het buitenland te gaan was het volgen van lessen of er studeren (57 procent). Gevolgd door het lopen van een stage (44 procent).

Degenen die naar het buitenland zijn geweest maar niet studiepuntmobiel waren, noemden vooral andere redenen om naar het buitenland te gaan. Zo gaven ze bijvoorbeeld aan dat ze bedrijven in het buitenland hebben bezocht, naar een conferentie zijn geweest of aan een excursie hebben deelgenomen. Ze gaven ook vaker dan degenen die studiepuntmobiel waren aan dat ze voor onderzoek naar het buitenland zijn geweest.

2.2 Redenen verblijf buitenland afgestudeerden hoger onderwijs, 2020/'21
 Studiepuntmobiel (% van afgestudeerden die naar het buitenland zijn geweest)Niet-studiepuntmobiel (% van afgestudeerden die naar het buitenland zijn geweest)
Lessen volgen, studeren57,328,4
Stage lopen43,722,5
Onderzoek doen27,634,1
Uitwisseling 19,414,2
Anders10,536,1

Tijdens hun verblijf in het buitenland had 64 procent van degenen die studiepuntmobiel waren veel tot zeer veel contact met andere internationale studenten. En had 60 procent veel of zeer veel contact met de lokale bevolking. Onder afgestudeerden die wel naar het buitenland zijn geweest voor hun studie, maar niet studiepuntmobiel waren, waren deze aandelen minder groot, respectievelijk 34 procent en 45 procent.

2.3 Contact internationale studenten tijdens verblijf buitenland, afgestudeerden hoger onderwijs 2020/'21
 Zeer veel (% van afgestudeerden die naar het buitenland zijn geweest)Veel (% van afgestudeerden die naar het buitenland zijn geweest)Niet veel en niet weinig (% van afgestudeerden die naar het buitenland zijn geweest)Weinig (% van afgestudeerden die naar het buitenland zijn geweest)Zeer weinig (% van afgestudeerden die naar het buitenland zijn geweest)Weigert (% van afgestudeerden die naar het buitenland zijn geweest)
Studiepuntmobiel41,622,414,29,911,10,9
Niet-studiepuntmobiel, wel in het buitenland geweest16,717,513,715,232,84,2

2.4 Contact lokale bevolking tijdens verblijf buitenland, afgestudeerden hoger onderwijs 2020/'21
 Zeer veel (% van afgestudeerden die naar het buitenland zijn geweest)Veel (% van afgestudeerden die naar het buitenland zijn geweest)Niet veel en niet weinig (% van afgestudeerden die naar het buitenland zijn geweest)Weinig (% van afgestudeerden die naar het buitenland zijn geweest)Zeer weinig (% van afgestudeerden die naar het buitenland zijn geweest)Weigert (% van afgestudeerden die naar het buitenland zijn geweest)
Studiepuntmobiel29,430,123,312,54,20,6
Niet-studiepuntmobiel, wel in buitenland geweest16,229,628,016,68,80,8

Vanwege de corona-pandemie en de maatregelen die in dat kader golden, was reizen naar het buitenland minder goed mogelijk. Afgestudeerden is daarom gevraagd of ze – al dan niet naast een fysiek verblijf in het buitenland – digitaal vanuit Nederland hebben deelgenomen aan projecten of lessen van een school of universiteit in het buitenland. Ruim 21 procent heeft hieraan deelgenomen. Ruim 6 procent was studiepuntmobiel en had daarnaast ook aan internationale activiteiten vanuit Nederland deelgenomen. Onder degenen die wel naar het buitenland zijn geweest maar niet studiepuntmobiel waren, ging het om bijna 5 procent. En van degenen die niet naar het buitenland zijn geweest, nam bijna 11 procent deel aan internationale activiteiten vanuit Nederland. De cijfers over digitale  mobiliteit zijn voor het eerst beschikbaar vanaf het onderzoek van 2022. Het is dus niet mogelijk om na te gaan of deze activiteiten tijdens de coronapandemie zijn toegenomen.

2.5 Digitale mobiliteit afgestudeerden hoger onderwijs, 2020/'21
    (%)
Naar buitenland, studiepuntmobielDigitaal6,1
Naar buitenland, studiepuntmobielNiet-digitaal7,5
Naar buitenland,niet-studiepuntmobielDigitaal4,7
Naar buitenland,niet-studiepuntmobielNiet-digitaal3,4
Niet naar buitenland, alleen digitaal10,6