Strategisch doel 3: Behoud van hoge kwaliteit

Het CBS heeft als statistisch bureau van (Caribisch) Nederland wereldwijd een goede naam opgebouwd als het gaat om standaarden en de kwaliteit van de statistiek. In een tijd waarin getwijfeld wordt aan feiten en cijfers vaak ter discussie staan, is de kwalitatief hoogwaardige informatie van het CBS essentieel om het publieke debat goed te kunnen voeren. Het CBS streeft ook op Caribisch Nederland daarom naar het behoud en waar mogelijk verder verhogen van de kwaliteit van statistiek om zijn goede naam als leverancier van betrouwbare feitelijke informatie recht te doen en kwalitatief hoogstaand onderzoek mogelijk te blijven maken. Dit is het derde strategische doel voor de planperiode.

Om de hoge kwaliteit van onze statistieken te kunnen behouden en in te kunnen spelen op alle maatschappelijke en technologische ontwikkelingen, investeert het CBS in personeel, IT en processen, en zijn gerichte innovaties nodig.

Binnen dit strategische doel heeft het CBS dan ook de volgende ambities voor Caribisch Nederland:

Personeel

Flexibiliteit en wendbaarheid van de organisatie zijn nodig om onze organisatiedoelen te bereiken, een aantrekkelijke werkgever te blijven en om het eigen personeel in staat te stellen zich te blijven ontwikkelen. Daarom investeert het CBS in de planperiode verder in de ontwikkeling van het eigen personeel zodat medewerkers op hun kwaliteiten worden ingezet.

Samenwerken en flexibel zijn

Het CBS richt de blik naar buiten, zodat we goed en, indien nodig, snel kunnen inspelen op veranderende vragen. Voor Caribisch Nederland neemt het aantal vraagstukken toe en deze worden ook complexer en meer integraal. Er zijn vaak meerdere statistieken en expertise- gebieden betrokken, terwijl daarnaast het kantoor op Bonaire op afstand zit. Dat betekent dat samenwerken over letterlijk lange afstanden heen en met verschillende disciplines vereist dat multidisciplinair samenwerken belangrijk wordt en dat medewerkers flexibel ingezet kunnen worden.

Het CBS kantoor op Bonaire (CBS-CN) bestaat uit een klein team enthousiaste medewerkers (3,5 vte) die werken aan het verzamelen van de data, het doorleveren aan het CBS in Europees Nederland en zorgdragen voor de disseminatie. In een klein team is flexibiliteit in de uitvoering van het primaire proces noodzakelijk. De organisatie leent zich niet om louter specialisten te hebben. Ontwikkeling en verdieping zal daarom mogelijk worden gemaakt door onder andere te gaan werken met wisselende “portefeuilles”. Medewerkers zullen daarnaast worden uitgedaagd mee te groeien met de technische en vakmatige ontwikkelingen zodat zij breder inzetbaar zijn.

Om in te spelen in de toenemende vraag is onlangs voor de planperiode het organisatie- en formatierapport aangepast. Het CBS-CN kent in de aangepaste inrichting maximaal
5 vte’s op locatie Bonaire. Daarnaast worden ten behoeve van specifieke periodieke activiteiten die (meer)jaarlijks plaatsvinden tijdelijk (freelance) medewerkers, zoals interviewers ten behoeve van dataverzameling, binnen het kantoor ingehuurd.

IT en processen

IT: Basis op orde houden

Het CBS is een IT-intensieve organisatie en staat net als veel andere overheidsorganisaties voor een flinke opgave om de basis op orde te houden. Een veilige IT-werkomgeving - waarin diverse personen middels diverse apparaten op diverse eilanden, ver verwijderd van Europees Nederland werken - is een eerste vereiste voor het CBS.

Bedrijven en burgers staan veel, vaak ook privacy- en bedrijfsgevoelige, informatie af, in het vertrouwen dat die bij het CBS in goede handen is. Als dat vertrouwen zou worden geschaad, bijvoorbeeld door een beveiligingslek, zullen bedrijven en burgers niet langer hun data willen leveren en kan het CBS zijn wettelijke taak niet meer uitvoeren. Dit betekent dat de organisatie op dit onderdeel flink zal worden versterkt.

Robuuste, flexibele en toekomstbestendige processen

In het kader van de verschillen die zich voordoen tussen Europees Nederland en Caribisch Nederland met betrekking tot de toegankelijkheid van data alsmede de wijze waarop data wordt gearchiveerd en beheerd, gepaard gaande met de inherente kleinschaligheid van de eilanden, heeft het CBS niet altijd de mogelijkheid gehad om te profiteren van reeds bestendigde processen die gangbaar zijn binnen het domein van Europees Nederland.

Voor het ontwikkelen van zowel bestaande als nieuwe statistieken zal het CBS-CN zich verder blijven inspannen om zoveel mogelijk aan te kunnen sluiten aan gestandaardiseerd processen voor de verwerking van enquête- en registerinformatie. Daardoor daalt de beheerlast, ontstaat kwaliteitswinst en ruimte voor innovatie. De ontwikkeltijd voor nieuwe statistieken daalt bovendien, zodat ook in dit domein mogelijkheden toenemen om snel in te spelen op veranderende behoeften.

Privacy en gegevensbescherming

De samenleving moet erop kunnen vertrouwen dat alle gegevens die het CBS ontvangt, uitsluitend gebruikt worden voor het vervaardigen van statistiek en dat dit nooit leidt tot onthulling van informatie over individuele personen, huishoudens, bedrijven of instellingen. Het CBS wil daarom niet alleen voldoen aan de geldende wetgeving op het gebied van privacy in Europees Nederland en Caribisch Nederland, maar heeft ook de ambitie om op dat gebied te excelleren. Voor Caribisch Nederland geldt dat, ondanks de nog geldende Wet bescherming persoonsgegevens BES (Wbp BES), het CBS zich houdt aan de uitgebreidere en strengere Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).

Privacybescherming is nooit af: het is een dynamisch proces dat het hoofd moet bieden aan toenemende bedreigingen, onder meer op het gebied van cybercrime, en zich aan moet passen aan veranderende maatschappelijke inzichten, technologische ontwikkelingen en gewijzigde wet- en regelgeving.

CBS-CN sluit aan en wordt meegenomen in alle technische en organisatorische maatregelen die het CBS treft om de privacy te borgen. Dit houdt onder andere in dat het CBS gegevens bij binnenkomst zo snel mogelijk ontdoet van direct identificerende gegevens (identiteits- nummer, naam, adres en woonplaats etc.), dat CBS-onderzoekers alleen toegang krijgen tot de gegevens die ze nodig hebben voor het betreffende onderzoek en dat alles wat het CBS publiceert zorgvuldig gecontroleerd wordt op onthullingsrisico’s. De gegevens mogen uitsluitend voor statistisch en wetenschappelijk onderzoek gebruikt worden. Dat betekent dat gebruik voor beslissingen op individueel niveau zoals handhaving en opsporing per definitie uitgesloten is. Het CBS investeert ook in innovaties om de kracht van data te blijven benutten en daarbij de privacy optimaal te beschermen. Daarnaast voert een externe auditor sinds 2015 bij het CBS privacy audits uit. Het CBS beschikt op grond van deze audits conform het Privacy Control Framework van NOREA over het certificaat “privacy proof”.

Regeldruk (enquêtedruk)

Om statistieken te maken zijn vanzelfsprekend data noodzakelijk. Hoewel het CBS zoveel mogelijk overheidsregistraties en innovatieve dataverzamelingsmethoden wil inzetten, blijft het uitvragen van gegevens via enquêtes onmisbaar. Het CBS blijft expliciet oog houden voor de belasting die het uitvragen van data veroorzaakt en wil de toename van de regeldruk zoveel mogelijk beperken.

De aandacht gaat hierin niet alleen uit naar de verplichte enquêtes voor bedrijven maar ook naar de almaar dalende deelname aan persoonsenquêtes. Dit is een zorgelijke ontwikkeling - in het bijzonder vanwege de kleinschaligheid van de eilanden - aangezien een kwantitatief en kwalitatief goed niveau van respons nodig is om de kwaliteit van de uitkomsten te kunnen behouden. Ook de frequentie van enquêtes zijn laag gegeven de kleine bevolkingspopulatie van de eilanden. Het CBS zet gezien deze ontwikkelingen in op zoveel mogelijk nieuwe vormen van het verzamelen van data, verbetering van vraagstelling en gerichte stimuleringsmaatregelen om de deelname te vergemakkelijken en zo de respons te verhogen. Hierbij kijken we ook naar samenwerking met andere partijen in Nederland als op de eilanden.

Financiën

Meerjarenbijdrage

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat verstrekt het basisbudget voor het uitvoeren van de taken van het CBS voor Caribisch Nederland. Eens in de vijf jaar stelt de directeur-generaal van de statistiek een meerjarenprogramma vast voor CBS-CN waarin wordt vastgelegd welke werkzaamheden het CBS zal uitvoeren. Deze werkzaamheden geven invulling aan de taken van het CBS en passen binnen de financiële en organisatorische randvoorwaarden.

De meerjarenbijdrage van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat is bestemd voor het uitvoeren van het basisprogramma van het CBS voor Caribisch Nederland in de periode 2024–2028. In deze meerjarenbijdrage is nog geen rekening gehouden met loon- en prijscompensatie die gedurende het betreffende jaar ontvangen worden voor gestegen loonkosten en gestegen materiële kosten. De meerjarenbijdrage voor de planperiode bedraagt gemiddeld circa €1,3 miljoen per jaar. Waarbij een keer in de 7 jaar, startend in 2024, een additionele bijdrage van €350 duizend is gereserveerd voor het budgetonderzoek.