CBS meerjarenprogramma Caribisch Nederland 2024-2028

Sinds de staatkundige verandering op 10 oktober 2010 is het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) verantwoordelijk voor de statistische informatievoorziening over de drie eilanden van Caribisch Nederland: Bonaire, Saba en Sint Eustatius. Om invulling te geven aan deze verantwoordelijkheid is een meerjarenprogramma opgesteld, dat periodiek wordt geëvalueerd. In mei / juni 2023 heeft het CBS verschillende stakeholders en bestuurders op de eilanden en in Den Haag geconsulteerd, en geëvalueerd of het huidige meerjarenprogramma (2020–2023) nog voldoet aan de maatschappelijke informatiebehoefte en of ook mogelijke toekomstige maatschappelijke ontwikkelingen inhoudelijk door het MJP worden gedekt. Deze evaluatie heeft als input gediend voor het voorliggende meerjarenprogramma 2024–2028.

Over Caribisch Nederland publiceert het CBS onderwerpen zoals bevolking, arbeid, veiligheid, prijzen, inkomen en koopkracht, toerisme, gezondheid en cultuur. Anders dan voor Europees Nederland, gelden voor Caribisch Nederland geen specifieke statistische verplichtingen en/of verordeningen. Het meerjarenprogramma voor Caribisch Nederland wordt vijfjaarlijks vastgesteld.

Toegenomen vraag, kansen en bedreigingen

De informatiebehoefte over Caribisch Nederland is met het aantreden van het toenmalige kabinet vanaf 2020 sterk toegenomen. Met name zaken rondom het sociaal minimum en wonen hebben de aandacht. Idealiter gebruikt het CBS registerinformatie om statistieken te maken waarmee aan deze behoefte kan worden tegemoet gekomen. Soms is broninformatie niet beschikbaar in registers en is het nodig om een enquête-onderzoek te doen onder de bevolking.

Het CBS voert momenteel vier persoonsenquêtes uit in Caribisch Nederland: het Arbeidskrachtenonderzoek (eens in de twee jaar) voor informatie over arbeidsdeelname en werkloosheid, een Omnibus-enquête (eens in de vier jaar) voor informatie over onder meer leefgewoonten, gezondheid, cultuur en vrije tijd, een budget onderzoek (eens in de 7 jaar) om te komen tot een goede weging van de productgroepen van de inflatiecijfers, en een scholierenonderzoek (eens in de 5 jaar) voor informatie over onder andere toekomstplannen van jongeren, en pesten op school. Naast deze persoonsenquêtes wordt ook jaarlijks een Nationale Rekeningen enquête uitgevoerd onder bedrijven, om te komen tot cijfers over het bruto binnenland product (bbp).

De eerder genoemde toenemende informatiebehoefte richt zich juist op thema’s waarbij de benodigde data (nog) niet in registers voorkomt en waarbij dan de inzet van enquête-onderzoek nodig is. De informatievraag is echter groter dan waar het CBS met de huidige enquêtes aan kan voldoen. Uitbreiding van het aantal enquêtes en/of de vragenlijsten van bestaande enquêtes betekent ook een grotere enquêtedruk op de bevolking. Door de kleine bevolkingspopulatie van Caribisch Nederland is dat risico des te groter. Een te grote enquêtedruk kan zorgen dat de bevolking minder bereid is om deel te nemen aan een enquête met het risico op een lagere betrouwbaarheid van de resultaten. De komende jaren zal het CBS dan ook op zoek gaan naar nieuwe innovatieve oplossingen en samenwerkingen om tegemoet te kunnen komen aan de toenemende vraag, met zo min mogelijk extra belasting van de bevolking. Bijvoorbeeld door nog meer samen te werken met andere organisaties (bijv. de Kamer van Koophandel) waar mogelijk nog register informatie beschikbaar is, meer samen op te trekken bij enquête onderzoek met andere partijen of over te gaan op andere meetmethodieken (bijv. panels).

Sinds 2017 werkt het CBS samen met de statistische bureaus van Aruba, Curaçao en St. Maarten. Dit is belegd in het zogenaamde Dutch Caribbean Statistical System (DCSS). Het DCSS is opgericht met als doelen: het optimaliseren van de statistische systemen, kennisuitwisseling en het verbeteren van de onderlinge samenwerking. De komende jaren zal in DCSS-verband gestuurd worden op een aantal gezamenlijke publicaties op vooraf afgesproken onderwerpen.

Ontwikkelingen op Caribisch Nederland kunnen soms snel gaan, onder invloed van ontwikkelingen wereldwijd. Voorbeelden zijn de COVID-19-pandemie, stijgende energieprijzen en een snelle groei van de bevolking door migratie (met name op Bonaire). Er kan dan een behoefte aan up-to-date statistische informatie ontstaan. Het CBS wil daar met betrouwbare, objectieve informatie op inspelen en het inzicht bieden waar overheid en samenleving naar vragen.

Het CBS voert op verzoek van overheden (veelal meerjarig) statistisch onderzoek uit voor Caribisch Nederland. Deze statistieken worden deels bekostigd via de basisfinanciering van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en deels rechtstreeks door belanghebbende overheden. Al deze statistieken zijn integraal onderdeel van het totale werkprogramma van het CBS en verschillen niet in maatschappelijke waarde.

Samen met anderen

In de planperiode voert het CBS zijn reguliere werkprogramma voor Caribisch Nederland uit. Het katern werkprogramma in dit meerjarenprogramma geeft een uitputtend overzicht van het reguliere werkprogramma voor Caribisch Nederland. Op basis van de externe consultatie die is uitgevoerd om de behoefte aan statistische informatie voor Caribisch Nederland in kaart te brengen, legt het CBS in de komende planperiode de focus op een aantal grote maatschappelijke opgaven. Het CBS zoekt daarbij actief de samenwerking met andere partijen om in de informatiebehoefte die deze maatschappelijke opgaven met zich mee brengen, te voorzien. Zo werkt het CBS samen met de andere statistische bureaus in het Koninkrijk in DCSS verband, maar zoekt het CBS ook nauw contact met bronhouders zoals de Kamer van Koophandel en het Kadaster om mogelijkheden voor nieuwe statistieken te onderzoeken, en staat het in goed contact met de Openbare Lichamen op de drie eilanden.

Focus op opgaven

Voorzien in de behoefte aan samenhangende statistische informatie die inzicht biedt in maatschappelijke opgaven vormt het eerste strategische doel van het CBS. Daarvoor ontwikkelt het CBS nieuwe informatie en presenteert het bestaande informatie meer in samenhang. Op basis van de externe consultatie kiest het CBS binnen dit strategische doel om de aandacht en bestuurlijke- en innovatiekracht in eerste instantie in te zetten op de volgende opgaven voor Caribisch Nederland:

Armoede

De belangrijkste maatschappelijke opgave op Caribisch Nederland is die van armoede. Het verbeteren van de levensstandaard en het bestrijden van armoede is al jaren een zeer belangrijk beleidsdoel voor verschillende kabinetten¹⁾, ook in de recent gepresenteerde begroting op Prinsjesdag 2023 had dit thema grote aandacht²⁾. De sociaal- economische zorgen zijn groot en de behoefte naar meer informatie op gebied van armoede daarmee ook. Dit omvat zowel behoefte aan informatie over de stijgende prijzen (meer actueel, meer gedetailleerd en meer achtergrondinformatie over waarom de prijzen stijgen) en meer actuele informatie over inkomens en over de koopkracht van huishoudens. Maar ook informatie over het al dan niet kunnen meedoen in de maatschappij (maatschappelijke participatie), beperkingen op gebied van wonen en gevolgen van armoede, zoals gezondheidsproblemen of criminaliteit.

De Commissie sociaal minimum Caribisch Nederland heeft recent een rapport gepubliceerd over onderzoek naar wat mensen minimaal nodig hebben om een waardig bestaan te leiden en te participeren in de maatschappij³⁾. De Commissie kaart aan dat het gebrek of afwezigheid van data een van de grote uitdagingen was voor de onderzoekers. De Commissie stelt vast dat aan het begin van het onderzoek (maart 2023) er sprake is van omvangrijke armoede en dat niet iedereen bereikt wordt met de maatregelen die reeds genomen zijn of dat de maatregelen de armoede nog onvoldoende bestrijden. De Commissie doet een voorstel voor een nieuwe norm voor het sociaal minimum voor een aantal huishoudenstypen. De komende jaren zal armoede en meer specifiek het sociaal minimum voor politiek en beleid een belangrijk thema blijven om te monitoren.

Het CBS zal de komende jaren inzetten op meer gedetailleerde informatie over prijzen en onderzoek naar de mogelijkheden van versnelling van informatie over inkomens en koopkracht. Het CBS blijft in nauw contact met stakeholders over informatie van inkomens ten opzichte van het (ijkpunt) sociaal minimum en het op behoefte beschikbaar maken van informatie over maatschappelijke participatie. Daarnaast zal het CBS in nauw contact staan met partners over de beschikbaarheid van gewenste microdata voor onderzoek.

Wonen

De informatiebehoefte over wonen op Caribisch Nederland is groot. Beschikbaarheid en betaalbaarheid van woningen zijn op de BES eilanden belangrijke maatschappelijke opgaven, zeker in het licht van een groeiende bevolking en in relatie tot de armoede- problematiek. De stijging van de huizenprijzen en de huren zijn een groot knelpunt voor de bevolking.

Door gebrek aan brondata is het niet duidelijk hoeveel woningen er op de BES eilanden zijn of wat voor soort woningen dat zijn. Tevens is er vraag naar informatie over de betaalbaarheid van wonen, de hoogte van de huren en hoe groot het aandeel wonen is in de uitgaven van mensen. Als laatste is er behoefte aan informatie over de woonbehoefte van mensen, in relatie tot de beschikbaarheid van woningen.

De komende jaren zal het CBS in opdracht van het ministerie van BZK inzetten op meer informatie over dit thema, bijvoorbeeld door het helpen opzetten van een Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) middels een woningtelling, een enquête naar de hoogte van huren en het uitvoeren van een woonbehoefte enquête.

Monitor Brede Welvaart: informatie in samenhang

In 2022 is, in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, een Monitor Brede Welvaart voor Caribisch Nederland (MBW-CN) ontwikkeld. Een eerste versie verscheen in november 2022, met informatie over 7 Sustainable Development Goals (SDGs); de Duurzame ontwikkeldoelen: geen armoede, goede gezondheid en welzijn, gendergelijkheid, waardig werk en economische groei, ongelijkheid verminderen, duurzame steden en gemeenschappen, en vrede, justitie en sterke publieke diensten.

De MBW-CN is er bij uitstek op gericht om informatie in samenhang te publiceren. Verschillende indicatoren geven in samenhang de stand van zaken van de drie verschillende eilanden over één overkoepelende SDG weer. De komende jaren zal het CBS de MBW-CN verder uitbreiden met meer indicatoren, zodat over meer SDG’s kan worden gepubliceerd.

Over de MBW-CN wordt ook in DCSS verband gesproken. Daarbij wordt onderzocht of de drie Caribische landen van het Koninkrijk kunnen aansluiten, zodat vergelijkbare informatie over de zes Caribische eilanden van het Koninkrijk beschikbaar komt.

In navolging van Europees Nederland wordt op Caribisch Nederland de kracht van data voor beleidsvorming, monitoring en uitvoering steeds breder onderkend. Het CBS gaat de komende jaren de toegang tot en ontsluiting van zijn data over Caribisch Nederland verbeteren en de Openbare Lichamen met zijn kennis en ervaring ondersteunen in het verantwoord gebruik van data. Hiermee vergroot het CBS de maatschappelijke meerwaarde van de data. Het CBS heeft binnen dit strategische doel de volgende ambities voor Caribisch Nederland geformuleerd:

Toegankelijkheid en gebruik van (micro)data vergroten

Het CBS beschikt over een schat aan data over Caribisch Nederland, verkregen van bedrijven, burgers, overheden en andere organisaties. De informatie die het CBS op basis daarvan samenstelt, beschouwt het CBS als publiek goed. Om ervoor te zorgen dat deze informatie nog meer en beter kan worden gebruikt, onder meer in het tegengaan van desinformatie, investeert het CBS in de periode 2024–2028 in het verbeteren van de bekendheid met en de toegankelijkheid van deze data voor zowel gebruikers in Nederland maar ook op de eilanden zelf.

In de eerste plaats verbetert het CBS de vindbaarheid van informatie over Caribisch Nederland via de website. De komende jaren zal het CBS op zoek gaan naar oplossingen voor een betere bereikbaarheid van de dossierpagina Caribisch Nederland met de cijfers over Caribisch Nederland.

Op de eilanden is de bekendheid met het data aanbod gering. Het CBS zal de komende jaren inzetten op meer bekendheid met het CBS op de eilanden door middel van een communicatiecampagne met gebruik van online en offline communicatiestrategieën. Huidige inspanningen zoals aanwezigheid op social media en radio en tv-interviews zullen worden geïntensiveerd.

In de planperiode vernieuwt het CBS StatLine, de online database van het CBS en zal de mogelijkheid onderzocht worden voor een aparte StatLine Caribisch Nederland. De noodzaak voor StatLine begeleiding op de eilanden is groot, gezien de vele informatie- verzoeken die verwerkt worden en inhoudelijke vragen over de functionaliteit van StatLine. Het CBS-CN voert momenteel een pilot uit waarbij een cursus StatLine wordt aangeboden, zowel fysiek als online aangevuld door het aanbod via de CBS Academy. De komende jaren zal het CBS inzetten op meer bekendheid van de CBS-data en de begeleiding in het gebruik ervan.

De toegang tot microdata van het CBS voorziet in een belangrijke behoefte van onderzoekers en draagt bij aan een grotere maatschappelijke benutting van de data van het CBS. De afgelopen jaren is er voor Caribisch Nederland slechts sporadisch gebruik gemaakt van microdata. De komende jaren zal het CBS de mogelijkheid van het gebruik van microdata voor Caribisch Nederland promoten en belemmeringen voor het gebruik verminderen. Een bekende belemmering, vooral voor minder kapitaalkrachtige organisaties, zijn de kosten. Het CBS beschouwt de toegang tot microdata als publieke voorziening waarvan de toegankelijkheid niet door hoge kosten belemmerd zou mogen worden.

Stimuleren en faciliteren van het werken met data

Het CBS heeft veel kennis van data en van wat nodig is om die verantwoord te gebruiken. Denk hierbij aan: opslaan, verwerken en ontsluiten van data, datakoppeling, informatie- beveiliging en privacybescherming. Ook op het gebied van metadata (informatie over de inhoud van een databestand, zoals een beschrijving van de variabelen) en standaarden (definities van variabelen, classificaties, kwaliteitsbeschrijvingen, bestandsformaten etc.) heeft het CBS veel ervaring en expertise. Deze kennis stelt het CBS op verzoek ook graag beschikbaar op Caribisch Nederland aan de Openbare Lichamen, andere overheden en de wetenschappelijke gemeenschap. Het CBS wil de Openbare Lichamen en andere overheidsinstellingen in Caribisch Nederland met zijn kennis en ervaring ondersteunen in het werken met data, waarbij het een adviserende en faciliterende rol heeft. Het gaat hierbij met name om de inbreng van kennis vanuit het CBS en minder om statistische producten.

Het CBS heeft als statistisch bureau van (Caribisch) Nederland wereldwijd een goede naam opgebouwd als het gaat om standaarden en de kwaliteit van de statistiek. In een tijd waarin getwijfeld wordt aan feiten en cijfers vaak ter discussie staan, is de kwalitatief hoogwaardige informatie van het CBS essentieel om het publieke debat goed te kunnen voeren. Het CBS streeft ook op Caribisch Nederland daarom naar het behoud en waar mogelijk verder verhogen van de kwaliteit van statistiek om zijn goede naam als leverancier van betrouwbare feitelijke informatie recht te doen en kwalitatief hoogstaand onderzoek mogelijk te blijven maken. Dit is het derde strategische doel voor de planperiode.

Om de hoge kwaliteit van onze statistieken te kunnen behouden en in te kunnen spelen op alle maatschappelijke en technologische ontwikkelingen, investeert het CBS in personeel, IT en processen, en zijn gerichte innovaties nodig.

Binnen dit strategische doel heeft het CBS dan ook de volgende ambities voor Caribisch Nederland:

Personeel

Flexibiliteit en wendbaarheid van de organisatie zijn nodig om onze organisatiedoelen te bereiken, een aantrekkelijke werkgever te blijven en om het eigen personeel in staat te stellen zich te blijven ontwikkelen. Daarom investeert het CBS in de planperiode verder in de ontwikkeling van het eigen personeel zodat medewerkers op hun kwaliteiten worden ingezet.

Samenwerken en flexibel zijn

Het CBS richt de blik naar buiten, zodat we goed en, indien nodig, snel kunnen inspelen op veranderende vragen. Voor Caribisch Nederland neemt het aantal vraagstukken toe en deze worden ook complexer en meer integraal. Er zijn vaak meerdere statistieken en expertise- gebieden betrokken, terwijl daarnaast het kantoor op Bonaire op afstand zit. Dat betekent dat samenwerken over letterlijk lange afstanden heen en met verschillende disciplines vereist dat multidisciplinair samenwerken belangrijk wordt en dat medewerkers flexibel ingezet kunnen worden.

Het CBS kantoor op Bonaire (CBS-CN) bestaat uit een klein team enthousiaste medewerkers (3,5 vte) die werken aan het verzamelen van de data, het doorleveren aan het CBS in Europees Nederland en zorgdragen voor de disseminatie. In een klein team is flexibiliteit in de uitvoering van het primaire proces noodzakelijk. De organisatie leent zich niet om louter specialisten te hebben. Ontwikkeling en verdieping zal daarom mogelijk worden gemaakt door onder andere te gaan werken met wisselende “portefeuilles”. Medewerkers zullen daarnaast worden uitgedaagd mee te groeien met de technische en vakmatige ontwikkelingen zodat zij breder inzetbaar zijn.

Om in te spelen in de toenemende vraag is onlangs voor de planperiode het organisatie- en formatierapport aangepast. Het CBS-CN kent in de aangepaste inrichting maximaal
5 vte’s op locatie Bonaire. Daarnaast worden ten behoeve van specifieke periodieke activiteiten die (meer)jaarlijks plaatsvinden tijdelijk (freelance) medewerkers, zoals interviewers ten behoeve van dataverzameling, binnen het kantoor ingehuurd.

IT en processen

IT: Basis op orde houden

Het CBS is een IT-intensieve organisatie en staat net als veel andere overheidsorganisaties voor een flinke opgave om de basis op orde te houden. Een veilige IT-werkomgeving - waarin diverse personen middels diverse apparaten op diverse eilanden, ver verwijderd van Europees Nederland werken - is een eerste vereiste voor het CBS.

Bedrijven en burgers staan veel, vaak ook privacy- en bedrijfsgevoelige, informatie af, in het vertrouwen dat die bij het CBS in goede handen is. Als dat vertrouwen zou worden geschaad, bijvoorbeeld door een beveiligingslek, zullen bedrijven en burgers niet langer hun data willen leveren en kan het CBS zijn wettelijke taak niet meer uitvoeren. Dit betekent dat de organisatie op dit onderdeel flink zal worden versterkt.

Robuuste, flexibele en toekomstbestendige processen

In het kader van de verschillen die zich voordoen tussen Europees Nederland en Caribisch Nederland met betrekking tot de toegankelijkheid van data alsmede de wijze waarop data wordt gearchiveerd en beheerd, gepaard gaande met de inherente kleinschaligheid van de eilanden, heeft het CBS niet altijd de mogelijkheid gehad om te profiteren van reeds bestendigde processen die gangbaar zijn binnen het domein van Europees Nederland.

Voor het ontwikkelen van zowel bestaande als nieuwe statistieken zal het CBS-CN zich verder blijven inspannen om zoveel mogelijk aan te kunnen sluiten aan gestandaardiseerd processen voor de verwerking van enquête- en registerinformatie. Daardoor daalt de beheerlast, ontstaat kwaliteitswinst en ruimte voor innovatie. De ontwikkeltijd voor nieuwe statistieken daalt bovendien, zodat ook in dit domein mogelijkheden toenemen om snel in te spelen op veranderende behoeften.

Privacy en gegevensbescherming

De samenleving moet erop kunnen vertrouwen dat alle gegevens die het CBS ontvangt, uitsluitend gebruikt worden voor het vervaardigen van statistiek en dat dit nooit leidt tot onthulling van informatie over individuele personen, huishoudens, bedrijven of instellingen. Het CBS wil daarom niet alleen voldoen aan de geldende wetgeving op het gebied van privacy in Europees Nederland en Caribisch Nederland, maar heeft ook de ambitie om op dat gebied te excelleren. Voor Caribisch Nederland geldt dat, ondanks de nog geldende Wet bescherming persoonsgegevens BES (Wbp BES), het CBS zich houdt aan de uitgebreidere en strengere Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).

Privacybescherming is nooit af: het is een dynamisch proces dat het hoofd moet bieden aan toenemende bedreigingen, onder meer op het gebied van cybercrime, en zich aan moet passen aan veranderende maatschappelijke inzichten, technologische ontwikkelingen en gewijzigde wet- en regelgeving.

CBS-CN sluit aan en wordt meegenomen in alle technische en organisatorische maatregelen die het CBS treft om de privacy te borgen. Dit houdt onder andere in dat het CBS gegevens bij binnenkomst zo snel mogelijk ontdoet van direct identificerende gegevens (identiteits- nummer, naam, adres en woonplaats etc.), dat CBS-onderzoekers alleen toegang krijgen tot de gegevens die ze nodig hebben voor het betreffende onderzoek en dat alles wat het CBS publiceert zorgvuldig gecontroleerd wordt op onthullingsrisico’s. De gegevens mogen uitsluitend voor statistisch en wetenschappelijk onderzoek gebruikt worden. Dat betekent dat gebruik voor beslissingen op individueel niveau zoals handhaving en opsporing per definitie uitgesloten is. Het CBS investeert ook in innovaties om de kracht van data te blijven benutten en daarbij de privacy optimaal te beschermen. Daarnaast voert een externe auditor sinds 2015 bij het CBS privacy audits uit. Het CBS beschikt op grond van deze audits conform het Privacy Control Framework van NOREA over het certificaat “privacy proof”.

Regeldruk (enquêtedruk)

Om statistieken te maken zijn vanzelfsprekend data noodzakelijk. Hoewel het CBS zoveel mogelijk overheidsregistraties en innovatieve dataverzamelingsmethoden wil inzetten, blijft het uitvragen van gegevens via enquêtes onmisbaar. Het CBS blijft expliciet oog houden voor de belasting die het uitvragen van data veroorzaakt en wil de toename van de regeldruk zoveel mogelijk beperken.

De aandacht gaat hierin niet alleen uit naar de verplichte enquêtes voor bedrijven maar ook naar de almaar dalende deelname aan persoonsenquêtes. Dit is een zorgelijke ontwikkeling - in het bijzonder vanwege de kleinschaligheid van de eilanden - aangezien een kwantitatief en kwalitatief goed niveau van respons nodig is om de kwaliteit van de uitkomsten te kunnen behouden. Ook de frequentie van enquêtes zijn laag gegeven de kleine bevolkingspopulatie van de eilanden. Het CBS zet gezien deze ontwikkelingen in op zoveel mogelijk nieuwe vormen van het verzamelen van data, verbetering van vraagstelling en gerichte stimuleringsmaatregelen om de deelname te vergemakkelijken en zo de respons te verhogen. Hierbij kijken we ook naar samenwerking met andere partijen in Nederland als op de eilanden.

Financiën

Meerjarenbijdrage

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat verstrekt het basisbudget voor het uitvoeren van de taken van het CBS voor Caribisch Nederland. Eens in de vijf jaar stelt de directeur-generaal van de statistiek een meerjarenprogramma vast voor CBS-CN waarin wordt vastgelegd welke werkzaamheden het CBS zal uitvoeren. Deze werkzaamheden geven invulling aan de taken van het CBS en passen binnen de financiële en organisatorische randvoorwaarden.

De meerjarenbijdrage van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat is bestemd voor het uitvoeren van het basisprogramma van het CBS voor Caribisch Nederland in de periode 2024–2028. In deze meerjarenbijdrage is nog geen rekening gehouden met loon- en prijscompensatie die gedurende het betreffende jaar ontvangen worden voor gestegen loonkosten en gestegen materiële kosten. De meerjarenbijdrage voor de planperiode bedraagt gemiddeld circa €1,3 miljoen per jaar. Waarbij een keer in de 7 jaar, startend in 2024, een additionele bijdrage van €350 duizend is gereserveerd voor het budgetonderzoek.

Overzicht gesprekspartners

Caribisch Nederland:

Gezaghebber Openbaar Lichaam Saba
Saba Tourism Bureau
GGD Sint Eustatius
Kamer van Koophandel Sint Eustatius en Saba
St. Eustatius Tourism Development Foundation
Regeringscommissaris en Bestuurscollege Sint Eustatius
Tourism Corporation Bonaire
BONHATA
Bonaire International Airport
Openbaar Lichaam Bonaire: directie toezicht & handhaving, afd. Havenkantoor
Openbaar Lichaam Bonaire: directie R&O
Openbaar Lichaam Bonaire: Economische Zaken
Raad Onderwijs & Arbeidsmarkt
Stinapa
Selibon
OCW CN

Europees Nederland:

Ministerie van EZK
Ministerie van OCW
Ministerie van BZK
Ministerie van SZW
Ministerie van VWS
Ministerie van JenV
Ministerie van IenW
Algemene rekenkamer
Vaste commissie voor Koninkrijksrelaties

In dit katern is een overzicht te vinden van alle statistieken die het CBS over Caribisch Nederland op reguliere basis maakt. De statistieken zijn verdeeld over thema’s. Per thema wordt het werkprogramma beschreven en nieuwe wensen van gebruikers, die zijn geuit in de externe consultatie. Aan deze aanvullende wensen kan (indien statistisch verantwoord, data technisch mogelijk en horend bij de taak van het CBS) worden tegemoet gekomen bij aanvullende financiering.

1. Prijzen

Regulier

• Consumentenprijsindex (cpi): inflatie per kwartaal.
• Prijsindex bestaande koopwoningen per jaar.
• Internationale prijsvergelijking, tussen BES eilanden onderling en met andere landen (International Comparison Program) per jaar.
• Budget onderzoek ten behoeve van een weegschema van de cpi (2024).

Aanvullende informatiebehoefte:

• Meer gedetailleerd (uitsplitsing vaste lasten, o.a. wonen en energie) en meer actueel (frequent) zicht op prijzen. Achtergrondinformatie over prijsstijgingen.
• Gezamenlijke DCSS publicatie over inflatie. CBS NL ondersteunt de bureaus van Curaçao en St. Maarten op het gebied van de consumentenprijsindex. In 2024 zal een Caribische werkconferentie georganiseerd worden over de consumentenprijsindex.
• Meer inzicht in de consequenties van de hoge energieprijzen en daaraan gekoppelde inflatie voor verschillende inkomens/bevolkingsgroepen.

2. Arbeid

Regulier

• Arbeidskrachtenonderzoek: enquête eens in twee jaar met de onderwerpen arbeidsdeelname, werkzame beroepsbevolking, werkloosheid en onderwijsniveau.
• Aantal banen en lonen: jaarlijkse statistieken op basis van verzamelloonstaten.

Aanvullende informatiebehoefte:

• Een (loon)index ten behoeve van de indexering van de alimentatiebedragen op Caribisch Nederland.
• Hoogte van salarissen, ingedeeld in verschillende categorieën van het uurloon, ten einde het kunnen doorrekenen van scenario’s van de verhoging van het WML en/of eventuele aanvulling op de lonen die onder het bestaansminimum liggen.
• Meer inzicht op aantal werknemers in bepaalde beroepsgroepen, aansluitend op waar de toekomstige arbeidsbehoefte ligt.
• Arbeidsmarkt in de cultuursector.

3. Bevolking

Regulier jaarlijks:

• Bevolking naar geboorteland en nationaliteit, naar geslacht, leeftijd en burgerlijke staat.
• Bevolkingsontwikkeling: geboorte, sterfte en migratie.
• Aantal geboortes, leeftijd moeder.
• Bevolkingsprognose.
• Bevolkingsgegevens per buurt.

4. Bouwen en wonen

Regulier uit de Omnibus enquête, eens in de 4 jaar:

• Type woningen.
• Aantal kamers.
• Elektriciteit en gas aansluiting.
• Duurzame consumptiegoederen (bv koelkast, wasmachine, telefoon, PC/laptop).
• Vervoermiddelen in het huishouden.

Aanvullende informatiebehoefte:

• Uit programma BZK ‘basis op orde’: meer informatie over de woningvoorraad, type woningen, beschikbaarheid en kosten van wonen.

5. Gezondheid en welzijn

Regulier uit de Omnibus enquête, eens in de 4 jaar:

• Gezondheid en aandoeningen.
• Medische contacten, ziekenhuisopnames, medicijnen.
• Welzijn.

Aanvullende informatiebehoefte:

• Doodsoorzakenstatistiek.
• Frequentere informatie over (mentale) gezondheid, bij jeugd en volwassenen, leefgewoonten, risico factoren op chronische ziekten, alcohol en drugsgebruik.

6. Veiligheid en recht

Regulier uit de Omnibus enquête, eens in de 4 jaar:

• (On)veiligheidsbeleving.
• Overlast in de buurt.
• Slachtofferschap en criminaliteit (o.a. inbraak, autodiefstal).

7. Vrije tijd en cultuur

Regulier uit de Omnibus enquête, eens in de 4 jaar:

• Gesproken talen, voertaal.
• Kerkelijke gezindte.
• Vakantie en sport (sportverenigingen).

Aanvullende informatiebehoefte:

• Cultuurparticipatie.
• Arbeidsmarkt in de cultuursector.
• Kunnen participeren in de maatschappij (gerelateerd aan armoede).

8. Energie en water

Regulier jaarlijks:

• Productie van elektriciteit door energiebedrijven (fossiel en hernieuwbaar).
• Aantal elektriciteitsaansluitingen (zakelijk/huishoudelijk).
• Aantal aansluitingen op het waterleidingnet (zakelijk / huishoudelijk).

Aanvullende informatiebehoefte:

• Energieverbruik van huishoudens.
• Drinkwatergebruik van huishoudens.

9. Inkomen en bestedingen

Regulier jaarlijks:

• Inkomen tot ijkpunt sociaal minimum.
• Inkomen van verschillende typen huishoudens en persoonsinkomen.
• Inkomensongelijkheid huishoudens.
• Koopkrachtontwikkeling personen en huishoudens.

Aanvullende informatiebehoefte:

• Inkomens uitgesplitst naar wijk.
• Mogelijk nieuwe specifieke informatie over prijsontwikkelingen en inkomens van huishoudens, ten behoeve van specifiek beleidsbeslissingen die gericht zijn op het bestaansminimum (Sociaal minimum).
• Mogelijkheden tot versnelling van (schattingen van) inkomenscijfers.

10. Internationale Handel

Regulier per kwartaal:

• Handelsbalans per eiland: in en uitvoerwaarde en handelssaldo per eiland.
• Bonaire: in en uitvoerwaarde en handelssaldo uitgesplitst naar goederengroepen (zoals voeding, drank en tabak, grondstoffen, machines).

11. Macro-economie en bedrijven

Regulier jaarlijks:

• Bruto Binnenlands Product – bbp.
• Bruto Binnenlands Product per inwoner.
• Bruto toegevoegde waarde per bedrijfstak (Bonaire).

Aanvullende informatiebehoefte:

• Snellere cijfers die een indicatie / raming geven van de economie.
• Aantal bedrijven per sector – demografie van bedrijven.
• Statistiek over financiën van de BES gemeenten.

12. Natuur en milieu

Informatiebehoefte:

• Informatie over de staat van de natuur, koraal.

13. Onderwijs

Regulier

• Hoogst behaald onderwijsniveau en -richting (uit Arbeidskrachten onderzoek, eens in 2 jaar).
• Leerlingen en studenten in primair onderwijs, voortgezet onderwijs en MBO (jaar).
• MBO studenten naar niveau, sector en domein (jaar).

Aanvullende informatiebehoefte:

• Aansluiting van onderwijs op de BES eilanden op vervolgonderwijs in Nederland.
• Terugkeer van studenten naar de BES eilanden na hun studie. Wat doen studenten voor studies in Nederland en worden deze met succes afgerond.
• Vroegtijdig schoolverlaters.
• Schoolweging Caribisch Nederland.

14. Verkeer en vervoer, en toerisme

Regulier per kwartaal:

• Aantal vliegbewegingen, aangekomen passagiers, vertrokken passagiers.
• Inkomend toerisme per vliegtuig (ook naar nationaliteit).

Aanvullende informatiebehoefte:

• Toerisme: onderscheid tussen zakelijke en privé / plezier-bezoeken. Bezoekers die via scheepvaart komen (cruise, ferry, jachten). Bezetting in hotels en andere
  accommodaties. Meer inzicht in waar toeristen vandaan komen en doel van bezoek.
• Onderzoek naar de sociale en ecologische impact van toerisme, naast de economische impact.

15. Sustainable Development Goals en Monitor Brede Welvaart

SDG 1: Geen armoede.
SDG 3: Goede gezondheid en welzijn.
SDG 4: Onderwijs.
SDG 5: Gender gelijkheid.
SDG 7: Duurzame en betaalbare energie.
SDG 8: Waardig werk en economische groei.
SDG 10: Ongelijkheid verminderen.
SDG 11: Duurzame steden en gemeenschappen.
SDG 14: Leven in het water.
SDG 15: Leven op het land.
SDG 16: Vrede, justitie en sterke publieke diensten.

16. Jeugd

Regulier

• Arbeidsdeelname jongeren (15-27jr) (eens in 2 jaar).
• DKTP inentingen (jaar).
• Jongeren en gezin, huishouden, leeftijd moeder bij geboorte (0-25jr) (jaar).
• Onderwijs: leerlingen in po, vo, mbo, mbo naar niveau, sector, domein (jaar).
• Scholieren onderzoek (uitgevoerd in 2020, gepland in 2024) jongeren 11-18 jr.
• Ervaren gezondheid, welzijn, sociaal leven.
• Leefstijl.
• Schoolbeleving en toekomstplannen.
• Onveiligheidsgevoelens en pesten.
• Tijdsbesteding (vrije tijd, huishoudelijke taken, zorg voor anderen).