Overheidsfinanciën, tweede kwartaal 2022

4. Uitgaven aan kinderopvang stijgen sterk in 2021

In 2021 zijn de uitkeringen van de overheid aan de kinderopvang verder gestegen naar 3,5 miljard euro, een stijging van ruim een half miljard euro ten opzichte van een jaar eerder. De stijging kwam zowel door een toename van het aantal kinderen en het gemiddeld aantal uren per kind waarvoor kinderopvangtoeslag werd uitgekeerd, als door een stijging van het maximale uurtarief dat vergoed wordt.

De uitkeringen aan kinderopvang bestaan uit de kinderopvangtoeslag betaald door het Rijk in het kader van de Wet kinderopvang (WKO) en financiële tegemoetkomingen van gemeenten voor kinderopvangkosten. De WKO is in 2005 ingevoerd en de uitgaven hieraan namen in de jaren erna gestaag toe. Na 2009 namen de kosten voor kinderopvang af door enerzijds een versobering van de regeling en anderzijds een lagere vraag naar kinderopvang door stijgende werkloosheid. Het aantal kinderen met kinderopvangtoeslag nam af van 836 duizend in 2011 naar 755 duizend in 2014. Vanaf 2015 neemt het aantal kinderen waarvoor kinderopvangtoeslag werd uitgekeerd juist weer toe naar ruim 1 miljoen in 2021. Het gemiddeld aantal uren per kind waar kinderopvangtoeslag voor is ontvangen volgt een vergelijkbaar patroon als het aantal kinderen waarvoor toeslag is ontvangen. Het maximale uitgekeerde uurtarief is ook toegenomen de laatste jaren. Voor 2021 bedroeg de stijging hiervan ruim 3 procent.

4.1 Uitkeringen kinderopvang
JaarUitkeringen kinderopvang (mld euro)
20072,03
20082,80
20093,05
20103,00
20112,92
20122,46
20132,06
20141,84
20151,74
20162,10
20172,37
20182,61
20193,10
20202,93
20213,49


De daling van de uitkeringen aan de kinderopvang in 2020 zoals weergegeven in de bovenstaande grafiek komt door de tijdelijke sluiting van kinderopvangcentra in 2020 en 2021 vanwege de coronacrisismaatregelen. De kinderopvangcentra konden in deze periode dus minder diensten leveren. Een deel van de kinderopvangtoeslag die is doorbetaald aan ouders gedurende de periode van sluiting wordt niet gezien als uitkering maar als overige inkomensoverdracht en is niet weergegeven in de grafiek. Ook is er in dezelfde periode een vergoeding verstrekt aan ouders die kinderopvangtoeslag ontvangen en hun eigen bijdrage hebben doorbetaald. Deze kosten zijn niet in de grafiek weergegeven. Voor 2020 gaat het om ruim 800 miljoen en voor 2021 om ruim 300 miljoen euro.

4.2 Aantal kinderen in kinderopvang
JaarAantal kinderen
2007573150
2008708860
2009782760
2010804580
2011836010
2012821450
2013774780
2014754600
2015764330
2016818190
2017878400
2018946470
2019982710
2020996630
20211007540