Positief overheidssaldo in het eerste kwartaal van 2022
In het eerste kwartaal van 2022 waren de inkomsten van de overheid 7 miljard euro hoger dan de uitgaven. Voor het eerst sinds het begin van de coronacrisis heeft de overheid weer een positief saldo in een kwartaal. Het saldo is ruim 9 miljard euro positiever dan in het eerste kwartaal van 2021. De overheidsschuld nam, mede door het positieve saldo, in het eerste kwartaal van 2022 af met bijna 3 miljard euro naar 446 miljard euro, ofwel 50,7 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Op jaarbasis, gemeten over de periode van het tweede kwartaal 2021 tot en met het eerste kwartaal 2022, was het overheidssaldo wel nog negatief. Uitgedrukt als percentage van het bbp kwam het tekort op jaarbasis uit op 1,5 procent in het eerste kwartaal van 2022. In de voorjaarsnota wordt voorlopig uitgegaan van een tekort van 3,4 procent bbp voor heel 2022. Dit is met het oog op een aantal financiële tegenvallers die de overheid verwacht later dit jaar nog te moeten incasseren.
| EMU-norm (% bbp) | Overheidssaldo op jaarbasis (% bbp) | ||
|---|---|---|---|
| '09 | 1e kwartaal | -3 | -0,9 |
| '09 | 2e kwartaal | -3 | -1,9 |
| '09 | 3e kwartaal | -3 | -3,5 |
| '09 | 4e kwartaal | -3 | -5,2 |
| '10 | 1e kwartaal | -3 | -5,6 |
| '10 | 2e kwartaal | -3 | -5,7 |
| '10 | 3e kwartaal | -3 | -5,9 |
| '10 | 4e kwartaal | -3 | -5,3 |
| '11 | 1e kwartaal | -3 | -4,6 |
| '11 | 2e kwartaal | -3 | -4,7 |
| '11 | 3e kwartaal | -3 | -4,1 |
| '11 | 4e kwartaal | -3 | -4,4 |
| '12 | 1e kwartaal | -3 | -4,3 |
| '12 | 2e kwartaal | -3 | -4,0 |
| '12 | 3e kwartaal | -3 | -4,3 |
| '12 | 4e kwartaal | -3 | -3,9 |
| '13 | 1e kwartaal | -3 | -3,7 |
| '13 | 2e kwartaal | -3 | -3,3 |
| '13 | 3e kwartaal | -3 | -2,9 |
| '13 | 4e kwartaal | -3 | -3,0 |
| '14 | 1e kwartaal | -3 | -3,0 |
| '14 | 2e kwartaal | -3 | -3,0 |
| '14 | 3e kwartaal | -3 | -2,6 |
| '14 | 4e kwartaal | -3 | -2,3 |
| '15 | 1e kwartaal | -3 | -2,1 |
| '15 | 2e kwartaal | -3 | -2,0 |
| '15 | 3e kwartaal | -3 | -2,0 |
| '15 | 4e kwartaal | -3 | -1,9 |
| '16 | 1e kwartaal | -3 | -1,7 |
| '16 | 2e kwartaal | -3 | -1,0 |
| '16 | 3e kwartaal | -3 | -0,4 |
| '16 | 4e kwartaal | -3 | 0,1 |
| '17 | 1e kwartaal | -3 | 0,9 |
| '17 | 2e kwartaal | -3 | 1,0 |
| '17 | 3e kwartaal | -3 | 1,2 |
| '17 | 4e kwartaal | -3 | 1,4 |
| '18 | 1e kwartaal | -3 | 1,7 |
| '18 | 2e kwartaal | -3 | 1,9 |
| '18 | 3e kwartaal | -3 | 2,0 |
| '18 | 4e kwartaal | -3 | 1,5 |
| '19 | 1e kwartaal | -3 | 1,7 |
| '19 | 2e kwartaal | -3 | 1,7 |
| '19 | 3e kwartaal | -3 | 1,4 |
| '19 | 4e kwartaal | -3 | 1,8 |
| '20 | 1e kwartaal | -3 | 1,4 |
| '20 | 2e kwartaal | -3 | -1,1 |
| '20 | 3e kwartaal | -3 | -2,1 |
| '20 | 4e kwartaal | -3 | -3,7 |
| '21 | 1e kwartaal | -3 | -5,3 |
| '21 | 2e kwartaal | -3 | -3,9 |
| '21 | 3e kwartaal | -3 | -3,6 |
| '21 | 4e kwartaal | -3 | -2,6 |
| '22 | 1e kwartaal | -3 | -1,5 |
Het saldo valt onder andere positiever uit doordat de inkomsten in het eerste kwartaal van 2022 ruim 7 miljard euro hoger waren dan in dezelfde periode in 2021. Met name de vennootschapsbelasting en de btw namen toe in het eerste kwartaal van dit jaar. Respectievelijk met 3 miljard en 2 miljard euro.
De uitgaven zijn in het eerste kwartaal van 2022 juist afgenomen met bijna 2 miljard euro ten opzichte van een jaar eerder. Dit kwam met name doordat de uitgaven aan subsidies daalden met 5 miljard euro in vergelijking met het eerste kwartaal van 2021. Er werd onder andere 2 miljard euro minder verstrekt aan subsidies gerelateerd aan de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW) en ruim 1 miljard euro minder aan de Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL). Hier tegenover stond dat de overheid in het eerste kwartaal van 2022 wel bijna 2 miljard euro meer aan sociale uitkeringen uitgaf dan in dezelfde periode in 2021.
| EMU-norm (% bbp) | Overheidsschuld (EMU) (% bbp) | ||
|---|---|---|---|
| '00 | 1e kwartaal | 60 | 59,6 |
| '00 | 2e kwartaal | 60 | 56,5 |
| '00 | 3e kwartaal | 60 | 55,6 |
| '00 | 4e kwartaal | 60 | 52,2 |
| '01 | 1e kwartaal | 60 | 51,5 |
| '01 | 2e kwartaal | 60 | 52,6 |
| '01 | 3e kwartaal | 60 | 51,2 |
| '01 | 4e kwartaal | 60 | 49,5 |
| '02 | 1e kwartaal | 60 | 50,0 |
| '02 | 2e kwartaal | 60 | 50,2 |
| '02 | 3e kwartaal | 60 | 49,5 |
| '02 | 4e kwartaal | 60 | 48,9 |
| '03 | 1e kwartaal | 60 | 50,0 |
| '03 | 2e kwartaal | 60 | 49,5 |
| '03 | 3e kwartaal | 60 | 50,4 |
| '03 | 4e kwartaal | 60 | 50,0 |
| '04 | 1e kwartaal | 60 | 51,0 |
| '04 | 2e kwartaal | 60 | 51,3 |
| '04 | 3e kwartaal | 60 | 51,7 |
| '04 | 4e kwartaal | 60 | 50,3 |
| '05 | 1e kwartaal | 60 | 50,1 |
| '05 | 2e kwartaal | 60 | 52,4 |
| '05 | 3e kwartaal | 60 | 50,7 |
| '05 | 4e kwartaal | 60 | 49,8 |
| '06 | 1e kwartaal | 60 | 49,2 |
| '06 | 2e kwartaal | 60 | 48,5 |
| '06 | 3e kwartaal | 60 | 47,4 |
| '06 | 4e kwartaal | 60 | 45,2 |
| '07 | 1e kwartaal | 60 | 45,3 |
| '07 | 2e kwartaal | 60 | 45,6 |
| '07 | 3e kwartaal | 60 | 44,5 |
| '07 | 4e kwartaal | 60 | 43,0 |
| '08 | 1e kwartaal | 60 | 43,9 |
| '08 | 2e kwartaal | 60 | 43,8 |
| '08 | 3e kwartaal | 60 | 44,1 |
| '08 | 4e kwartaal | 60 | 54,7 |
| '09 | 1e kwartaal | 60 | 57,5 |
| '09 | 2e kwartaal | 60 | 56,6 |
| '09 | 3e kwartaal | 60 | 57,2 |
| '09 | 4e kwartaal | 60 | 56,8 |
| '10 | 1e kwartaal | 60 | 57,6 |
| '10 | 2e kwartaal | 60 | 59,2 |
| '10 | 3e kwartaal | 60 | 59,0 |
| '10 | 4e kwartaal | 60 | 59,3 |
| '11 | 1e kwartaal | 60 | 59,4 |
| '11 | 2e kwartaal | 60 | 60,4 |
| '11 | 3e kwartaal | 60 | 61,1 |
| '11 | 4e kwartaal | 60 | 61,7 |
| '12 | 1e kwartaal | 60 | 62,5 |
| '12 | 2e kwartaal | 60 | 63,9 |
| '12 | 3e kwartaal | 60 | 64,9 |
| '12 | 4e kwartaal | 60 | 66,2 |
| '13 | 1e kwartaal | 60 | 66,6 |
| '13 | 2e kwartaal | 60 | 68,3 |
| '13 | 3e kwartaal | 60 | 67,8 |
| '13 | 4e kwartaal | 60 | 67,7 |
| '14 | 1e kwartaal | 60 | 67,1 |
| '14 | 2e kwartaal | 60 | 68,5 |
| '14 | 3e kwartaal | 60 | 68,1 |
| '14 | 4e kwartaal | 60 | 67,9 |
| '15 | 1e kwartaal | 60 | 68,9 |
| '15 | 2e kwartaal | 60 | 66,7 |
| '15 | 3e kwartaal | 60 | 65,8 |
| '15 | 4e kwartaal | 60 | 64,6 |
| '16 | 1e kwartaal | 60 | 64,3 |
| '16 | 2e kwartaal | 60 | 63,2 |
| '16 | 3e kwartaal | 60 | 61,7 |
| '16 | 4e kwartaal | 60 | 61,9 |
| '17 | 1e kwartaal | 60 | 59,7 |
| '17 | 2e kwartaal | 60 | 59,0 |
| '17 | 3e kwartaal | 60 | 57,2 |
| '17 | 4e kwartaal | 60 | 57,0 |
| '18 | 1e kwartaal | 60 | 55,2 |
| '18 | 2e kwartaal | 60 | 54,1 |
| '18 | 3e kwartaal | 60 | 53,0 |
| '18 | 4e kwartaal | 60 | 52,4 |
| '19 | 1e kwartaal | 60 | 50,8 |
| '19 | 2e kwartaal | 60 | 50,9 |
| '19 | 3e kwartaal | 60 | 49,2 |
| '19 | 4e kwartaal | 60 | 48,5 |
| '20 | 1e kwartaal | 60 | 49,4 |
| '20 | 2e kwartaal | 60 | 55,1 |
| '20 | 3e kwartaal | 60 | 55,3 |
| '20 | 4e kwartaal | 60 | 54,7 |
| '21 | 1e kwartaal | 60 | 55,2 |
| '21 | 2e kwartaal | 60 | 54,5 |
| '21 | 3e kwartaal | 60 | 52,8 |
| '21 | 4e kwartaal | 60 | 52,4 |
| '22 | 4e kwartaal | 60 | 50,7 |
In het eerste kwartaal van 2022 daalde de overheidsschuld met 3 miljard euro naar 446 miljard euro. De daling kwam vooral voor rekening van het Rijk, dat bijna 5 miljard euro afloste op zijn kortlopende schuldpapier. Wel gaf het Rijk dit kwartaal ruim 2 miljard euro meer aan langlopende staatsleningen uit dan het afloste. De uitgifte van staatsleningen had voor het eerst sinds 2019 een positieve couponrente van 0,5 procent, waardoor de Staat dus weer rente gaat uitkeren aan zijn financiers.
Door de absolute daling van de schuld, in combinatie met een sterk toegenomen bbp, daalde in het eerste kwartaal van 2022 de overheidsschuld uitgedrukt als percentage van het bbp van 52,4 procent naar 50,7 procent.
| 2021 | 2021 | 2021 | 2021 | 2022 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1e kwartaal | 2e kwartaal | 3e kwartaal | 4e kwartaal | 1e kwartaal | ||
| Inkomsten | Miljard euro | 95,2 | 92,8 | 87,6 | 101,1 | 102,7 |
| Uitgaven | Miljard euro | 97,5 | 103,1 | 95,2 | 103,2 | 95,6 |
| Saldo | Miljard euro | -2,3 | -10,3 | -7,7 | -2,1 | 7,1 |
| Overheidsschuld | Miljard euro | 440,0 | 447,9 | 442,9 | 449,0 | 446,4 |
| Saldo | % bbp1) | -5,3 | -3,9 | -3,6 | -2,6 | -1,5 |
| Overheidsschuld | % bbp1) | 55,2 | 54,5 | 52,8 | 52,4 | 50,7 |
| StatLine: Overheidsfinanciën; kerncijfers 1) Op jaarbasis, gemeten als de som van vier kwartalen. | ||||||